solta (abs. Dicort) (R. V, 249 - L. 350 'sòlta') : soma d'argent que, dins un partatge o un escambi, fa compés a l'inegalitat de valor dels lòts. (v. sòuta 1)

solubilitat nf : qualitat de çò soluble.

solubilizacion : accion o resulta de solubilizar.

solubilizar (v. tr.) : far venir soluble, -a.

solubilizar (se) : venir soluble, -a.

soluble, -bla : que pòt èsser dissolgut, -uda dins un liquid ; que pòt èsser sòut, -a / solgut, -uda.

Una substància solubla dins l'aiga o l'alcoòl.

Un problèma soluble.

solucion (R. V, 255) : accion de dissòlver quicòm dins un liquid ; çò que resulta d'aquela accion ; accion de sòlver un problèma, una question ; çò que ne resulta ; interrupcion.)

Solucion farmaceutica.

Solucion de continuitat.

solucionar (v. tr) : donar una solucion a una dificultat

solum nm, cf Ubaud Dicort : v. solenc. (v. TdF jos ‘soulen’)

solumat, -ada (abs. Dicort e TdF) : qu'a tocat lo pelsòl e qu'a perit.

Fen solumat.

Palha solumada.

De fen solumat fedas e vacas ne vòlon pas.

sòlus nm, cf Ubaud Dicort : « t. de musique, solo » TdF

solutat nm : resulta d'unas solucions (t. tecn. de farmacia)

solutiu, -iva (adj. e subs.) (R. V, 255) : qu'a la proprietat de sòlver ; substància que pòt sòlver.

L'aiga, l'alcoòl ... son solutius.

L'esséncia de terebentina es tanben un solutiu.

solutrian, -a adj e nm, cf Ubaud Dicort : « (archéol.) solutréen, -enne » (v. Rapin)

solvabilitat nf, cf Ubaud Dicort : « solvabilité » TdF jos ‘soulvableta’

solvable, -bla : que pòt èsser pagat,-ada ; qu'es o que serà en estat de pagar çò que deu.

Un deute solvable.

Un logatari solvable.

solvent nm  : liquid capable de sòlvre un còrs e que servís tanben coma diluent e per desgraissar.

sòlver / sòlvre [veire sòlver, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : banhar, trempar, dissòlver ; absòlver ; desliurar ; trobar una solucion a un problèma, a una question... ; pagar un deute.

Sòlver de sucre dins lo cafè.

Sòlver una question.

Un prèire catolic a lo poder de sòlver los pecats.

Un maridatge catolic valid pòt pas èsser solgut.

La mòrt sòlv fòrça deutes e fòrça problèmas.

sòlver / sòlvre [veire sòlver] (se) v pron : se dissòlver ; se separar ; se resòlver.

La sal se sòlv dins l'aiga.

Una associacion qu'a decidit de se sòlver.

Son amàs (abscès) se solguèt tot sol.

sòlvre : v. sòlver.

solvut / solgut, -uda (los 2, abs. Dicort) / sòut, -a (v. sòut) : p.p. de sòlver.

som 1 nm (R. V, 259) : cima.

som 2, -a adj : « peu profond, onde ; creux, v. cavat » ; prigond, -a / sompe, -a ; d'angle tampat. (v. TdF soum 2’ e Alibert)

Laurada soma.

Marra (trenca) soma : d'angle tampat

som 3 (adv.) (v. TdFsoum 2’) : prigond (adv.) / fons (adv.) / plond (adv.)

Laurar som.

Curar som.

Cavar som.

som 4/ siái / soi : primièira persona del present de l'indicatiu d'èsser.

sòm 1 (Alibert) [ ~ som 5] nf (los 2, v. Ubaud Dicort) : enveja de dormir ;

Ai sòm.

sòm 2 (Alibert) [ ~ som 6] nm (los 2, v. Ubaud Dicort) :  accion de dormir.

Veni de far un brave sòm.

sòm-sòm ~ som-som nm o nf, cf Ubaud Dicort : « le sommeil, en terme de nourrice » TdF jos ‘som 2’

-SÒMA : forma sufixada del grèc sòma (còrs) v. cromosòma.

soma : total ; quantitat de moneda.

somà [sòma (vs. psiqué) nm, cf Ubaud Dicort] : còrs ; ensemble de cellulas d'un còrs que son pas que vegetativas, « soma » (Rapin).

somac nm, cf Ubaud Dicort : « bousilleur » (Sèrras-Ess.)

somacion 1 nf, cf Ubaud Dicort : « (biol.) somation » (Rapin)

somacion 2 nf  (Basic ; abs. Dicort): avertiment imperatiu. (v. sommacion)

Far las somacions costumièiras.

somal [veire somalh, cf Ubaud Dicort] nm : cima ; escuèlh (mar.)

somali 1 (subs. m.) : lenga parlada en Somalia. (v. çai jos)

somali 2, -a  : relatiu, -iva a Somalia.

