|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
testamentari, -ària : relatiu, -iva a un testament. Executor testamentari. Executritz
testamentària. tèsta-moton (faire -) loc v, cf Ubaud Dicort :
« t. de nourrice, heurter de la tête » TdF ‘tèto-móutoun
(faire)’ tèsta negra [tèstanegra] nf : boscarla del cap negre (Sylvia melanocephala); mesenga carbonièira (Parus ater) tèstanegreta nf, cf Ubaud Dicort : « fauvette à
tête noire » TdF ‘tèsto-negreto’ testant, -a (subs. e adj.) : persona del cap gròs ; testut, -uda. tèstanud, -a adj, cf Ubaud Dicort : « nu-tête » TdF ‘tèsto-nud’ tèsta-poncha loc adv (v. Ubaud Dicort e TdF ‘tèsto-pouncho’) : v. tèsta bessa. testar 1 (v. tr.) (angl.) (v. tèst 2)
: sometre a un tèst (metre a l'espròva). testar 2 (v. intr. e tr.) : far son testament ; testimoniar (balhar son testimòni) Pòt
testar que l’a vist, il peut
affirmer qu’il l’a vu. (v. TdF
jos ‘testa
2’) testar 3 (v. intr.) : espigar (far son espiga) testarada nf, cf Ubaud Dicort :
« coup à la tête, heurt à la
tête » TdF testard 1 nm : cap gròs / cabassòla de granolha ; mena de peis : mujol / mulle (Mugil) testard 2, -a adj e n : caput, -uda / caparrut, -uda / testut, -uda. testardariá nf / testarditge nm : capuditge. testardàs adj e n, cf Ubaud Dicort :
« très têtu, ue » TdF testardejar (v. intr.) : far lo caput, far la capuda. testardisa nf, cf Ubaud Dicort :
« caractère têtu, entêtement » TdF jos ‘testardarié’ testarditge nm : v. testardariá. testardum nm sing, cf Ubaud Dicort :
« entêtement, opiniâtreté » TdF jos ‘testardige’ testardut, -uda (abs. Dicort e TdF) : caparrut, -uda ; capgròs, -ossa. (v. testarut) tèsta rossa [tèstarossa] nf : anet siblaire (Anas penelope) ; mena de jonc (plt.) (Juncus Jacquini) tèstarot, -a adj e n, cf Ubaud Dicort : « fou, folle ; cerveau
fêlé » (Sèrras-Ess., v.
TdF ‘testo-rout’) testarut, -uda adj : « remarquable par la grosseur de sa tête » ; caput, -uda. (v. TdF) testassa nf, cf Ubaud Dicort :
« grosse tête, vilaine tête, mauvaise tête, v. capàs » (v. TdF) testat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : p. pas. de testar 1,
« testé, -e » tèsta-a-tèsta nm, cf Ubaud Dicort :
« tête à tête, v. cap e cap » (v. TdF
‘tèsto-a-tèsto’) testatge nm, cf Ubaud Dicort :
« casse-tête, fatigue causée par un grand bruit, par
un discours importun ou une application trop forte, v. rompetèsta » (v. TdF ‘testage’) testator, -tritz n, cf Ubaud Dicort : « testateur,
-trice » (Fettuciari,
v. Rapin). testator, -tritz : v. testador 2 (non preconizat Dicort). testectomia : ablacion d'un testicul o dels dos. testejaire 1, -a (abs. Ubaud Dicort ; v. p. 159) / testièr, -ièira (v. testièr) (adj. e subs.) : que tira amb las banas. Buòu testejaire. Vaca testejaira. testejaire 2, -aira (~ airitz) n, cf Ubaud Dicort :
« celui, celle qui montre ou hoche la tête ; qui
conteste avec passion, opiniâtre, v. testard 2 » (v. TdF) testejar (v. intr.) : ponchejar / puntejar ; capejar ; contestar ; s'encapriciar / s'encapriçar / s'obstinar (R. IV, 356). Lo semenat comença de testejar. Testejar que òc. Testejar que non. testeta nf, cf Ubaud Dicort :
« petite tête, tête légère, tête verte,
tête d’enfant, tête d’agneau, de chevreau, v. capet » (v. TdF) testicul : glandola genitala masculina. testicular, -a [testiculari, -ària, cf Ubaud Dicort] adj : relatiu, -iva als testiculs. testièira nf : cima de brida ; coissinièira / coissin aurelhièr ; cabeç de lièch ; forma de capèl, « forme d’un chapeau (ou pour chapeau) » (v. Ubaud Dicort p. 159). testièr nm (v. Ubaud Dicort p. 159),
-ièira : testejaire. v. pus naut « bœuf qui tire la charrue
attelé par les cornes, par opposition aux bœufs qui la tirent par
le cou ; têtu, v. testard ;
galant, amant, à Marseille, où le mot tèsta s’emploie pour
‘maîtresse’ » (v.
