tranièira : galhostada / galhamassa / boissonada.

tranir (v. tr.) : cussonar / trauquilhar.

tranit 1, -ida : cussonat, -ada / trauquilhat, -ada.

« tranit 2, -ida » (v. tran 2) : folzejat, -ada.

tranquelar v, cf Ubaud Dicort : « v tr et intr, avaler avec effort, avaler, v. degolar, tragir » (v. TdF)

tranquil, -lla adj : qualitat d'un airal pasible ; qualitat d'una persona apasiada, calma, pasibla.

Una carrièira tranquilla.

Una persona tranquilla.

Demòra tranquil, que me desajudas

tranquillament adv : calmament ; pasiblament.

tranquillàs, -assa adj, cf Ubaud Dicort : « bien tranquille, majestueusement tranquille » TdF ‘tranquilas’

tranquillet, -a adj, cf Ubaud Dicort : « assez tranquille, agréablement tranquille » TdF ‘tranquilet’

Caminar tranquillet, cheminer doucement (v. TdF)

tranquillitat nf : qualitat de quicòm o de q.q. de tranquil.

tranquillizant [, -a] adj e nm : remèdi per combatre l'ànsia (los pensaments)

tranquillizar (v. tr.) : rassegurar (liberar q.q. d'un embestiament)

tranquillizar (se) : se rassegurar.

Tranquilliza-te per ton examèn, que lo capitaràs !

tranquillon, -a : que se'n fa pas brica.

tranquillòt, -a adj, cf Ubaud Dicort : « assez tranquille » (Carrasco) ; « peinard, -e » (Per Noste, Basic)

TRANS- : prefix occitan, del prefix lat. trans- (de per delà) ; cercar a trans- çò que trobaretz pas a tras-. TRANS- : prefixe sabent ; cercatz a tras- (prefixe popular) çò que trobaretz pas a trans-.  (v. Ubaud Dicort)

transaccion (R. II, 22) : operacion comerciala o borsièira ; convencion entre l'administracion fiscala e un contribuable ; arrengament per metre fin a una contèsta, o per l'empachar de nàisser ; acòrdi a partir de concessions recipròcas ; accion de transigir en general.

Val mai una mala transaccion qu'un procès.

transaccional, -a adj : de la natura d'una transaccion, « transactionnel, -elle » (v. Rapin).

Analisi transaccionala.

transafrican, -a adj, cf Ubaud Dicort : « tranafricain, -e » (Per Noste)

transalhas nf pl, cf Ubaud Dicort : « légumes que l’on sème sur le chaume, après la moisson » (v. TdF ‘transaio’) ; « mélange de grains (paumelle et vesces) qu’on sème en mars pour être consommé en vert, trémois » (Alibert)

transalpenc, -a adj e n, cf Ubaud Dicort : « transalpin, -e » (Laus)

transalpin, -a adj : de per delà los Alps.

Gàllia transalpina.

transamazonian, -a adj, cf Ubaud Dicort : « transamazonien, -enne » (Per Noste)

transamazoniana nf, cf Ubaud Dicort : « transamazonienne » (Per Noste)

transaminasa : mena d'enzim (m.)

transandin, -a : que travèrsa los Andes.

transat (f.) (abs. Dicort) : cadièira longa plegadissa que l'airal del sèti es de tèla (tela) ; abreviacion de transatlantic.

transatlantic 1, -a adj : relatiu, -iva a l'ocean atlantic.

transatlantic 2 nm : naviri que travèrsa l'ocean atlantic.

transatmosferic, -a (abs. Dicort) : qualitat d'un veïcul que pòt anar dins l'espaci e ne tornar en se comportant coma un avion.

Naveta transatmosferica : naveta espaciala.

transbocar (v. tr.) (abs. Dicort) : vojar lo contengut d'un sac endacòm mai. (v. trasbucar)

transbordaire 1, -aira / transbordador, -airitz adj (los 2, abs. Dicort) : qualitat d'un aparelh o d'una installacion que pòdon transportar d'un punt a un autre ; « transbordeur » (Per Noste, Laus) ;

Avion transbordaire.

Pont transbordaire, pont transbordeur. (Rapin, Per Noste)

transbordaire 2 nm / transbordador (los 2, abs. Dicort) : aparelh utilizat per far passar vagons e locomotivas d'una via a una autra e perpendicularament a aicesta ; naviri que servís als transbordament de las mercandisas e dels viatjaires [v. Laus : transbordador « bac »] ; aparelh que permet de tornar avitalhar un naviri en mar sens lo forçar a intrar dins un pòrt ; « transbordeur » (Laus, Basic).

transbordament nm (abs. Dicort) : accion o resulta de transbordar, « transbordement » [Rapin, Laus : transbòrdament].

transbordar (v. tr.) (abs. Dicort) : far passar d'un batèu o d'un traïn dins un autre, « transborder » (Laus, Rapin).

transcaucasian [tanscaucasenc], -a adj, cf Ubaud Dicort : que se tròba de per delà Caucàs.

transcendar (v. tr.) (abs. Dicort) : subrepassar. (v. transcendir)

La vida o transcenda tot.

transcendéncia : qualitat de çò transcendent ; existéncia de realitats transcendentas ; qualitat superiora.

