urbanista



			urinal [ ~ orinal] nm : mena de lausa que los òmes i urinan contra dins un airal donat ; vas de forma especiala per far urinar los malauts jaguts ; recipient per urinar o defecar. urinar [ ~ orinar] (v. intr.) : evacuar l'urina. (l.p. : pissar) Urinar a las çalças. Urinar al lièch. urinari, -ària : relatiu, -iva a l'urina. Aparelh urinari : uretèrs, urètra, botariga. Calculs urinaris. Fistula urinària. urinifèr, -a : que carreja l'urina. Canal urinifèr. Tub urinifèr. Deviacion urinifèra. urna : recipient que los ancians ne posavan d'aiga ; vas per servar las cendres dels defuntats après lor cremacion ; recipient per reculhir los bulletins de votacion. URO- : forma prefixada del grèc ouròn (urina) urobilina : resulta de la degradacion de l'emoglobina. urobilinogèn (subs. m.) : pigment biliar. urobilinuria : preséncia excessiva d'urobilina dins l'urina. urocròm : matèria coloranta de l'urina. urogenital, -a : relatiu, -iva als organs de la generacion e als organs urinaris. Aquel malaut a de problèmas urogenitals. urografia : radiografia dels conduits urinaris. urolagnia : perversion sexuala relativa a una erotizacion de las fonccions urinàrias. urològ, -a : persona especializada en urologia. urologia : branca de la medecina qu'estúdia especialament los conduits urinaris. (Alibèrt, Introduccion) urologic, -a : relatiu, -iva a l'urologia. uromètre nm, cf Ubaud Dicort : « uromètre » (Per Noste) uropigial, -a adj, cf Ubaud Dicort : « (zool.) uropygial, -e » uropigian, -a adj, cf Ubaud Dicort : « (zool.) uropygien, -enne » (Per Noste) urós, -osa (non preconizat Dicort) : qu'a de bonur. (v. aürós) urosament (non preconizat Dicort) : d'un biais urós.(v. aürosament) « urpa » e derivats : v. arpa e derivats. urquet nm : v. urguet. Ursula [ ~ Orsula] : prenom feminin. ursulina : religiosa de l'òrdre de santa Ursula. urtica nf (arc.) (abs. Dicort) : ortiga. (los 2, R. V, 452) urticacion : flagellacion amb d'ortigas. urticant, -a : qu'amòda una prusor que revèrta la qu'es amodada per las ortigas. urticària (f.) : erupcion cutanèa que revèrta de fissadas d'ortigas, e qu'es plan sovent una reaccion allergica a d'unes aliments (fragas, uòus, crustacèus...) urticarian, -a : relatiu, -iva a l'urticària. Erupcion urticariana. us 1 (m.) (v. Ubaud Dicort e TdF) : usatge / costuma. Amb la lenga se'n van tanben los uses d'un país. us 2, -a (usat) adj, cf Ubaud Dicort : « usé, ée » (v. Alibert) usable, -bla adj : que se pòt usar ; « dont on peut ou doit user, nécessaire » TdF. (v. L. 376) usador, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « qui usera » (L. 376) usadura nf : « (détérioration) usure [# usura] » (Rapin, Basic) usament nm, cf Ubaud Dicort : « action d’user » TdF, « usage, habitude, fréquentation » (L. 376) usança : usatge (accion de se servir de quicòm) ; abitud ; usura. usancièr, -ièira n, cf Ubaud Dicort : « utilisateur, -trice » (Fettuciari) ; « nm, usager [v. usatgièr] » (Rapin). usar 1 (v. tr. dir.) : abenar ; afeblir / amendrir. A usada sa vèsta fins a la trama. Èva es usada per l'atge (R. III, 235). usar (s') : s'abenar ; s'afeblir / s'amendrir. Tot s'abena a l'usatge. : tot s'amendrís… S'es usat a trabalhar coma un galerian. usar 2 (v. tr. ind.) : se servir de ; profeitar de. Usava de rusa, d'enganas, de messorgas e de falsièira. Usar de son drech, de son crèdit, de son experiéncia. usat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « usé, ée » TdF jos ‘usa’ usatge : costuma / abitud ; experiéncia de çò que cal dire e far en societat ; accion de se servir de quicòm ; fonccion, utilitat de quicòm ; t. tecn. del drech ; t. tecn. de linguïstica. Anar contra l'usatge establit.
