|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sanglotar (R. V, 154) / sanglotir (v. sanglotir) (v. intr.) : aver lo choquet ; somicar / ronflar (plorar convulsivament [de confondre pas amb lo francisme « ronflar »]). (v. TdF jos ‘senglouta’) sanglotejar (v. intr.) : frequentatiu de sanglotar. sanglotiment nm, cf Ubaud Dicort :
« action de sangloter »
TdF ‘sengloutimen’ sanglotir v, cf Ubaud Dicort :
« v intr, sangloter, v. sanglotar » TdF jos ‘senglouti’ sangmeula nf, cf Ubaud Dicort :
« sangsue » TdF ‘sang-mèulo’ sangn- : v. sagn-. (v. sagnar) sangna cloca [v. sagnaclocas] nm / sangna gal [v. sagnagal] nm / sangna riquet (v. sagnariquet) nm : marrit cotèl. sangnada [sagnada] nf : presa de sang ; accion de sangnar. sangnadís [sagnadís] nm : brava sangnada. sangnador [sagnador] nm : banc de boquièr o de sangnaire per sangnar una bèstia ; ganiva (cotèl sangnador) ; airal que lo boquièr o lo sangnaire i planta sa ganiva ; airal que sangna ; airal del braç que i se fa la sangnada ; presa d'aiga. Netegèt lo cotèl sangnador qu'èra tot sang. sangnadura [sagnadura] nf : accion de sangnar ; regòla d'escolament. sangnaire [sagnaire], -a n : escotelaire, -a ; maselièr, -ièira de pòrc ; boquièr, -ièira. sangnairòla [sagnairòla] nf : irutge (m.) / leuja / sangsuga (Hirudo medicinalis) sangna lenga [sagnalenga] nf (plt.) : arrapa mans (Galium aparine) ; (Rubia tinctorum) sangnament [sagnament] nm : accion de sangnar. Sangnament de nas. sangnant [sagnant], -a adj : que sangna. sangnar 1 (v. tr.) (R. V, 152) (abs. Dicort) : escotelar una bèstia. (v. sagnar 1) Veni de recebre ta factura, me sangnas ! (s.f.) sangnar (se) (abs. Dicort)
: se tuar a far quicòm. sangnar 2 (v. intr.) (abs. Dicort) : pèrdre de sang. (v. sagnar 2) Ai lo nas que me sangna : pèrdi de sang pel nas. Sangna coma un buòu : sangna que jamai. Es paure que sangna : es paure que jamai. sangnariá [sagnariá] nf : tuador / masèl (airal que i se tua de bestial) sangnarinada (abs. Dicort) : carn sangnosa.
(v. sangarinada) sangnatge [sagnatge] nm : accion de sangnar. sangnejar [sagnejar] (v. intr.) : frequentatiu de sangnar intransitiu. sangneta [sagneta] nf : intrument de cirurgian utilizat per una
sangnada, una vaccinacion, l'incision d'un amàs (abscès). (v. sangueta
2) sangnetar [sagnetar] (v. tr.) : incisar / traucar / picar. (v. sanguetar) Me sangnetèt quatòrze còps sens trobar la vena ! sangnièira [sagnièira] nf : emorragia. sangnisson [sagnisson] nm (plt.) : (Sanguinaria canadensis) ; (Dactylon officinale) sangnós [sagnós], -osa adj : que sangna ; tacat, -ada de sang ; cobèrt, -a de sang. La carn sangnosa li ven per gost. Una lèbre se manja sangnosa. sangnosa [sagnosa] nf (plt.) : èrba de la plaga (Polygonum hydropiper) sangolar (v. tr.) : escotelar pel còl. (v. TdF) sangon nm, cf Ubaud Dicort : « petit sang ;
mastic fait avec du sang et de la chaux vive pour calfeutrer les
tonneaux ; sang d’agneau ou de chevreau » TdF Mon sangon,
t. de caresse, mon petit cœur, mon poupon. (v. TdF) sangonhós, -osa adj, cf Ubaud Dicort : « sanguinolent,
-e » (v. Carrasco) sangpausar v, cf Ubaud Dicort :
« v tr, calmer, v. apasimar » TdF suppl sangpausar (se) : se pausar après una brava escorreguda. sangpausat (a -) [a sang pausat, cf Ubaud Dicort] (loc. adv.) : de sangfreg. sangplan 1 adj, cf Ubaud Dicort (v.