La lenga somalia.

Una costuma somalia.

Somalia : nom de país d'Africa.

 

 

somalian, -a : sortit, -ida de Somalia.

Un Somalian.

Una Somaliana.

somar 1 (v. tr.) (R. V, 260 - L. 350) : addicionar ;

somar 2 (v. tr.) (L. 351) (abs. Dicort) : avertir imperativament. (v. sommar)

somarèl nm, cf Ubaud Dicort : « petit somme » (Laus)

somari 1 (subs. m.) : brèu resumit sovent balhat pel quiti títol.

somari 2, -ària (R. V, 260) adj : brèu, brèva ; concís, -isa (R. V, 167)

somàriament : d'un biais somari.

somatic, a : relatiu, -iva al còrs. (t. tecn. de med.) ; relatiu, -iva al somà.

Punts somatics / punts somatometrics.

Caractèr somatic.

Cellula somatica.

Afeccion somatica.

Sistèma nerviós somatic.

somaticit (subs. m.) : cellula del somà.

somatizacion : accion de somatizar (t. tecn. de psiquiatria)

somatizar (v. tr.) : far venir somatic un problèma psiquic

SOMATO- : forma prefixada del grec sòma, -atòs (còrs)

somatocèl (m.) : mena de vesiculas dels equinodèrms.

somatodèrm : t. tecn. d'anatomia animala.

somatogamia : mena de fecondacion dels basidiomicèts.

somatognosia : coneissença qu'avèm de nòstre còrs, de l'existéncia e de l'estat de sas diferentas partidas.

somatologia : estudi comparatiu de l'estructura e del desvolopament d'un còrs d'èsser viu.

somatologic, -a : relatiu, -iva a la somatologia.

somatomètre : aplech per mesurar lo còrs uman.

somatometria : partida de l'antropometria qu'estúdia las mesuras dels còrs uman a partir dels punts somatics.

somatometric, -a : relatiu, -iva a la somatometria.

Punts somatometrics : punts somatics.

somatoplasmà [somatoplasma, cf Ubaud Dicort] (m.) : plasmà de las cellulas somaticas relativas a las fonccions vegetativas e de relacion.

somatopleura (f.) : fulhet parietal del mesodèrm dels animals celomats.

somatopsiquic, -a : psicosomatic, -a.

somatostina : neuroormona qu'enebís la secrecion de la sematotropina.

somatotonia : composanta psiquica de la personalitat.

somatotonic, -a : relatiu, -iva a la somatotonia.

somatotròp, -a : relatiu, -iva a la somatotropina.

Ormona somatotròpa.

somatotropina : ormona de creissença.

« sombre » adj e derivats (fr.) : v. solombre - solombrar.

sombrero (< esp..) nm, cf Ubaud Dicort : « sombrero » (Laus). (v. capelàs)

somecar [veire somicar, cf Ubaud Dicort] (v. intr. ) : gemegar / se lanhar / se plànher.

Someire [Somèire] : vila de Gard (Occitània)

Tèrra de Someire.

someiròl (abs. Dicort), -a / someiròu, -òla adj : relatiu, -iva a Someire ; sortit, -ida de Someire.

Una Someiròla.

somelh nm : sòm, « sommeil, en Gascogne, v. sòm 1 plus usité » (v. TdF soumèlh’).

somelhada : temporada de sòm.

Una brava somelhada requinquilha son òme.

somelhar / somelhejar (v. somelhejar) (v. intr.) : « sommeiller » (Lagarde ‘somelhar’) ; s'entredormir.

somelhatge nm, cf Ubaud Dicort : « action de sommeiller, somnolence » TdF soumihage’

somelhejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr, sommeiller légèrement » TdF soumiheja’

somelheta nf, cf Ubaud Dicort : « petit somme d’enfant » TdFsoumiheto’

somelhon : cutada (sòm pichonèl)

somelhós, -osa adj : qu'a sòm ; qu'a sovent o totjorn sòm.

« somensés » : v. saumancés (abs. Dicort).

somés 1 nm : pièch d'una feda, d'una vaca...

Aquela feda a pas grand somés.

somés 2, -esa : p.p. de sometre o de se sometre.

Aquela filha es totjorn estada somesa a sos parents.

somesa (o somessa 1 nf (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘soumesso’)) : probaina. v. probaina.

somessa 2 (o somesa nf (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘soumesso’)): brave somés, « pis de brebis, mamelle, v. somés 1, pièch ; femelle laitière, v. lachièira » (v. TdF).

D'unas vacas an una somessa enòrma.

somessaire nm, -aira : persona que probaina v. probainar.

somessar (v. tr.) : probainar. v. probainar.

« somessionar » v : v. somissionar.

somesson : probaina pichona ; somés de pas res de tot.