	urbanista (m. e f.) : arquitècte, -a que son trabalh es l'estudi e l'organizacion de las zònas d'abitacion. urbanistic, -a adj, cf Ubaud Dicort : « urbanistique » (Rapin) urbanitat nf : cortesia / afabilitat (R. III, 278). Aquel òme èra d'una urbanitat remarcabla. urbanizacion : concentracion de mai en mai importanta de la populacion dins los centres urbans. urbanizar (v. tr.) : mudar un airal en zòna urbana. urbanizar (s') : venir de mai en mai cortés. urbanizat, -ada : p.p. d'urbanizar. Zòna urbanizada. urbi et orbi [urbi et òrbi, cf Ubaud Dicort] (loc. adv. lat. que vòl dire : a la vila e a l'univèrs) : Benediccion urbi et orbi, benediccion solemna del Papa a Roma e al mond entièr. Proclamar quicòm urbi et orbi : o proclamar pertot. urceolat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « (bot., anat.) urcéolé, -e » (Per Noste, Rapin) urèia [urèa, cf Ubaud Dicort] nf : concentracion dins l'urina de matèrias azotadas de l'organisme. ureiomètre (ureomètre) nm : aparelh per mesurar la quantitat d'urèia presenta dins l'urina, « uréomètre » (Per Noste). uremia : augmentacion patologica del taus d'urèia dins lo sang. uremic, -a : relatiu, -iva a l'uremia. Foguèt emportada per una uremia. uretan nm : (quimia) « uréthane » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 422) uretèr (lat. ureter) : canal que mena l'urina de cadun dels dos rens a la botariga. ureteral, -a : relatiu , -iva als uretèrs. Sonda ureterala. ureterectomia : ablacion (R. II, 14) d'un uretèr. uretiti (f.) : inflamacion dels uretèrs. URETR- : forma prefixada del grèc ourèthra (urètra) urètra (f.) : canal que va de la botariga al meat urinari per l'evacuacion (R. V, 458) de l'urina o l'expulsion (R. IV, 667) de l'espèrma. uretral, -a : relatiu, -iva a l'urètra. uretralgia : dolor a l'urètra. uretrectomia : ablacion d'un segment o de la totalitat de l'urètra. uretriti (f.) : inflamacion de l'urètra. URETRO- : v. URETR- uretrocèla (-cèle nf, v. idrocèle) (f.) : malformacion de l'urètra. uretrografia : opacificacion de l'urètra per examèn radiologic. uretroplastia : reconstitucion del canal uretral. uretrorrafia : sutura de l'urètra, mai que mai per l'oclusion d'una fistula uretrala. uretrorragia : emorragia de l'urètra en defòra de las miccions (R. IV, 218) o de las ejaculacions. uretroscòpi (m.) : aparelh per l'examèn visual de l'urètra. uretroscopia : examèn visual de l'urètra amb l'uretroscòpi. uretrostomia : derivacion urinària. uretrotomia : incision dels airals estrechits de l'urètra. urgéncia : estat de çò urgent. L'urgéncia d'una decision, d'una operacion... D'urgéncia (loc. adv.) : sens esperar mai. urgent, -a : que pòt pas esperar / que cal far sulcòp. Un besonh urgent. Una letra urgenta. urgentament : d'urgéncia. urgentissim, -a adj, cf Ubaud Dicort : « urgentissime » (Sèrras-Ess.) urgentista adj e n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : « (méd.) urgentiste » (v. Per Noste) urgir v (abs. Dicort) : èsser urgent, « urger » (Rapin). (v. pressar 3) Urgís que jamai de normalizar nòstra lenga. urgonian, -a adj, cf Ubaud Dicort : « (géol.) urgonien, -enne » urguet / urquet nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) (plt.) : (Amarantus Blitum) uric, -a : relatiu, -iva a l'urina ; que se tròba dins l'urina. Acid uric. Calcul uric. uricemia : concentracion d'acid uric dins lo sang. urina [ ~ orina] nf (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘óurino’) : excrecion liquida dels rens menada a la botariga pels uretèrs e evacuada per l'urètra. (l.p. : pissa) Retencion d'urina. Incontinéncia d'urina.