uganaud, -a (subs. e adj.) : adèpte, -a de la religion de Calvin.

uganaudalha (pej.) : los calvinistas en general.

uganaudariá nf, cf Ubaud Dicort : « huguenoterie, protestantisme » TdF

uganaudàs, -assa n, cf Ubaud Dicort : « grand huguenot, méchante huguenote » TdF

uganaudet, -a / uganaudon, -a n, cf Ubaud Dicort : « petit huguenot, jeune protestante » TdF jos ‘uganaudet’

Ugon [ / Uguet] Ugueta [ / Ugona] Ugues (abs. Dicort)  : v. Uc.

uis nm / uissa nf (arc.) : pòrta.

uisset : portanèl (pòrta pichona) (v. TdF jos ‘usset’)

uissièr, -ièira : persona que se ten a la pòrta d'un naut personatge per anonciar e far dintrar los visitaires ; emplegat d'administracion ; oficièr ministerial.

Un uissièr se presentèt amb sos papafards.

ukaz (m.) (abs. Dicort) (rus) (u'kaz)  : decision autoritària e imperativa, « oukase » [Per Noste : okaze / ocase].

UL- : forma prefixada del latin ulcus (ulcèra) o del grèc oulòn (gengiva) v. ulalgia - ulcèra - ulectomia.

ulalgia : dolor a las gengivas.

ulcèra (subs. f.) : solucion de continuitat dins la pèl o una membrana mucosa que rosega l'airal e amòda sovent la formacion de poire ; plaga sus un arbre.

Ulcèra d'estomac.

Ulcèra varicosa.

ulceracion : formacion d'ulcèra ; l'ulcèra meteissa.

ulcerar (v. tr.) (R. V, 445) : amodar una ulcèra ; ofensar bravament ; amodar una brava ressentida.

Soi ulcerat de son ingratitud.

ulcerar (s') : començar de far ulcèra.

Comença la plaga de far ulcèra.

ulceratiu, -iva (R.V, 445) : qu'amòda una ulceracion.

ulcerogèn, -a : qu'amòda una ulcèra.

ulceroïde, -da : que revèrta una ulcèra.

ulcerós, -osa (R. V, 445) : de la natura d'una ulcèra.

ulectomia : ablacion de teissut gingival.

ulema (m.) : doctor de la lei musulmana, jurista e teologian.

ulemista (abs. Dicort) (subs. m. o f.) : persona que fa d'U. L. M.

ulhada : còp d'uèlh de lèbre (còp d'uèlh rapid) ; clinhada (clinhament d'uèlh mai que mai complici) ; còp d'uèlh de colèra ; mena de rasim negre de gruns ovals e de pèl fina.

Me folzegèt d'una ulhada assassina.

Mala ulhada, mauvais œil, maléfice (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘uiado)

Ulhada blanca, cépage connu dans le Gard.

Ulhada roja, cépage connu dans l’Hérault.

(v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘uiado)

ulhal 1 nm / dent ulhal nf : dent de l'uèlh, pus ponchuda que las autras, entremièg la darrièira incisiva e lo primièr caissal.

Ai la dent ulhal que me dòl.

ulhal 2 nm : gorga sens fons ; visièira de casco ; ciclòp. (v. TdF ‘uiau 1’)

ulhar [veire olhar 2, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : olhar / empeutar per escuçon.

ulhard : trauc de mòla ; ulhal (ciclòp)

ulharda nf, cf Ubaud Dicort : « orgelet, tumeur des paupières » TdF ‘uiardo’

ulhàs nm, cf Ubaud Dicort : « gros œil, œil difforme » TdF ‘uias’

ulhassa : mena de peis dels uèlhs gròsses (Murena Cassini) ; (Pomotomus telescopus)

ulhasson nm, cf Ubaud Dicort : « congre Cassini, poisson de mer » TdF ‘uiassoun’

ulhat 1 nm, cf Ubaud Dicort : « raisin noir » (Alibert). (v. jos ulhada)

ulhat 2, -ada adj : qu'a d'uèlhs gròsses.

« ulhauç » e derivats : v. eslhauç e derivats.

ulhet : trauc pichon per engulhar un correjon ; pichona baga metallica que gandís aquel trauc ; gansa de polelha ;  trauc del tafanari ; mena de flor : (Dianthus)

Ulhet d’Espanha, œillet d’Inde.

Ulhet-pluma, œillet mignardise.

(v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘uiet’)

ulheta nf : « goutte d’huile qui flotte sur l’eau, œil ; huile d’oeillette » ; fonilh / enfonilh (embuc / embut de fust) (v. TdF ‘uieto’)

ulhetar (v. tr.) : far d'ulhets a quicòm.

ulhetat, -ada : plan levat, plan levada (pan, torta, fogassa)

Pan ulhetat.

Torta ulhetada.

Fogassa ulhetada.

ulheton : ulhet pichon (t. a.)

ulhièira : pèça de cuèr per parar los uèlhs d'un caval.

ulhon : uèlh pichon.

Far l'ulhon : agachar q.q. amorosament.

ulhòt (plt.) : camamilha falsa (Anthemis arvensis)

 

 

uliginós, -osa adj, cf Ubaud Dicort : « uligineux, -euse » (Laus)

Ulisses : prenom.

