referendum nm (lat.) : votacion dirècta del pòble per ratificar una mesura parlamentària d'òrdre legislatiu o constitucional, o per adoptar dirèctament una tala mesura o una proposicion de lei d'iniciativa populara ; consultacion dels aderents dels membres d'una collectivitat ; despacha de diplomata per demandar d'instruccions novèlas. referent nm : (t. tecn. de lingüistica) realitat qu'un signe lingüistic i fa referéncia. referir 1 (v. tr. ind.) : raportar quicòm a q.q. per que ne decide ; t. tecn. de lingüistica. referir (se) : se raportar a q.q. per que decide de quicòm. referir 2 v , cf Ubaud Dicort : « v tr, refrapper ; frapper à son tour » (L. 319) referit nm, cf Ubaud Dicort : « (décision) référé » (v. Rapin) refermament nm, cf Ubaud Dicort : « affermissement, confirmation » (L. 319) refermar (v. tr.) : far venir pus fèrm ; venir pus fèrm ; reassegurar. refermar (se) : se reassegurar. referniment : endilh / endilhet / endilhada (bram de caval) Lo referniment de la cavala fasiá estrementir Reina. refernir (v. intr.) : refenidar / nilhar / endilhar / anilhar. Un caval refernís ; un ase arnica ; una vaca brama. referrar (v. tr.) : tornar ferrar. refertilizacion : accion o resulta de tornar fertilizar. refertilizar (v. tr.) : tornar fertilizar. refestinar (v. tr.) : tornar dire ; recitar al brutle ; pressar de mai en mai. refestuc : accion de tornar semenar sul meteis airal. refestugar (v. tr.) : tornar semenar sul meteis airal. refichar (v. tr.) : adobar / aplechar / reparar grossièirament. refièira / rèirefièira nf : endeman de fièira. refigurar (se) : se tornar figurar quicòm. refilar (v. intr.) : tornar filar ; èsser mai o mens tòrs (fil /fial) refilat : còrda trenada amb de còrdas vièlhas destrenadas. refilosa : gansa que manteniá la conolha. refinable [ ~ rafinable], - bla adj : que pòt èsser refinat, -ada. refinaire [ ~ rafinaire], -aira (adj. e subs.) : que refina ; persona que far virar una refinariá o persona que i trabalha ; aparelh de refinar quicòm. refinament [ ~ rafinament] nm : qualitat d'una persona o d'una causa refinada, delicada ; degrà extrèm d'un sentiment. Refinament de delicadesa. Refinament de nolor. Refinament de voluptat (R. V, 568). refinar [ ~ rafinar, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : afinar (far venir pus fin, pus blos) (v. rafinar 1 e 2) Refinar una substància. Refinar son estil. refinar [ ~ rafinar] (se) v pron : s' afinar (venir pus fin, pus blos) Un òme lord de natura se pòt pas gaire refinar. refinariá [ ~ rafinariá] nf : airal que i se refinan de subtàncias. (v. rafinariá) refinat [ ~ rafinat], -ada adj : desbarrassat, -ada de sas impuretats ; d'una granda delicadesa. Sucre refinat. Petròli refinat. Persona refinada. refinatge [ ~ rafinatge] nm : accion de purificar sucre, metals, caochoc, alcoòl... ; ensemble dels procediments de fabricacion dels derivats petrolièrs. Refinatge del papièr, del sucre, del petròli... refisança nf, cf Ubaud Dicort : « confiance » (L. 319) refisar (se) v pron, cf Ubaud Dicort : « se fier, se reposer sur, v. fisar » (v. TdF) refissar (v. tr. ) : tornar fissar. refistolar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, réparer, réchampir, remettre en état ; ravigoter, ragaillardir » (v. TdF ‘refistoula’) reflam nm (Alibert ; abs. Dicort) : flamejadís / treslusor d'un fuòc bèl, del solelh, d'un joièl... Lo reflam del fuòc fasiá dançar las ombras. reflambejar, cf Ubaud Dicort : « v intr, flamboyer » (L. 319) reflambor nf : reverberacion (R. V, 505). reflamejar (v. intr.) : tornar flamejar. « reflechir » (fr) : v. perpensar - soscar - chifrar. reflectància : poder reflector d'una superficia. reflectir (v. tr.) : remandar de lutz, de calor, un son, un image... dins una autra direccion ; « réfléchir, v. pensar » (v. TdF jos ‘reflechi’). Una paret reflectís la lutz, la calor o un son. Un miralh reflectís la lutz, un rai, un image. reflectir (se) : èsser remandat en retorn. Sa cara se reflectissiá dins lo miralh.		