|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
solta (abs. Dicort) (R. V, 249 - L. 350 'sòlta') : soma d'argent que, dins un partatge o un escambi, fa compés a l'inegalitat de valor dels lòts. (v. sòuta 1) solubilitat nf : qualitat de çò soluble. solubilizacion : accion o resulta de solubilizar. solubilizar (v. tr.) : far venir soluble, -a. solubilizar (se) : venir soluble, -a. soluble, -bla : que pòt èsser dissolgut, -uda dins un liquid ; que pòt èsser sòut, -a / solgut, -uda. Una substància solubla dins l'aiga o l'alcoòl. Un problèma soluble. solucion (R. V, 255) : accion de dissòlver quicòm dins un liquid ; çò que resulta d'aquela accion ; accion de sòlver un problèma, una question ; çò que ne resulta ; interrupcion.) Solucion farmaceutica. Solucion de continuitat. solucionar (v. tr) : donar una solucion a una dificultat solum nm, cf Ubaud Dicort : v. solenc. (v. TdF jos ‘soulen’) solumat, -ada (abs. Dicort e TdF) : qu'a tocat lo pelsòl e qu'a perit. Fen solumat. Palha solumada. De fen solumat fedas e vacas ne vòlon pas. sòlus nm, cf Ubaud Dicort : « t. de musique, solo » TdF solutat nm : resulta d'unas solucions (t. tecn. de farmacia) solutiu, -iva (adj. e subs.) (R. V, 255) : qu'a la proprietat de sòlver ; substància que pòt sòlver. L'aiga, l'alcoòl ... son solutius. L'esséncia de terebentina es tanben un solutiu. solutrian, -a adj e nm, cf Ubaud Dicort : « (archéol.) solutréen, -enne » (v. Rapin) solvabilitat nf, cf Ubaud Dicort : « solvabilité » TdF jos ‘soulvableta’ solvable, -bla : que pòt èsser pagat,-ada ; qu'es o que serà en estat de pagar çò que deu. Un deute solvable. Un logatari solvable. solvent nm : liquid capable de sòlvre un còrs e que servís tanben coma diluent e per desgraissar. sòlver / sòlvre [veire sòlver, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : banhar, trempar, dissòlver ; absòlver ; desliurar ; trobar una solucion a un problèma, a una question... ; pagar un deute. Sòlver de sucre dins lo cafè. Sòlver una question. Un prèire catolic a lo poder de sòlver los pecats. Un maridatge catolic valid pòt pas èsser solgut. La mòrt sòlv fòrça deutes e fòrça problèmas. sòlver / sòlvre [veire sòlver] (se) v pron : se dissòlver ; se separar ; se resòlver. La sal se sòlv dins l'aiga. Una associacion qu'a decidit de se sòlver. Son amàs (abscès) se solguèt tot sol. sòlvre v : v. sòlver. solvut / solgut, -uda (los 2, abs. Dicort) / sòut, -a (v. sòut) : p.p. de sòlver. som 1 nm (R. V, 259) : cima. som 2, -a adj : « peu profond, onde ; creux, v. cavat » ; prigond, -a / sompe, -a ; d'angle tampat. (v. TdF ‘soum 2’ e Alibert) Laurada soma. Marra (trenca) soma : d'angle tampat som 3 (adv.) (v. TdF ‘soum 2’) : prigond (adv.) / fons (adv.) / plond (adv.) Laurar som. Curar som. Cavar som. som 4/ siái / soi : primièira persona del present de l'indicatiu d'èsser. sòm 1 (Alibert) [ ~ som 5] nf (los 2, v. Ubaud Dicort) : enveja de dormir ; Ai sòm. sòm 2 (Alibert) [ ~ som 6] nm (los 2, v. Ubaud Dicort) : accion de dormir. Veni de far un brave sòm. sòm-sòm ~ som-som nm o nf, cf Ubaud Dicort : « le sommeil, en terme de nourrice » TdF jos ‘som 2’ -SÒMA : forma sufixada del grèc sòma (còrs) v. cromosòma. soma : total ; quantitat de moneda. somà [sòma (vs. psiqué) nm, cf Ubaud Dicort] : còrs ; ensemble de cellulas d'un còrs que son pas que vegetativas, « soma » (Rapin). somac nm, cf Ubaud Dicort : « bousilleur » (Sèrras-Ess.) somacion 1 nf, cf Ubaud Dicort : « (biol.) somation » (Rapin) somacion 2 nf (Basic ; abs. Dicort): avertiment imperatiu. (v. sommacion) Far las somacions costumièiras. somal [veire somalh, cf Ubaud Dicort] nm : cima ; escuèlh (mar.) somali 1 (subs. m.) : lenga parlada en Somalia. (v. çai jos) somali 2, -a : relatiu, -iva a Somalia. La lenga somalia. Una costuma somalia. Somalia : nom de país d'Africa.