TdF). testificable, -bla adj (abs. Dicort) : que pòt èsser testificat, -ada. testificacion (R. V, 358)
(abs. Dicort) : accion o resulta
de testificar. (v. atestacion e testimoniatge) testificador, -airitz (R. V, 358) (abs. Dicort) : que testifica. testificar (v. tr.) , cf Ubaud Dicort (R. V, 358) : declarar en qualitat de testimòni ; provar quicòm, « attester, témoigner (vieux), v. testimoniar » (v. TdF). testificatòri, -a / testificatiu, -iva adj (los 2, R. V, 358, mas abs. Dicort)
: que servís per testificar. (v. justificatiu) Documents testificatius. testimòni 1 (subs. m.) : persona qu'a vist o ausit quicòm e que o pòt assolidar ; persona qu'atèsta l'exactitud d'una declaracion (maridatge, signatura d'acte...) ; espectator ; pròva materiala ; çò que se transmeton los correires dins una corsa d'equipa ; enduit de plastre dins una fendascla de paret per n'estudiar la progression ; tucolet laissat sus un terren curat, per evaluar la massa de çò enlevat ; testimoniatge. Foguèri testimòni d'una pluèja d'estelas. Los dos testimònis d'un
maridatge. Un testimòni de vista. Un testimòni d'ausida. Una catedrala es un testimòni de la fe cristiana. Far un fals testimòni. [v. testimoniatge] testimòni 2 (adj.) (abs. Dicort) : que servís a indicar. Lampa testimòni, lampe témoin. (Per Noste) testimòni de Jehovà : membre d'una sècta fondada als Estats Units d'America del nòrd al s. XIX. testimonial, -a : que resulta d'un testimòni ; que servís coma testimòni. Pròvas testimonialas. Letras testimonialas (t. tecn. de Glèisa) testimonialament : d'un biais testimonial. testimoniar (v. tr. e intr.) : far pròva de ; far una deposicion en justícia ; èsser una pròva manifèsta de quicòm. testimoniatge nm : declaracion d'un testimòni. Fals testimoniatge, faux témoignage. (v. Ubaud Dicort e TdF jos
‘temouniage’) testola nf, cf Ubaud Dicort :
« tuileau, morceau de tuile cassée » TdF’ testolàs, -assa adj e n, cf Ubaud Dicort : « personne
à grosse tête ; lourdaud, butor, stupide » TdF’ testolièira nf, cf Ubaud Dicort : « lieu plein de débris
de tuile, terrain sec et stérile » TdF |
|
teston nm
(arc.) : anciana moneda (amb lo cap de Loís XII) ; « tête d’agneau
préparée ; coup sur la tête,
croquignole » (v. TdF) Tombar de
teston¸ tomber par tête. (v. Ubaud Dicort e TdF) testona : cap pichonèl (tèsta pichonèla) testonar v, cf Ubaud Dicort :
« v tr, testonner, coiffer » TdF testòri adj e n, cf Ubaud Dicort,
-a : caput, -a / caparrut, -uda / testut, -uda.
(v. TdF ‘testòri’ nm) testosteròna : ormona sexuala masculina. testuda 1 nf :
pigassa amb martèl (v. TdF) ; testuda 2 nf (R. V, 356) (abs.
TdF) : tartuga. testudariá : capuditge / testuditge. testudàs, -assa adj e n, cf Ubaud Dicort :
« très têtu, ue, v. testardàs » (v. TdF) testuditge nm, cf Ubaud Dicort :
« caractère têtu » TdF testudòt, -a adj e n, cf Ubaud Dicort :
(v. testut 2) testut 1 nm : martelàs de maçon ; « muge à grosse tête, poisson de mer » TdF. testut 2, -uda adj : testòri, -a v. pus naut, « têtu, -e » (v. Alibert). tesura nf : « tension, v. tesada 2 » ; trabuc / trabuquet. (v. TdF) tesurar 1 (v. intr.) (abs. TdF) : plaçar un trabuc, un laç, un tracanard. tesurar 2 v, cf Ubaud Dicort : « v tr, étirer,
tendre fortement, v. atesurar, tibar ;
mesurer, toiser, v. canejar » (v. TdF) tesús : entòrca gròssa, entòrca de fust rosinós. tet 1 (abs. Dicort) : lec. v. lec 2 tet 2 [veire tech, cf Ubaud Dicort] / tech nm : teulada. teta 1 nf : teton
/ tetina de popa de femna o de somés d'animal.
