relarg : espandi ganhat en s'alargant (en s'agrandissent) ; entorn de l'ostal ; codèrc ; carretial ; pargue. relargador : pastural / pàtus. relargar (v. tr.) : tornar alargar (agrandir) ; tornar deslargar lo bestial. relargar (se) : se tornar alargar (agrandir) ; despensar sens mesquinejar. relargat, -ada : p.p. de relargar e de se relargar (t.a.) Nas relargat : nas espatat. relargatge : accion de se tornar alargar ; accion de tornar alargar lo bestial. relarguièr nm, cf Ubaud Dicort : « élargissure ; pacage, pâturage, espace libre où l’on peut faire paître » TdF relassadura nf, cf Ubaud Dicort : « hernie, hernie inguinale » TdF relassar (se) v pron (v. Ubaud Dicort e Alibert) : trapar un esfòrç / trapar una ernia. relat : raconte / recit / narracion. relatar 1 (v. tr.) : contar quicòm de viva votz o per escrich. relatar 2 (v. tr.) : tornar latar / tornar pondar (cambiar las latas d'un ponde) relatinizat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « (ling.) relatinisé, -e » relatiu, -iva : que fa referéncia a quicòm o a q.q. ; t. tecn de gr. ; limitat, -ada / aproximatiu, -iva. Un roman relatiu als Camisards. Un libre relatiu als Maquisards. Un estudi relatiu a Mistral. Pronom relatiu. Lo bonur (bonaür), çò disiá, es quicòm de relatiu. relativament : d'un biais relatiu. Lo temps es relativament brave. relativisme : sistèma filosofic basat sus la relativitat. relativista adj e n (m. e f.) : adèpte, -a del relativisme. relativitat nf : impossibilitat d'arribar a l'absolut / aproximacion; çò relatiu / çò aproximatiu). Teoria de la relativitat. relativizacion : accion o resulta de relativizar ; t. tecn. de gramatica generativa. relativizar (v. tr.) : refusar o far pèrdre a quicòm tot caractèr d'absolut. relaurar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, relabourer » TdF jos ‘relaboura’ relavar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, relaver » TdF relaxa nf (abs. Dicort, mas v. relaxar 2) : decision d'un jutge penal qu'abandona l'accion engatjada contra q.q., « relaxe » (Rapin, Basic). relaxacion (R. IV, 34) : accion de relaxar o de se relaxar. relaxador, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « à relâcher » (L. 321) relaxant, -a adj, cf Ubaud Dicort : « relaxant, -e » (Per Noste) relaxar 1 (v. tr.) (R. IV, 33) : destibar lo còrs, los muscles, l'esperit / ne diminuir la tension ; relaxar (se) : se repausar. relaxar 2 (v. tr.) (v. Ubaud Dicort) (R. IV, 33) : prene una decision de relaxa. Relaxar un presonièr. Relaxar un prevengut. relaxatiu, -iva adj (R. IV, 33) (abs. Dicort) : que relaxa. (v. relaxant) Un banh relaxatiu. Una passejada relaxativa. relecar v, cf Ubaud Dicort : v tr, « relécher » (Rapin) relectura nf, cf Ubaud Dicort : « relecture » (Rapin) relegable, -bla : que pòt èsser relegat, -ada. relegacion : accion o resulta de relegar. relegar (v. tr.) : fòrabandir q.q. sens lo privar dels dreches civils e politics ; mandar quicòm o q.q. dins un airal escartat ; manténer quicòm a l'escart. Foguèt relegat a l'Estrange. Se sentís relegada. Agacha de relegar al segond plan tos embestiaments. relegir (v. tr.) : tornar legir. relencar (v. intr.) : s'embeure. relendeman nm, cf Ubaud Dicort : « surlendemain » TdF. (v. rèirendeman) relenquir (v. intr.) : demorar enrè ; poder pas sègre ; abandonar de lassièira ; desanar / defalhir. relenquir (se) : se desanar / s'abandonar de lassièira. relenquit, -ida : las, lassa / cansat, -ada. Relenquida, la lèbre s'abandonèt als cans. relent 1, -a adj, cf Ubaud Dicort : « qui a repris quelque humidité, moite, en nage » TdF ‘relènt 1’ relent 2 nm : umiditat « humidité que contracte une denrée » ; sentor a claufit. (v. TdF ‘relènt 2’) Aquel relent a claufit me rebuta. relentir (v. tr.) : far venir pus lent [v. ralentir] ; far venir mòl. Relentir lo pas. Relentir lo movement. Aquel temps umid a relentit lo pan. relentir (se) : venir pus lent [v. ralentir (se)] ; venir mòl. relepar v, cf Ubaud Dicort : v tr, « relécher » (v. RE- + lepar) relesque nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) : mena de peis (Gobius)		relèu : rèsta de repais ; çò que salhís / çò que fa salida (t. tecn. d'esculptura) ; ensemble de