|
|
somalian, -a : sortit, -ida de Somalia. Un Somalian. Una Somaliana. somar 1 (v. tr.) (R. V, 260 - L. 350) : addicionar ; somar 2 (v. tr.) (L. 351) (abs. Dicort) : avertir imperativament. (v. sommar) somarèl nm, cf Ubaud Dicort : « petit somme » (Laus) somari 1 (subs. m.) : brèu resumit sovent balhat pel quiti títol. somari 2, -ària (R. V, 260) adj : brèu, brèva ; concís, -isa (R. V, 167). somàriament : d'un biais somari. somatic, a : relatiu, -iva al còrs. (t. tecn. de med.) ; relatiu, -iva al somà. Punts somatics / punts somatometrics. Caractèr somatic. Cellula somatica. Afeccion somatica. Sistèma nerviós somatic. somaticit (subs. m.) : cellula del somà. somatizacion : accion de somatizar (t. tecn. de psiquiatria) somatizar (v. tr.) : far venir somatic un problèma psiquic SOMATO- : forma prefixada del grec sòma, -atòs (còrs) somatocèl (m.) : mena de vesiculas dels equinodèrms. somatodèrm : t. tecn. d'anatomia animala. somatogamia : mena de fecondacion dels basidiomicèts. somatognosia : coneissença qu'avèm de nòstre còrs, de l'existéncia e de l'estat de sas diferentas partidas. somatologia : estudi comparatiu de l'estructura e del desvolopament d'un còrs d'èsser viu. somatologic, -a : relatiu, -iva a la somatologia. somatomètre : aplech per mesurar lo còrs uman. somatometria : partida de l'antropometria qu'estúdia las mesuras dels còrs uman a partir dels punts somatics. somatometric, -a : relatiu, -iva a la somatometria. Punts somatometrics : punts somatics. somatoplasmà [somatoplasma, cf Ubaud Dicort] (m.) : plasmà de las cellulas somaticas relativas a las fonccions vegetativas e de relacion. somatopleura (f.) : fulhet parietal del mesodèrm dels animals celomats. somatopsiquic, -a : psicosomatic, -a. somatostina : neuroormona qu'enebís la secrecion de la sematotropina. somatotonia : composanta psiquica de la personalitat. somatotonic, -a : relatiu, -iva a la somatotonia. somatotròp, -a : relatiu, -iva a la somatotropina. Ormona somatotròpa. somatotropina : ormona de creissença. « sombre » adj e derivats (fr.) : v. solombre - solombrar. sombrero (< esp..) nm, cf Ubaud Dicort : « sombrero » (Laus). (v. capelàs) somecar [veire somicar, cf Ubaud Dicort] (v. intr. ) : gemegar / se lanhar / se plànher. Someire [Somèire] : vila de Gard (Occitània) Tèrra de Someire. someiròl (abs. Dicort), -a / someiròu, -òla adj : relatiu, -iva a Someire ; sortit, -ida de Someire. Una Someiròla. somelh nm : sòm, « sommeil, en Gascogne, v. sòm 1 plus usité » (v. TdF ‘soumèlh’). somelhada : temporada de sòm. Una brava somelhada requinquilha son òme. somelhar / somelhejar (v. somelhejar) (v. intr.) : « sommeiller » (Lagarde ‘somelhar’) ; s'entredormir. somelhatge nm, cf Ubaud Dicort : « action de sommeiller, somnolence » TdF ‘soumihage’ somelhejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr, sommeiller légèrement » TdF ‘soumiheja’ somelheta nf, cf Ubaud Dicort : « petit somme d’enfant » TdF ‘soumiheto’ somelhon : cutada (sòm pichonèl) somelhós, -osa adj : qu'a sòm ; qu'a sovent o totjorn sòm. « somensés » : v. saumancés (abs. Dicort). somés 1 nm : pièch d'una feda, d'una vaca... Aquela feda a pas grand somés. somés 2, -esa : p.p. de sometre o de se sometre. Aquela filha es totjorn estada somesa a sos parents. somesa (o somessa 1 nf (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘soumesso’)) : probaina. v. probaina. somessa 2 (o somesa nf (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘soumesso’)): brave somés, « pis de brebis, mamelle, v. somés 1, pièch ; femelle laitière, v. lachièira » (v. TdF). D'unas vacas an una somessa enòrma. somessaire nm, -aira : persona que probaina v. probainar. somessar (v. tr.) : probainar. v. probainar. « somessionar » v : v. somissionar. somesson : probaina pichona ; somés de pas res de tot.
|
|
|
|
|
|
|