|
|
|
|
|
|
setenari 1 nm (abs. Dicort) : temporada de sèt jorns, de sèt ans. (v. septenari 1) setenari 2, -ariá adj, cf Ubaud Dicort (R. V, 216) : « septénaire » (Alibert). (v. septenari 2) Lo nombre dels felibres estant setenari... (v. TdF ‘setenàri’) setenc 1, -a adj (Alibert ; non preconizat Dicort) : septennal, -a (que dura sèt ans) (v. septenal) setenc 2, -a adj e nm : veire seten, cf Ubaud Dicort. sèt-en-gola nf, cf Ubaud Dicort : « variété de poire qui vient par bouquets, v. cimelet » (v. TdF ‘sèt-en-goulo’) sètge nm (v. Ubaud Dicort Errata web e TdF jos ‘siège’) : ensemble d'operacions militaras per prene un castèl, una vila... Far un sètge. (v. assetjar) sèti nm : mena d'aplech per s'assetar ; endrech que lo jutge i se sèi per jutjar ; partida d'un privat o d'un comun que l'òm i se sèi ; airal qu'una autoritat i s'amassa o i demòra ; airal que i nais e que i se desvolopa un fenomèn ; t. tecn. de mecanica ; « siège d’une place, v. sètge » TdF, « siège d’une ville » (L. 343). Sèti de fust. Sèti de veitura. Sèti de tribunal. Sèti social. Sèti episcopal. Sèti d'una dolor. setina : supòrt de pòt ; supòrt de pairòl. setmana : temporada de sèt jorns que comença lo diluns e s'acaba lo dimenge : diluns, dimars, dimècres, dijòus, divendres, dissabte, dimenge ; ensemble dels jorns de jorns d'aquela temporada. La setmana penosa : la setmana santa. setmanada : temporada dels jorns de trabalh de la setmana ; paga o salari d'una setmana. setmanal, -a adj / setmanari (v. setmanari) : periodic setmanal « adj hebdomadaire » (Alibert). setmanari nm (Laus, Lagarde ; abs. Dicort) : v. ebdomadari. setmaneta nf, cf Ubaud Dicort : « petite semaine » (Per Noste) Far una setmaneta, ne faire qu’un petit gain dans la semaine. (v. Per Noste) setmanièr, -ièira (adj. e subs. m.) (v. Ubaud Dicort e TdF ‘semanié’) : « hebdomadaire » TdF ; servicial,-a pagat,-ada a la setmana ; decompte de las oras de trabalh de la setmana ; monge de setmana / ebdomadièr (R. III, 93). La revista setmanièira¸ la revue hebdomadaire. (v. TdF) setmanon nm : setmana pichona ; jorn trenta unen de quaresma (v. Alibert) ; « la première semaine du carême qui ne se compose que de quatre jours » (Azaïs) ; los dos darrièrs jorns de carnaval (v. TdF ‘semanoun’). setmeson nm : mainatge nascut al mes seten. seton : cabiron que supòrta lo ponde d'una secadoira. setòri, -a (adj. e subs.) : relatiu, -iva a Seta ; de Seta. Lo parlar setòri. Un Setòri. Una Setòria. setós, -osa adj : segut, -usa / assetat, -ada. (v.Alibert) setsalmaire nm, cf Ubaud Dicort : (v. jos sèt psalmes) sétter (< angl.) nm, cf Ubaud Dicort : « setter » (v. Per Noste) setze (adj. num. card.) : 16. setzen, -a (adj. num. ord.) : 16en, 16ena. setzena : dins los setze / quicòm coma setze. setzenament adv : « seizièmement » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 126) seu 1 nm : mena de grais de bèstia romiaira ; grais de bèstia fèra ; mescla de seu e de resina (mar.) ; rosta / tabassada. Una candèla de seu. Ónher amb de seu. seu 2, seuna [veire sieu, sieuna cf Ubaud Dicort] / sieu, sieuna (adj. e pr. poss.) Un seu amic. Lo seu fraire : son fraire. La seu sòrre / la seuna sòrre : sa sòrre. Una seu (seuna) amiga. Las seunas cosinas : sas cosinas. Çò seu : çò que li aperten / çò qu'es a el. seulièr nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) : rega a travèrs un camp per ne tirar las aigas. (v. TdF ‘siéulié’) seuse nm (non preconizat Dicort) : v. selze. sevar (v. tr.) : ónher amb de seu / graissar. sevèr, -a : estricte, -a / rigorós, -osa (R. V, 63) ; que manca de doçor ; que manca de recèrca / d'adornament. Un paire sevèr. Un professor sevèr. Un estil sevèr. Agach, ton, aire sevèrs. Una arquitectura sevèra. Sevèr - Severin - Severina : prenoms. sevèrament : d'un biais sevèr. severitat nf : qualitat o defaut d'una persona sevèra. sevicis nm pl, cf Ubaud Dicort : « sévices » (Rapin) SEX- : forma prefixada del latin sex (sièis) e del latin sexus (sèxe) sexagenari, -ària adj e n : persona dins los seissanta ans. sexagesima nf (R. V, 187) : dimenge segond dels tres que precedisson lo primièr de quaresma / a quicòm prèp lo jorn seissanten abans Pascas.