U. L. M. nm  : (sigla de « ultraleugièr motorizat ») avioneta monoplaça o biplaça, aplechada d'un motor pichon.

ulmària nf, cf Ubaud Dicort : « (bot.) ulmaire » (Laus). (v. reina de prat)

Ulpian : prenom.

ulterior, -a : qu'es al delà ; que ven après.

ulteriorament : pus tard.

ultim, -a : que ven en darrièr.

Son mas ultimas proposicions.

Ultima necat (prov. latin) : la darrièira (ora) tua.

ultima nf, cf Ubaud Dicort : « t. de jeu de cartes, dernière levée » TdF

ultimament : fin finala.

ultimatum nm (lat.) : condicions definitivas impausadas a un Estat per un autre, condicions que, en cas de refús, menaràn a la ruptura.

ULTRA-  (lat.) : prefix que vòl dire « al delà » o « excessiu »

ultrà (adj. e subs. m.) : persona de las opinions extrèmas.

ultra-atomic (ultraatomic [v. CLO § 11.5 a]), -a adj : encara pus pichon, -a que l'atòm.

ultrabasic, -a : proprietat d'una ròca magnetica que conten mens de 45% de silici e constituida mai que mai de silicats de fèrre e de magnèsi.

ultracentenari, -aria (adj. e subs.) : qu'a mai de cent ans.

ultracentrifugacion : centrifugacion facha amb una centrifugaira.

ultracentrifugadoira nf : (quimia) « ultracentrifugeuse »  (v. Ubaud Dicc. scient. p. 422)

ultracentrifugaira (abs. Dicort) : centrifugaira de rotacion extrèmament rapida. (v. ultracentrifugadoira)

ultracolonialista (m. e f.) : colonialista que jamai.

ultracongelacion (abs. Dicort) : subrecongelacion. (v. subregelacion)

ultracongelar (v. tr.) (abs. Dicort) : subrecongelar. (v. subregelar)

ultracongelat, -ada (abs. Dicort) : subrecongelat, -ada. (v. subregelat)

ultracort, -a adj, cf Ubaud Dicort : « ultracourt, -e » (Laus)

ultrafiltracion : accion de filtrar amb un ultrafiltre.

ultrafiltrar (v. tr.) : filtrar amb un ultrafiltre.

ultrafiltre : filtre de rendament superior a 99,9 %.

ultragèrme : virus (lat.) filtrant.

ultraleugièr, -a : extrèmament leugièr, -ièira.

ultraliberal, -a adj e n : extrèmament liberal, -a.

ultramicroscòpi (m.) : microscòpi extrèmament fòrt.

ultramicroscopic, -a : encara pus pichon que çò microscopic, -a.

ultramodèrn [ultramodèrne], -na adj, cf Ubaud Dicort : modèrn, -a que jamai.

ultramontan, -a (adj. e subs.) : que se tròba de per delà los monts ; relatiu, -iva a l'ultramontanisme ; adèpte, -a de l'ultramontanisme.

ultramontanisme : ensemble de las doctrinas favorablas al poder absolut del Papa.

ultranet, -a : net, -a que jamai.

ultranetetat nf : netetat extrèma.

ultraortodòx, -a : rigorista (m. e f.) que jamai.

ultrapapista (adj. e subs.) : pus papista que lo Papa.

ultrapastorizacion : pastorizacion a l'extrèma.

ultrapastorizar (v. tr.) : pastorizar a l'extrèma.

ultra petita adv e nm (v. p. 20, 2° d) (lat. que vòl dire « al delà de çò demandat ») : t. tecn. de drech.

ultraplat, -a adj, cf Ubaud Dicort : « ultraplat, -e » (Sèrras-Ess.)

ultrapression : pression de milieirats d'atmosfèras.

ultrareialista (adj. e subs. m. e f.) : reialista que jamai ; adèpte, -a forsenat, -ada d'un rei.

ultrarevolucionari, -ària : bravament revolucionari.

ultrasensible, -bla : sensible, -a que jamai.

ultrason : al delà del son perceptible per l'aurelha umana.

ultrasonic, -a adj : relatiu, -iva als ultrasons.

Frequéncias ultrasonicas, fréquences ultrasoniques. (v. Ubaud Dicc. scient. p. 301)

ultrasonòr, -a adj : (fisica) « ultrasonore » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 301)

Ondas ultrasonòras, ondes ultrasonores. (v. Ubaud Dicc. scient.)

ultraterrèstre, -a : al delà de la Tèrra.

ultraviolet, -a adj e nm : al delà del violet.

ululament (abs. Dicort) : udolament d'aucèl nocturne. (v. udolament)

ulular (abs. Dicort) (v. intr.) : udolar. (los 2, R. V, 445) (v. udolar)

De quand en quand ululava un chòt.

-UM  (prononciacion  [-'yn]) : del sufix lat. -umen (ensemble) vengut sufix tipicament occitan, a l'encòp literari e bravament popular, per ne fargar de collectius : aucelum, peissum, femelum, mainatjum, ratum, ferum, animalum...