|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uganaud, -a (subs. e adj.) : adèpte, -a de la religion de Calvin. uganaudalha (pej.) : los calvinistas en general. uganaudariá nf, cf Ubaud Dicort : « huguenoterie, protestantisme » TdF uganaudàs, -assa n, cf Ubaud Dicort : « grand huguenot, méchante huguenote » TdF uganaudet, -a / uganaudon, -a n, cf Ubaud Dicort : « petit huguenot, jeune protestante » TdF jos ‘uganaudet’ Ugon [ / Uguet] – Ugueta [ / Ugona] Ugues (abs. Dicort) : v. Uc. uis nm / uissa nf (arc.) : pòrta. uisset : portanèl (pòrta pichona) (v. TdF jos ‘usset’) uissièr, -ièira n : persona que se ten a la pòrta d'un naut personatge per anonciar e far dintrar los visitaires ; emplegat d'administracion ; oficièr ministerial. Un uissièr se presentèt amb sos papafards. ukaz (m.) (abs. Dicort) (rus) (u'kaz) : decision autoritària e imperativa, « oukase » [Per Noste : okaze / ocase]. UL- : forma prefixada del latin ulcus (ulcèra) o del grèc oulòn (gengiva) v. ulalgia - ulcèra - ulectomia. ulalgia : dolor a las gengivas. ulcèra (subs. f.) : solucion de continuitat dins la pèl o una membrana mucosa que rosega l'airal e amòda sovent la formacion de poire ; plaga sus un arbre. Ulcèra d'estomac. Ulcèra varicosa. ulceracion : formacion d'ulcèra ; l'ulcèra meteissa. ulcerar (v. tr.) (R. V, 445) : amodar una ulcèra ; ofensar bravament ; amodar una brava ressentida. Soi ulcerat de son ingratitud. ulcerar (s') : començar de far ulcèra. Comença la plaga de far ulcèra. ulceratiu, -iva (R.V, 445) : qu'amòda una ulceracion. ulcerogèn, -a : qu'amòda una ulcèra. ulceroïde, -da : que revèrta una ulcèra. ulcerós, -osa (R. V, 445) : de la natura d'una ulcèra. ulectomia : ablacion de teissut gingival. ulema (m.), cf Ubaud Dicort : doctor de la lei musulmana, jurista e teologian. ulemista (abs. Dicort) (subs. m. o f.) : persona que fa d'U. L. M. ulhada : còp d'uèlh de lèbre (còp d'uèlh rapid) ; clinhada (clinhament d'uèlh mai que mai complici) ; còp d'uèlh de colèra ; mena de rasim negre de gruns ovals e de pèl fina. Me folzegèt d'una ulhada assassina. Mala ulhada, mauvais œil, maléfice (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘uiado) Ulhada blanca, cépage connu dans le Gard. Ulhada roja, cépage connu dans l’Hérault. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘uiado) ulhal 1 nm / dent ulhal nf : dent de l'uèlh, pus ponchuda que las autras, entremièg la darrièira incisiva e lo primièr caissal. Ai la dent ulhal que me dòl. ulhal 2 nm : gorga sens fons ; visièira de casco ; ciclòp. (v. TdF ‘uiau 1’) ulhar [veire olhar 2, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : olhar / empeutar per escuçon. ulhard : trauc de mòla ; ulhal (ciclòp) ulharda nf, cf Ubaud Dicort : « orgelet, tumeur des paupières » TdF ‘uiardo’ ulhàs nm, cf Ubaud Dicort : « gros œil, œil difforme » TdF ‘uias’ ulhassa : mena de peis dels uèlhs gròsses (Murena Cassini) ; (Pomotomus telescopus) ulhasson nm, cf Ubaud Dicort : « congre Cassini, poisson de mer » TdF ‘uiassoun’ ulhat 1 nm, cf Ubaud Dicort : « raisin noir » (Alibert). (v. jos ulhada) ulhat 2, -ada adj : qu'a d'uèlhs gròsses. « ulhauç » e derivats : v. eslhauç e derivats. ulhet : trauc pichon per engulhar un correjon ; pichona baga metallica que gandís aquel trauc ; gansa de polelha ; trauc del tafanari ; mena de flor : (Dianthus) Ulhet d’Espanha, œillet d’Inde. Ulhet-pluma, œillet mignardise. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘uiet’) ulheta nf : « goutte d’huile qui flotte sur l’eau, œil ; huile d’oeillette » ; fonilh / enfonilh (embuc / embut de fust) (v. TdF ‘uieto’) ulhetar (v. tr.) : far d'ulhets a quicòm. ulhetat, -ada : plan levat, plan levada (pan, torta, fogassa) Pan ulhetat. Torta ulhetada. Fogassa ulhetada. ulheton : ulhet pichon (t. a.) ulhièira : pèça de cuèr per parar los uèlhs d'un caval. ulhon : uèlh pichon. Far l'ulhon : agachar q.q. amorosament. ulhòt (plt.) : camamilha falsa (Anthemis arvensis) uliginós, -osa adj, cf Ubaud Dicort : « uligineux, -euse » (Laus)
