retractil, -a : se ditz d'un organ que se pòt retirar enrè e s'amagar. Las arpas dels cats... son retractilas. Lo traïn d'aterrissatge d'un avion atanben. retractilitat nf : qualitat de çò retractil. retraduire v, cf Ubaud Dicort : « v tr, traduire de nouveau » TdF retraire (v. tr.) : traçar / retipar / dessenhar ; pintar / pénher ; revertar / semblar ; relatar ; reprochar (far un repròchi) ; remandar a pus tard ; retirar. Retraire al gredon o al pincèl m'es pas estat donat. Aqueles bessons se retrason coma dos esclòps. L'oncle nos retraguèt totas sas annadas de guèrra. Li retraguèrem d'èsser pas vengut pus lèu. Retraguèt son operacion lo mai possible. Aquela tèla (tela), de la lavar, a fòrça retrach. retransmetre v, cf Ubaud Dicort : « v tr, retransmettre » (Laus) retransmission nf, cf Ubaud Dicort : « retransmission » (Laus) retrasement nm, cf Ubaud Dicort : « reproche » (Brun Glossari Oc-Fr) retrasença : revèrt / semblança. retrassar (v. tr.) : tornar metre a sa plaça / rengar. retrassar (se) : demorar detràs / demorar enrè / se retardar. retraucar (v. tr.) : tornar traucar. retremp : accion de retrempar los metals. retrempar (v. tr.) : tornar trempar. retrempar (se) : se tornar trempar / se traçar. retribucion : remuneracion / paga. Sèm fòrçes e fòrças a trabalhar sens retribucion. retribuible ( ~ retribuïble), -bla adj : que pòt èsser retribuit, -ada. retribuir [ ~ retribuïr, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : remunerar. retrissar (v. tr. ) : tornar trissar. Retrissa-me la sal, qu'es pas pro trissa ! RETRO- (lat.) : enrè ; (mot que servís de prefix a de mots sabents) retrò [retro, v. Ubaud Pensabèstia ortografic] : apocòpa de retrograd. Ieu cresi que siás un pauc retrò de còps que i a. retroaccion : efècte retroactiu. retroactiu, -iva : qu'a d'implicacions sus quicòm d'anterior. Una talha retroactiva. retroactivament : amb un efècte retroactiu. retroactivitat nf : repòrt dins lo passat. Retroactivitat d'un jutjament, d'una mesura... retrobable, -bla : que pòt èsser retrobat. retrobada nf : « retrouvailles » (Rapin) retrobalhas (abs. Dicort) (f. pl.) : escasença de tornar trobar q.q. après d'annadas de separacion. (v. retrobada) retrobar (v. tr.) : tornar trobar. Ma bicicleta panada l'ai pas retrobada. retroçar (v. tr.) : tornar troçar. retrocecal, -a : enrè del caecum (lat.) retrocedir (v. tr.) : cedir en segonda man. retrocession : accion o resulta de retrocedir. retrocessionari, -ària adj e n : persona que beneficia d'una retrocession. retrocontraròtle : processus (lat.) de regulacion fisiologica que un efècte influéncia lo senhal que l'a amodat. retroensa nf, cf Ubaud Dicort : « genre de poésie usitée chez les Troubadours. C’est une pièce de vers avec refrain, composée ordinairement de cinq couplets, tous à rimes différentes » TdF ‘retrouènso’ retroflechit, -ida : flechit, -ida enrè. Utèr retroflechit. retroflèx (retroflèxe, coma circonflèxe), -xa adj : « (phonét.) rétroflexe [v. retroflèxa] » (Per Noste), corbat, -ada cap enrè ; corbat, -ada cap enbàs. retroflèxa nf : consonanta o vocala articulada amb la poncha de la lenga virada cap enrè. retroflexion : desformacion de l'utèr que son fons flechís enrè. Retroflexion uterina. retrofren : sistèma de frenada imitat de lo dels moissets. retrofusada : motor-fusada utilizat per frenar un veïcul espacial.		