(v. TdF) teta 2 nf [ ~ tete nm, cf Ubaud Dicort] castanha cuècha amb sa pèl. (v. TdF ‘tete’ e jos ‘teto’) Las castanhas tetas, las cal
tetar. tèta nf/nm, cf Ubaud Dicort :
« (lettre grecque) thêta » (Rapin), Θ-θ. tetabot nm, cf Ubaud Dicort :
« buveur qui presse une outre, ivrogne » TdF ‘teto-bout’ tetabuòu nm, cf Ubaud Dicort : « qui tette les bœufs)
nigaud, gros niais » TdF ‘teto-biòu’ teta cabra [tetacabra] nm : mena d'aucèl (Caprimulgus europaeus) tetada : repais de mainatge que teta. tetafiòla nm, cf Ubaud Dicort : « ivrogne » TdF ‘teto-fiolo’ tetaira nf (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘tetarello’) : femna que tetava la palhòla (femna en jasilhas tendrièira) ; tiralach ; sifon ; chucarèl (flòc de camba de palha o de matèria plastica per beure) ; poparèla (botelhon per chucar de lach) ; teta / tetina ; leuja / sangsuga ; brota tetaira (brota que buta al dejós d'un empèut) ; probaina. tetaire, -aira [~ -airitz] adj e n (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘tetaire’) : mainatge que teta plan ; brota tetaira [v. tetaira] ; ramificacion de raiç (racinas, radicèlas) teta lach [tetalach] nm (plt.) : (Brunella alba) ; (B. grandiflora) ; (B. hastaefolia) ; (B. hyssopofolia) ; (B. vulgaris) teta lèbre [tetalèbre] nm (plt.) : (Silene inflata) ; (Lychnis
flos-cuculi) ; (Chondrilla juncea) tetamerluça nm, cf Ubaud Dicort : « (qui suce la merluche)
ladre, avare, v. esquichasarda » (v. TdF ‘teto-merlusso’) tetania nf / tetanisme (abs. Dicort) : crisis de contracturas muscularas. tetanic, -a : relatiu, -iva a la tetania o al tetanòs. tetanizacion : accion o resulta de tetanizar. tetanizar (v. tr.) : amodar una contractura que revèrta la del tetanòs. tetanòs : malautiá infecciosa fòrt grèva amodada per la toxina d'un bacil que se desvolopa dins una plaga solhada, malautiá caracterizada per de contracturas dolorosas de totes los muscles del còrs. tetar 1 (v. tr. e intr.) : popar (chucar de lach a una popa o a una poparèla) ; chucar una castanha teta ; se sarrar del lec a lo tocar, amb una bòla de petanca. tetar 2 nm, cf Ubaud Dicort : « action
de téter » (TdF ‘teta 2’) Aver lo
tetar doç, être mielleux,
persuasif. (v. TdF) tetardoç nm, cf Ubaud Dicort : « paroles mielleuses,
éloquence persuasive [v.
jos tetar] » TdF ‘teta-dous’ tetarèl nm (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘tetarèu’) : mainatge que teta encara ; poparèla ; tetarèla. tetarèla nf (Fettuciari ; abs. Dicort) : tetina que los
mainatges an la tissa de chucar. (v. tetarèl) A dos ans, se pòt pas encara passar de sa tetarèla ! tetasec nm, cf Ubaud Dicort :
« soiffard, ivrogne » (v. Brun Glossari Oc-Fr) tetavin nm, cf Ubaud Dicort :
« branche gourmande de la vigne ; ivrogne » TdF ‘teto-vin’ tete nm, cf Ubaud Dicort :
v. teta 2. tetè [teté ~ tití, cf Ubaud Dicort ; v. p. 159] nm : parlar de mainatge per dire popa / sen / lach / teton. tetejar (v. intr.) : començar de tetar. tetelon : teta de popa. tetepús nm, cf Ubaud Dicort :
« onomatopée du chant de la mésange » TdF -TETIC : forma sufixada del grèc
thesis (position) v. ipotetic. tetic, -a adj, cf Ubaud Dicort :
« (philo.) thétique » (Rapin) tetin nm, cf Ubaud Dicort :
« tetin, teton » TdF’ tetina : teta de femna ; tetas d'animal ; tetarèla. Èrba
de las tetinas. (v. jos èrba) tetinarda : femna qu'a de bravas popas e de bravas tetas. tetinas de rat nf, cf Ubaud Dicort :
« sédum à feuilles cylindriques » TdF ‘tetino-de-rat’ tetinàs nm, cf Ubaud Dicort :
« tetin flasque, gros teton » TdF tetinet nm, cf Ubaud Dicort :
« petit tetin, joli tetin » TdF tetineta nf, cf Ubaud Dicort :
(v. tetina) tetinon : teta de passa d'una vaca. teton : tetelon ; popa ; anhèl de lach ; tesson de lach ; teta (castanha bolida amb sa pèl) Lo nenon brama, que vòl lo teton de sa mamà. tetona : anhèla o tessonèla que tetan encara. tetonèl nm, cf Ubaud Dicort :
(v. tetonet) tetonet nm / tetoneta nf, cf Ubaud Dicort :
« petit teton, joli sein » TdF jos ‘tetounet’ TETR- / TETRA- : forma prefixada del grèc tettara (quatre) tetrabasic, -a : que sa molecula possedís quatre atòms d'idrogèn remplaçables per un metal o radical basic. Acid tetrabasic (t. tecn. de quimia) tetracid : que sa molecula possedís quatre atòms d'idrogèn remplaçables per un radical acid. tetraciclina : mena d'antibiotic. |
|
|
|
|
|
|