|
|
|
|
|
|
sexagesimal, -a adj : (matematica) « sexagésimal, e » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 126) sex-appeal (angl.) : atraccion fisica d'un òme per una femna o d'une femna per un òme. sèxe : çò que diferéncia un mascle d'una feme ; organs de la reproduccion ; ensemble de personas d'un o de l'autre sèxe. sexennal, -a (abs. Dicort) : que dura sièis ans ; que torna cada 6 ans. sexisme : mot pejoratiu que s'aplica a d'òmes o de femnas quand fan passar abans los autres, sens justificacion, una persona del meteis sèxe que lo lor. sexista (adj. e subs. [dels dos genres]) : relatiu, -iva al sexisme ; persona que fa pròva de sexisme. sexofilia : atraccion (R. V, 402) excessiva pel sèxe o la sexualitat. sexofobia : aversion anormala pel sèxe o la sexualitat. sexològ, -a : persona especialista en sexologia. sexologia : estudi scientific de la sexualitat e de sos problèmas. sexologic, -a : relatiu, -iva a la sexologia. sexonomia : estudi de las leis de reproduccion e de la reparticion dels sèxes. sexoterapia : tractament dels problèmas sexuals per de procediments psicoterapics. sex-shop (angl.) : botiga que i se vendon de produches relatius al sèxe. sexta (en musica) nf, cf Ubaud Dicort : « (mus) sixte » (Laus) sèxta nf (abs. Dicort) : ora canoniala minora del breviari roman legida a l'ora seisena romana (a miègjorn), « sexte » (Rapin). (v. TdF ‘sèsto’) sextant : partida seisena d'un cercle. sextina : mena de poèma dels trobadors. sextò (lat. sexto) (abs. Dicort) : seisenament. sextuòr [sextuor (v. Ubaud Dicort e Laus)] nm : ensemble vocal o instrumental de sièis personas sens comptar l'acompanhador ; composicion musicala per sièis voses o sièis instruments. sextuplar (v. tr.) : multiplicar per sèt. sextuplats, -adas n pl : ensemble de sèt mainatges nascuts del meteis emprenhament. sextuple, -pla adj e nm : sèt còps mai. sexual, -a : relatiu, -iva al sèxe o a la sexualitat. Organs sexuals. Relacions sexualas. Educacion sexuala. Plaser sexual. Obsedit sexual. Perversion sexuala. sexualament : d'un biais sexual ; amb sexualitat. sexualisme : estat d'una persona, d'un animal, d'una planta sexuats ; sexualitat erigida coma principi. Lo sexualisme de las plantas. Lo sexualisme dels sexualistas. sexualista (m. e f.) : q.q. qu'erigís la sexualitat coma principi. Concepcions sexualistas. Tèsi sexualista. sexualitat nf : çò que caracteriza lo sèxe ; ensemble dels fenomèns relatius a l'instinct sexual e a sa satisfaccion. sexualizacion : accion de sexualizar o d'èsser sexualizat. sexualizar (v. tr.) : balhar a quicòm un caractèr sexual. La sexualizacion de la publicitat. sexuar (v. tr.) : dotar de sexualitat. sexuat, -ada : dotat, -ada d'organs sexuals diferenciats. Los vegetals e los animals superiors son sexuats. sexy (angl.) (abs. Dicort) : qu'amòda una atraccion sexuala. (v. coquinòt) shah ~ cha (< persan) nm, cf Ubaud Dicort : « shah » (Per Noste, Basic) Shakespeare William : tragedian anglés pus grand, pel moment, de totes los tempses (1564 - 1616). shakespearian, -a : relatiu, -iva a Shakespeare. shampó (< angl.) nm, cf Ubaud Dicort : « shampoing » / « shampooing » (Per Noste, Basic) shamponaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « shampouineur (Sèrras-Ess.) / « shampooineur, euse [v. shampó] » shamponar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, shampouiner » (Sèrras-Ess.) / « shampooiner [v. shampó] » sherif (< angl.) nm, cf Ubaud Dicort : « shérif » (Laus, Basic) sherpa (< nepal.) nm, cf Ubaud Dicort : « sherpa » (Per Noste) shiita ~ chiita (< arab) adj e n, cf Ubaud Dicort : « (relig.) shiite / chiite » shilling (< angl.) nm, cf Ubaud Dicort : « shilling » (Per Noste) shintoïsme (jap.) nm, cf Ubaud Dicort : « (relig.) shintoïsme » shintoïsta adj e n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : « shintoïste » (v. çai sus) shòrt nm (angl. short, cort) : caussas cortas per se metre d'aise, per far d'espòrt, per anar en vacanças... show nm : « show » (Basic). « show » (angl.) : v. mòstra - espectacle. shunt (< angl.) nm, cf Ubaud Dicort : (électr.) « shunt » (Per Noste) shuntar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, (électr.) shunter » (v. çai sus) |
|
|
|
|
|
|
|