reflectit, -ida adj, cf Ubaud Dicort : « réfléchi, ie » TdF jos ‘reflechi’ Lo rai reflectit, le rayon réfléchi. (Laus) Pronom personal reflectit (v. Ubaud Dicort), pronom personnel réfléchi. (v. reflexiu) reflectivitat nf, cf Ubaud Dicort : « (phys., physio.) réflectivité » (Per Noste) reflectomètre : aparelh per mesurar la reflectància. reflector 1 nm : aparelh per reflectir lo lum o las ondas. reflector 2 adj m, -tritz : que remanda per reflexion. Miralh reflector. Poder reflector. reflèx 1 nm : reaccion rapida (t. a.) D'ont mai òm vielhís, d'ont mens òm a de reflèxes. reflèx 2, -a adj, cf Ubaud Dicort : « réflexe » (Rapin) reflexibilitat nf : qualitat de çò reflexible. reflexible, -bla : que pòt èsser reflectit, -ida. reflexion (R. III, 340) : càmbiament de direccion de las ondas sonòras, luminosas o calorificas ; accion de perpensar / atencion / concentracion / pensada. Reflexion de la lutz, del son, de la calor. Angle de reflexion. Faire reflexion, réfléchir. (v. TdF jos ‘refleissoun’) reflexiu, -iva adj, cf Ubaud Dicort : que reflectís ; t. tecn. de gramatica. Vèrb reflexiu, verbe réfléchi. (Salvat Gram. occ., p. 92) Pronom reflexiu. reflexivament adv (abs. Dicort) : amb reflexion, « réflexivement » (Per Noste). reflexivitat nf : (matematica) « réflexivité » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 122) REFLEXO- : forma prefixada de reflèx. reflexogèn, -a : qu'amòda un reflèx. reflexograma : enregistrament grafic de la reaccion musculara a la percussion del tendon d'Aquiles. reflexometria : ensemble dels rapòrts qu'existisson entre las caracteristicas d'unes reflèxes de persona sana e las caracteristicas dels meteisses reflèxes modificats per la malautiá. reflexoterapia : metòde terapeutic que permet d'agir a distància e per via reflèxa sus una lesion, en intervenent sus una zòna alunhada de la partida malauta. reflorir (v. intr.) : tornar florir. Reflorís que reflorís, la flor occitana ! reflotar (v. tr.) : despenchenar. reflotat, -ada adj : « déchevelé, ée » TdF jos ‘reflouta’ refluent, -a : que refluís. refluir [ ~ refluïr] (v. intr.) : se desplaçar al senscontra del sens normal. Una ribièira refluís quand encontra la mar. La multitud refluissiá atacada per la polícia. reflux [ ~ reflús, cf Ubaud Dicort] nm : movement de la mar que s'alunha de la còsta. Lo flux e le reflux de la mar m'an totjorn pivelat. refochiu nm (v. Ubaud Dicort e Vayssier ‘refouchióu) : petosa (aucelon de parets) [v. refotjiu] ; rei petit (Regulus regulus) « refofar » : v. rebofar e refolfar, cf Ubaud Dicort. refoirar v, cf Ubaud Dicort : (v. RE- + foirar) refoire [veire refòire, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : tornar foire / refotjar (tornar fotjar) refoissar (v. tr.) : transplantar. A pas sason de refoissar, que cal esperar que plòga. refòl nm : bruma de calor, « refoulement de chaleur (brouillard) » (Alibert). (v. refolfar) refolador, -doira n (los 2, abs. Dicort) : ressòrt que compelís (que fòrça) quicòm a se tampar automaticament ; aplech tecnic de mestieirals. refolament nm (abs. Dicort) : blocatge psicologic de sovenirs, d'idèas, d'emocions, « refoulement » (Laus). refolar 1 (v. tr.) : far refluir (empachar de passar) ; enfonzar per fòrça una cavilha ; desplaçar un fluid amb una pompa o un compressor ; « refouler, doubler un morceau de fer » TdF. refolar 2 (v. intr.) : (en parlant d'una cavilha) refusar de s'enfonzar ; (en parlant d'un liquid) refluir. Las aigas del fluvi refolavan al dintre de la mar. refolat nm, cf Ubaud Dicort : « sorte de molleton à poli tiré » TdF refolejar (v. intr.) (R. III, 352) : tornar venir fòl, -a. refolèri (m.) : lunada / caprici. refolfar v, cf Ubaud Dicort : « v tr et intr, refouler, regorger, rejaillir, surabonder ; repousser, se dit d’un brouillard qui refoule la chaleur sur les lieux voisins qui le dominent » (v. TdF jos ‘refoufa’). « refolfar » : v. rebofar. refolfum nm, cf Ubaud Dicort : « refoulement, surabondance » TdF ‘refoufun’. (v. rebofum) refonda nf, cf Ubaud Dicort : « refonte » (Rapin). (v. fonda 2) refondar (v. tr.) : tornar fondar.