|
|
Ulisses : prenom. U. L. M. nm : (sigla de « ultraleugièr motorizat ») avioneta monoplaça o biplaça, aplechada d'un motor pichon. ulmària nf, cf Ubaud Dicort : « (bot.) ulmaire » (Laus). (v. reina de prat) Ulpian : prenom. ulterior, -a : qu'es al delà ; que ven après. ulteriorament : pus tard. ultim, -a : que ven en darrièr. Son mas ultimas proposicions. Ultima necat (prov. latin) : la darrièira (ora) tua. ultima nf, cf Ubaud Dicort : « t. de jeu de cartes, dernière levée » TdF ultimament : fin finala. ultimatum nm (lat.) : condicions definitivas impausadas a un Estat per un autre, condicions que, en cas de refús, menaràn a la ruptura. ULTRA- (lat.) : prefix que vòl dire « al delà » o « excessiu » ultrà (adj. e subs. m.) : persona de las opinions extrèmas. ultra-atomic (ultraatomic [v. CLO § 11.5 a]), -a adj : encara pus pichon, -a que l'atòm. ultrabasic, -a : proprietat d'una ròca magnetica que conten mens de 45% de silici e constituida mai que mai de silicats de fèrre e de magnèsi. ultracentenari, -aria (adj. e subs.) : qu'a mai de cent ans. ultracentrifugacion : centrifugacion facha amb una centrifugaira. ultracentrifugadoira nf : (quimia) « ultracentrifugeuse » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 422) ultracentrifugaira (abs. Dicort) : centrifugaira de rotacion extrèmament rapida. (v. ultracentrifugadoira) ultracolonialista (m. e f.) : colonialista que jamai. ultracongelacion (abs. Dicort) : subrecongelacion. (v. subregelacion) ultracongelar (v. tr.) (abs. Dicort) : subrecongelar. (v. subregelar) ultracongelat, -ada (abs. Dicort) : subrecongelat, -ada. (v. subregelat) ultracort, -a adj, cf Ubaud Dicort : « ultracourt, -e » (Laus) ultrafiltracion : accion de filtrar amb un ultrafiltre. ultrafiltrar (v. tr.) : filtrar amb un ultrafiltre. ultrafiltre : filtre de rendament superior a 99,9 %. ultragèrme : virus (lat.) filtrant. ultraleugièr, -a : extrèmament leugièr, -ièira. ultraliberal, -a adj e n : extrèmament liberal, -a. ultramicroscòpi (m.) : microscòpi extrèmament fòrt. ultramicroscopic, -a : encara pus pichon que çò microscopic, -a. ultramodèrn [ultramodèrne], -na adj, cf Ubaud Dicort : modèrn, -a que jamai. ultramontan, -a (adj. e subs.) : que se tròba de per delà los monts ; relatiu, -iva a l'ultramontanisme ; adèpte, -a de l'ultramontanisme. ultramontanisme : ensemble de las doctrinas favorablas al poder absolut del Papa. ultranet, -a : net, -a que jamai. ultranetetat nf : netetat extrèma. ultraortodòx, -a : rigorista (m. e f.) que jamai. ultrapapista (adj. e subs.) : pus papista que lo Papa. ultrapastorizacion : pastorizacion a l'extrèma. ultrapastorizar (v. tr.) : pastorizar a l'extrèma. ultra petita adv e nm (v. p. 20, 2° d) (lat. que vòl dire « al delà de çò demandat ») : t. tecn. de drech. ultraplat, -a adj, cf Ubaud Dicort : « ultraplat, -e » (Sèrras-Ess.) ultrapression : pression de milieirats d'atmosfèras. ultrareialista (adj. e subs. m. e f.) : reialista que jamai ; adèpte, -a forsenat, -ada d'un rei. ultrarevolucionari, -ària : bravament revolucionari. ultrasensible, -bla : sensible, -a que jamai. ultrason : al delà del son perceptible per l'aurelha umana. ultrasonic, -a adj : relatiu, -iva als ultrasons. Frequéncias ultrasonicas, fréquences ultrasoniques. (v. Ubaud Dicc. scient. p. 301) ultrasonòr, -a adj : (fisica) « ultrasonore » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 301) Ondas ultrasonòras, ondes ultrasonores. (v. Ubaud Dicc. scient.) ultraterrèstre, -a : al delà de la Tèrra. ultraviolet, -a adj e nm : al delà del violet. ululament (abs. Dicort) : udolament d'aucèl nocturne. (v. udolament) ulular (abs. Dicort) (v. intr.) : udolar. (los 2, R. V, 445) (v. udolar) De quand en quand ululava un chòt. -UM (prononciacion [-'yn]) : del sufix lat. -umen (ensemble) vengut sufix tipicament occitan, a l'encòp literari e bravament popular, per ne fargar de collectius : aucelum, peissum, femelum, mainatjum, ratum, ferum, animalum... |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|