retrograd, -a adj e n : que se fa enrè ; reaccionari, -ària ; movement al senscontra del sens normal ; relatiu, -iva al passat Movement retrograd de las planetas. Esperit retrograd. Politica retrograda. Amnesia retrograda : que pòrta pas que sul passat. retrogradacion (R. III, 490) : regression ; mesura disciplinària que fa regressar un militar o un fonccionari ; movement retrograd de las planetas. retrogradar (v. intr. e tr.) (R. III, 490 v pron) : recuolar / regressar ; « rétrograder » (Rapin). Aviá pas quitat de progressar, ara retrograda. retrogression nf, cf Ubaud Dicort : « rétrogression » (Rapin) (Laus) retrolhar / retrulhar (abs. Dicort) (v. tr.) : tornar trolhar / tornar trulhar. Retrolhava l'ensalada, retrolha que retrolharàs. retrolhum nm sing : resulta d'un segond trolhatge ; raca (çò retrolhat) ; vin de premsa ; òli de segonda qualitat ; drech de pagar pel retrolhum. retromiralh (abs. Dicort) : miralh de veïcul per agachar çò que ven de per darrièr. (v. retrovisor) retronadís / retroniment nm (v. Ubaud Dicort e Laus) : bruch que revèrta un bruch de tròn. Lo retronadís d'un avion a reaccion. retronant, -a adj, cf Ubaud Dicort : « retentissant, -e » (Laus) retronar / retronir (v. intr.) : far coma un bruch de tròn ; se repercutir / ressonar / rebombir / restontir. « Lo dimenge, la tambora retronissiá mai d'una ora... » J.B. retroniment nm : v. retronadís. retronir v : v. retronar. retronissent, -a : que retronís. retropedalar (v. intr.) : pedalar enrè. retropedalatge : pedalatge enrè. retroposicion nf, cf Ubaud Dicort : « rétroposition » (Per Noste) retroprojeccion : projeccion amb un retroprojector. retroprojector : aparelh per projectar de documents enrè d'un professor o d'un conferencièr. retropropulsion nf, cf Ubaud Dicort : « rétropropulsion » (Per Noste) retropulsion : tendéncia a tombar enrè. La retropulsion es un efècte de la malautiá de « Parkinson ». retroregulacion : retrocontraròtle v. pus naut. retrós / retrús nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) : brisum de palha o de fen ; bricalha ; crusca. (v. retrosses) retrospectiu, -iva : que se rapòrta al passat. retrospectiva : mòstra d'òbras ancianas. Una retrospectiva de Tolosa-Lautrec. retrospectivament : d'un biais retrospectiu. « retrossar » : v. retroçar. retrosses / retrusses nm pl (v. retrós) : rèstas ; rebrotas de plantas. retroversar (se) : accion de bascular enrè. retroversion : accion o resulta de se virar enrè ; posicion de l'utèr basculat enrè. La retroversion uterina desajuda la fecondacion. retroviral, -a adj, cf Ubaud Dicort : « rétroviral, -e » (v. Rapin) retrovirus : mena de virus. retrovisor : miralh d'autò que permet d'agachar enrè. retrum nm (v. Ubaud Dicort e TdF) : rafatum en general ; èrnha / reganhèra (l.p.) « retrunhir » / « retrunir » : v. retronir. retrús nm, cf Ubaud Dicort : v. retrós. retubar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, rallumer, v. ralumar » (v. TdF) retunir (non preconizat Dicort) : v. retonir. retutèla nf : quicòm que manca, que fa defaut (v. Alibert) Far la retutèla : far çò que manca. Cal qu'aja la retutèla : cal qu'aja lo complement. rèu (subs. m.) (R. V, 90) : acusat ; defendeire, « défendeur » ; colpable. (v. Alibert) « rèula » : v. èdra. rèuma 1 nf : cassida / laganha (cera de pels uèlhs) (v. TdF jos ‘rèumo’) rèuma 2 nf (R. V, 89 - L. 326) : raumàs / fleumièira / enfleumièira ; raufèl / rangolum (respiracion rauca de q.q. que trabalha a la mòrt) (v. TdF jos ‘rèumo’) ; fendilha del sen a causa del freg. reumàs aücaire / reumàs griule (los 2, abs. Dicort) : malautiá contagiosa que tòca mai que mai los mainatges (v. raumàs ucat)