La transcendéncia de Dieu.

transcendent, -a adj (R. II, 132) : qualitat d'una persona que dins l'escala de l'intelligéncia despassa bravament la mejana, o d'una causa que despassa tot çò del meteis òrdre ; qualitat de çò que despassa lo mond de l'experiéncia, de çò qu'es d'una autra natura ; t. tecn. de mat.

Eqüacion transcendenta.

Fraccion transcendenta.

transcendental, -a : qualificatiu de çò comun a totes, e mai que mai de la nocion del ben e del mal.

Filosofia trenscendentala.

transcendentalament : d'un biais trenscendental.

transcendentalisme : filosofia qu'analisa las leis immanentas de la rason pura ; escòla filosofica americana.

Lo transcendentalisme d'Emerson.

transcendentalista (m. e f.) : filosòf -a o adepte, -a del transcendentalisme.

transcendir (v. tr.) : despassar la condicion umana o las possibilitats de nòstra pensada ; despassar quicòm per sa superioritat.

La vida o transcendís tot. (v. transcendar)

transceptor : aparelh de telecomunicacion.

transcetolasa : mena d'enzim (m.)

transcodar (v. tr.) : far un transcodatge.

transcodatge (t. tecn. d'informatica) : revirar una informacion donada dins un còdi en una informacion equivalenta dins un còdi diferent.

transcompassar (v. tr.) (abs. Dicort) : sautar / passar de per delà. (v. trascompassar)

transconductància : coeficient que fa referéncia a la sensibilitat d'un tub electronic.

transcontinental, -a : que travèrsa un continent.

transcripcion : accion de transcriure ; estat de çò transcrich ; còpia oficiala, a partir dels registres de l'estat civil, d'unes actes o d'unes jutjaments relatius a l'estat d'unas personas ; t. tecn. de bioquimia.

transcriptor : persona o aparelh que transcriu.

transcriure (v. tr.) (R. III, 160) : copiar, reproduire exactament per l'escriptura ; reprodusir un tèxt de mercé un sistèma d'escriptura diferent ; getar sul papièr çò que te passa pel cap ; adaptar una òbra musicala.

transcultural, -a : que concernís las relacions entre doas culturas o mai.

transcutanat, -a / transdermic, -a  adj (los 2, abs. Dicort) (t. tecn. med.) : que s'absorbís a travèrs la pèl ; que difusa a travèrs la pèl , « transdermique » (Rapin : transdermic).

Liquid transdermic.

Dispositiu transdermic.

transdisciplinari, -ària adj, cf Ubaud Dicort : « transdisciplinaire » (Per Noste, Rapin)

transduccion nf (t. tecn. de microbiologia) : escambi de matèria genetica d'una bacteria a una autra ; (t. tecn. de neurologia) : conversion d'un stimulus (lat.) mecanic, termic, quimic... en senhal electric al nivèl d'un receptor.

transductor nm : dispositiu que transforma una grandor fisica en una autra grandor fisica.

transèpte nm (abs. Dicort) : vaissèl transversal que separa lo còr de la nau e forma los braces de la crotz dins una glèisa, « transept » (v. Rapin, Laus). (v. crosada)

transesterificacion (t. tecn. de quimia organica) : reaccion quimica entre un estèr e un alcoòl diferent del que constituís aquel estèr per tal d'aver un estèr novèl.

transfasador (t. tecn. d'electronica) : dispositiu electronic.

transfeccion (t. tecn. med.) : introduccion dins una cellula d'un fragment d'A.D.N. estrangièr.

transferasa (t. tecn. de bioquimia) : enzim (m.) que cataliza lo transfèrt dels ensembles quimics d'un compausat a un autre.

transferéncia : accion o resulta de transferir (t. a. tecnicas)

transferencial, -a adj, cf Ubaud Dicort : « (psychanalyse) transférentiel, -elle » (v. Rapin)

transferibilitat nf : qualitat de çò transferible.

transferible, -bla adj : que pòt èsser transferit, -ida (t. a.)

transferidor, -a (abs. Dicort) : que transferís.

transferiment : accion o resulta de transferir.

transferir (v. tr) : far passar d'un lòc dins un autre ; transmetre d'una persona a una autra ; convertir una moneda en una autra.