çai jos) :
(v.
sangtranquil) sangplan 2 nm sing, cf Ubaud Dicort :
« sang-froid, calme » (Lèbre) sangprés : nhòca / blavairòl / macada / equimòsi (f.) Aviá un brave sangprés sus la maissa drecha. sangria nf (abs. Dicort) (cast. sangria)
: bevenda refrescanta a basa de vin roge sucrat que i macèra d'agrum
(subs. m. s.), « sangria » (Rapin) sangsuga nf : leuja / tira sang (Hirudo medicinalis) sangsugar (v. tr.) : pressar / sollicitar / importunar / secutar. sangtranquil, -a adj, cf Ubaud Dicort : « posé,
ée, calme, v. suau »
(v. TdF ‘sang-tranquile’) sanguet nm / sangueta 1 nf : galeta (R. III, 419) freginada a la padena, facha de mica de pan, de trocilhons de lard, d'alh, de jolverd, de pebre, de sal e de sang de galina, d'anet, de cabridon o d'anhelon. Lo sanguet de galina es pus fin que los autres. Parar lo sanguet : metre un plat jol sang que raja. sangueta 2 nf, cf Ubaud Dicort : « lancette » (v. TdF). (v. sangneta) sanguetar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, percer de plusieurs coups de
lancette, sans pouvoir rencontrer la veine ; piquer,
aiguillonner » TdF |
|
sanguetàs nm, cf Ubaud Dicort : « mauvais chirurgien, qui
prescrit toujours la saignée » TdF sanguin 1 nm (plt.) : (Cornus sanguinea) sanguin 2, -a adj :
roge, -ja / color de sang ; qu'a fòrça sang ; relatiu, -iva al
sang. Òme sanguin. Canals sanguins. Sistèma sanguin. sanguina 1 nf
(plt.) : (Polygonum aviculare) (v. TdF) sanguina 2 nf (v. Ubaud Dicort e TdF) :
« (min. ; dessin)
sanguine » (Laus,
Per Noste) sanguinada 1 nf (v. Alibert) (plt.) : sanguin (Cornus sanguinea) sanguinada 2 nf : umor sanguinolenta ; sania (R. V, 153). (v. TdF ‘sanguinado’) sanguinar (v. intr.) : diminutiu de sangnar intransitiu [v. sagnar 2], « saigner » TdF. sanguinari, -ària : fèr, -a / feròç, -a (que sangnar o far sangnar li agrada) ; que pòrta a la crueltat (R. VI, 174). Un animal sanguinari. Un òme sanguinari. Una doctrina
sanguinària. Una pulsion
sanguinària. Totas las guèrras son bravament sanguinàrias. sanguinària (abs. Dicort) (plt.) : (Antennaria dioica) ;
(Lithospermum fruticosum) sanguinària blanca (abs. Dicort) (plt.) : (Paronychia argentea) sanguinariàment : d'un biais sanguinari. sanguineda : airal cobèrt de sanguins. sanguinèl, -a adj, cf Ubaud Dicort : « sanguin, ine,
couleur de sang » TdF ‘sanguinèu’ sanguinenc, -a : sanguin, -a (qu'a fòrça sang) sanguinet, -a adj, cf Ubaud Dicort :
« nom qu’on donne aux bœufs à pelage
roux » TdF sanguinhòl (plt.) : sanguin / sanguinada (Cornus
sanguinea) sanguinièira nf, cf Ubaud Dicort :
« traînée de sang, trace de sang considérable,
sang versé » (v. TdF) sanguinitat nf, cf Ubaud Dicort :
« parenté directe » (L. 335) « sanguinòla » 1 : v. ceguinhòla. sanguinòla 2 nf, cf Ubaud Dicort :
« variété de pêche d’un rouge
foncé, à chair rouge, velue partout ; digitaire sanguine,
plante » TdF sanguinolent, -a adj, cf Ubaud Dicort :
« sanguinolent, -e » (Rapin) ; « sanglant, -e » (v. L. 335) sanguinós, -osa adj : « sanieux, euse, mêlé de sang et de lymphe ou de pus [v. saniós] » (v. Vayssier ‘songuinous) ; ensangnosit, -ida, « taché de sang, sanglant, ante, v. sagnós ; sanguin, ine, v. sanguin ». (v. TdF) sangverd nm : malroge / pissament de sang del bestial lanut. sanha nf / sanhàs (v. sanhàs) : terren umid e marescatjós ; plantas de sanhasses : sesca (Typha latifolia) ; (T.