las inegalitats de la superficia terrèstra, d'un país, d'una region. Relèu d'esculptura. Relèu de medalha. Relèu accidentat. De relèu (loc. adv.) : que fa salida. Basrelèu [v. bas relèu]. relèva : remplaçament de q.q. per q.q. mai ; remplaçament d'una còla per una autra. La relèva d'una sentinèla. La relèva de la garda. La relèva de la còla de nuèch per la còla de jorn. relèva (a la -) loc adv, cf Ubaud Dicort : « en se relayant, tour à tour, v. adereng » (v. TdF) relevacion nf, cf Ubaud Dicort : « action de relever, de rehausser » TdF relevada : t. tecn. de fabre o de justícia. (v. TdF) Relevada d'un fèrre de caval. Relevada judiciària. relevador nm, cf Ubaud Dicort : « corset » TdF relevadura : pustula ; pustulacion (R. IV, 673). relevaire, -aira [~ -airitz] n : persona que relèva quicòm t. a. çaijós [v. relevar], « celui, celle qui relève, qui remplace, suppléant, ante » TdF. relevalhas nf pl, cf Ubaud Dicort : « relevailles » TdF ‘relevaio’ relèvament nm, cf Ubaud Dicort : « soulagement, restauration ; relevé » TdF Aguent a còr lo relèvament de sa raça. (v. TdF) relevant prep : « à l’exception de, à part » (Brun Glossari Oc-Fr) relevant que loc conj, cf Ubaud Dicort : « à moins que » (Azaïs) relèvaquartièr nm, cf Ubaud Dicort : « relève-quartier, outil de cordonnier » TdF relevar (v. tr. e intr.) : tornar quilhar quicòm o q.q. de tombat ; redreçar ; enauçar ; augmentar ; salar, pebrar un manjar ; far remarcar quicòm ; constatar quicòm ; notar quicòm ; prene la seguida de q.q. ; destituir ; aperténer. Relevèri la paura femna qu'aviá cabussat. Lo govèrn novèl agèt lèu relevat lo país. Relevar lo cap. Relevar la paga dels trabalhadors. Un saupiquet cal que siá plan relevat. Son intemperància foguèt relevada per la polícia. Relevèt lo numèro de matriculacion de la veitura. Relevar q.q. de sentinèla. Lo relevèron de totas sas fonccions. Aquò relèva de la lingüistica. relevar (se) : se tornar quilhar ; se redreçar ; s'enauçar ; tornar prene lo dessús. relevat 1, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « relevé, ée ; supérieur, eure, éminent, ente ; distingué, ée, v. egrègi » (v. TdF jos ‘releva’) relevat 2 nm : tièira ; accion de prene per escrich ; airal elevat ; extrach (estrait) de registre ; fèrre de caval relevat. (v. TdF) Far un relevat de totas sas despensas. relha : gaben (pèça de fèrre de mossa o de brabant que dobrís lo pelenc) ; alús (perpal / palfèrre) ; palamèla de pòrta. relhada : palamèla de pòrta. relhar (v. tr.) : dubrir lo pelenc amb la relha / laurar ; metre las relhas a de pòrtas ; apasturar lo bestial. relhassa nf, cf Ubaud Dicort : « gros soc de charrue » TdF jos ‘reiasso’ relhatge (arc.) : pretzfach a cò d'un fabre per reparar los instruments agricòlas. relhon : placa de fèrre triangulara que i s'espinta lo gaben. reliège nm, cf Ubaud Dicort : « balustrade qui entoure le chœur d’une église » TdF religador ~ reliador, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « qui peut ou doit être [religat, -ada] » Vernet Dict. gram. oc. p. 341 religadura [ ~ reliadura] nf : çò que religa un libre o una fustalha. religaire [ ~ reliaire], -aira n : persona que religa un libre o una fustalha. religar [ ~ reliar] (v. tr.) : tornar ligar ; assemblar e cordurar ensemble los fuèlhs d'un libre, d'un quasèrn..., puèi los cobrir d'un carton espés que i s'empega dessús una tèla o una pèl ; cerclar una fustalha. Religar lo present al passat esclaira l'avenidor. religatge [ ~ reliatge] nm : accion de religar un libre o una fustalha. Pel religatge de la fustalha cal de cercles de fèrre. religion : ensemble de dògmas e de practicas relatius als rapòrts de l'òme amb Dieu ; observància (R. V, 214) de las cresenças e de las practicas instituidas per far omenatge a Dieu ; estat de religiós o de religiosa ; culte d'unas valors. Religion catolica. Religions naturalas. La religion d'aquela persona es vertadièira. Aquela monja a quaranta sièis ans de religion. La religion de la sciéncia. La religion de l'argent. Esclairar la religion de q.q. : l'assabentar sus quicòm. Las guèrras de religion son una vergonha. religionari, -ària n, cf Ubaud Dicort : « religionnaire, v. protestant » (v. TdF)