Shuttleworthii); (T. angustifolia) ; (T. stenophylla) ;(T. elata) ; (T.
minima) ; sesca doça (Sparganium
affine) ; (S. Borderi) ;(S. erestum) ; (S. minimum) ; (S. natans) ;
(S. neglectum) ;(S. ramosum) ; (S. simplex) ; alpista (Phalaris
canariensis) ; bòsa (carex) ; tot un fum de menas ; tot un fum d'autras plantas de
sanha. (v. TdF
‘sagno’) sanhaire, -aira n : palhaire, -a de cadièiras. sanhairòla nf : sanha / sanhàs « petit marécage, v. paluneta » TdF. sanhar (v. tr.) : palhar una cadièira ; garnir de fuèlhas de sesca. (# sagnar) sanhàs nm (TdF ‘sagnas’) / sanhat nm (Alibert) : maresca,
« (augmentatif de
‘sanha’) gros marais » (Honnorat) ; mata de plantas
aqüaticas ; prat marescatjós. sanhassenc nm, cf Ubaud Dicort : « fondrière,
lieu marécageux » TdF sanhat nm : v. sanhàs. sanheta (plt.) : (Typha minima) sanhièira nf : airal cobèrt de plantas aqüaticas, « lieu où le typha abonde, marécage » TdF ‘sagnièro’. sanhièr nm, -ièira : persona que fa de palhets (entrelaces de joncasses per i s'estirar dessús sul pelsòl) sanhós, -osa adj, cf Ubaud Dicort : « couvert de
plantes palustres » TdF ‘sagnous’.
(# saniós) sania nf (R. V, 153) : matèria purulenta pudenta, mesclada de sang. sanicaire, -aira : petaçaire ; marrit obrièr. Siás un sanicaire ! sanicar (v. tr.) : « rapiécer, ravauder, coudre grossièrement » TdF ; doblet de sanar (trabalhar maladrechament), « faire un ouvrage de main grossièrement » (v. Vayssier jos ‘sonà’) Qué sanicas aquí ? sanicla (plt.) : (Sanicula europaea) saniçon [veire seniçon, cf Ubaud Dicort] nm (plt.) : (Senecio vulgaris) saniós, -osa adj (R. V, 153) : que laissa vinar de poire mesclat
de sang ; que conten de poire mesclat de sang. (# sanhós) Una plaga saniosa. saniquejar (v. tr.) (Mouly Esping. 253 ; abs. Dicort) : doblet de sanicar (trabalhar maladrechament ; pèrdre son temps a far pas grand causa) Plegaràs pas lèu de saniquejar ? sanís, -issa : san, -a (en bona santat) Una trufa rodada es pas sanissa. sanitari 1 nm (abs. Dicort) : ensemble de las installacions de netetat d'un
ostal (lavadors, lavadoira, privats...),
« sanitaire » (Lagarde) sanitari 2, -ària adj : relatiu, -iva a la distribucion, a l'evacuacion de l'aiga, a l'igièna d'un ostal. Equipament sanitari. Installacion
sanitària. sanitat nf,
cf Ubaud Dicort :
« état sain, santé [v. santat] » TdF jos ‘saneta’ |
|
|
|
|
|
|