|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
reabilitar (v. tr.) : tornar abilitar ; tornar a q.q. de dreches perduts, una situacion perduda ; tornar a q.q. lo respècte, la consideracion d'autrú. reabilitar (se) : recuperar l'estima d'autrú. reabitar (v. tr.) : tornar abitar. reabituar (v. tr.) : tornar abituar. reabladar (v. tr.) : tornar abladar. reabocar (v. tr. e intr.) : tornar abocar. reabonament : accion de se tornar abonar. reabonar (v. tr.) : tornar abonar. reabsòlver (v. tr.) : tornar absòlver. reabsorbir (v. tr.) : tornar absorbir. reabsorpcion : accion de tornar absorbir. reacabalar (v. tr.) : tornar acabalar. reacachar (v. tr.) : tornar acachar. reacalhaudar (v. tr.) : tornar acalhaudar. reacandolar (v. tr.) : tornar acandolar. reacaptar (v. tr.) : tornar acaptar. reacapte nm, cf Ubaud Dicort : « droit qui était dû par les emphytéotes à la mutation des seigneurs » (v. TdF ‘reacate’) reaccion : actitud d'una persona, d'un grop, en responsa a una paraula, una situacion, una accion d'origina sociala, religiosa, politica, filosofica ; modificacion d'un organ, d'un organisme... a causa d'una malautiá o d'un remèdi ; modificacion fisica o quimica ; movement d'opinion contrari al precedent ; movement extremista ; mòde de propulsion per projeccion brutala de massas gasosas enrè. Agèt una reaccion imprevista, que se metèt a rire. Reaccion al caud o al freg. Reaccion politica. Reaccion literària, filosofica, religiosa, quimica. Reaccion conservairitz. Reaccion nucleara. Motor de reaccion. Avion de reaccion. reaccional, -a adj, cf Ubaud Dicort : « (psychol.) réactionnel, -elle » (v. Rapin) reaccionar (v. tr.) : tornar accionar. reaccionari, -ària adj e n : tròp conservador, -airitz (R. V, 214). reacidificacion : accion de tornar reacidificar. reacidificar (v. tr.) : tornar acidificar. reacimar (v. tr.) : tornar acimar. reacostumar v, cf Ubaud Dicort : « v tr et v pron, réhabituer » (Sèrras) reactiu, iva : que reagís. Fòrça reactiva. reactivar (v. tr.) : tornar activar. reactivacion nf, cf Ubaud Dicort : « réactivation » (Rapin) reactivitat nf, cf Ubaud Dicort : « réactivité » (Rapin) reactor nm : « réacteur » (Rapin) Los reactors d'un avion a reaccion. readaptacion : accion de readaptar o de se readaptar. readaptar (v. tr.) : tornar adaptar. readaptar (se) : se tornar adaptar. readmetre (v. tr.) : tornar admetre. readmission : accion o resulta de tornar admetre. readopcion : accion de tornar adoptar. readoptar (v. tr.) : tornar adoptar. readralhar (v. tr.) : tornar adralhar. reafermar (v. tr.) : tornar afermar. reafinar (v. tr.) : tornar afinar. reafinatge : accion de tornar afinar. reafirmacion : accion de tornar afirmar. reafirmar (v. tr.) : tornar afirmar. reafortiment : accion de tornar afortir. reafortir (v. tr.) : tornar afortir. reagir (v. intr.) : presentar una modificacion en responsa a una paraula, una accion exteriora ; intrar en reaccion (t. tecn. de quimia o de fisica) ; cambiar d'actitud o de comportament ; luchar, resistir, se defendre ; se repercutir. Organ que reagís a una excitacion. Reagissi pas pus a las insoléncias : ara me cali. Cal reagir contra la flaquesa o la malautiá. Las protestacions reagissián sus l'orator. reagregacion : accion de tornar agregar. reagregar (v. tr. ) : tornar agregar. reagut, -uda (< reaver) part pass e adj, cf Ubaud Dicort : « recouvré, ée » TdF jos ‘reavé’ reajornar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, réajourner » TdF reajustament nm, cf Ubaud Dicort : « réajustement » (Rapin) reajustar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, réajuster » (Laus)
|
|
real, -a adj e nm : qu'existís o existiguèt / veridic, -a / istoric, -ica / evident, -a / veritable, -a. Un eveniment real. realament : vertadièirament ; veritablament. realegrar (se) : se tornar alegrar. realgar (subs. m.), cf Ubaud Dicort : sulfur roge d'arsenic ; v. rialgar. realesatge nm, cf Ubaud Dicort : « réalésage ». (v. alesatge) realisme : fidelitat a la natura e a la vida reala (t.a.) Realisme d'un escrivan, d'un personatge... realista adj e n (m. e f.) : que ten compte de la realitat (t. a.) M'estimi mai èsser realista que non pas idealista. realitat nf : estat de çò real (t. a.) « reality-show » (angl.) : v. televertat (abs. Dicort). realizable, -bla : que pòt èsser realizat, -ada. realizacion : accion o resulta de realizar quicòm o de se realizar. Realizacion d'un plan, d'un projècte, d'un somi. realizar (v. tr.) : complir quicòm (t. a.) ; convertir quicòm en moneda (t. a.) Realizar un somi, un projècte, un espet... Realizar una obligacion, un contracte... Realizar un benefici. realizar (se) : se complir. La profecia se realizèt. reamputacion : accion de tornar amputar. reamputar (v. tr.) : tornar amputar. reanimacion : accion de tornar animar, de reviscolar. reanimar (v. tr.) : tornar animar / reviscolar. reanisar (v. tr.) : tornar anisar. reaparéisser (v. intr.) : tornar aparéisser. reaparicion : accion o resulta de tornar aparéisser. reapeissonar (v. tr.) : tornar apeissonar. reapichonir (v. tr.) : tornar apichonir. reapitançar (v. tr.) : tornar apitançar. reaplechar (v. tr.) : tornar aplechar. reapoderar (v. tr.) : tornar apoderar. reapolidir (v. tr.) : tornar apolidir. reaponchar (v. tr.) : tornar aponchar. reapondre (v. tr.) : tornar apondre. reaprene (v. tr. ) : tornar aprene. reaprovar (v. tr.) : tornar aprovar. reaprovesir (v. tr.) : tornar aprovesir. rearmament : accion o resulta de tornar armar o de se... rearmar (v. tr.) : tornar armar. rearmar (se) : se tornar armar. rearpentar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, réarpenter » TdF reassegurança : accion o resulta de se tornar assegurar. reassegurar (v. tr.) : tornar assegurar. reassegurar (se) : se tornar assegurar. reassetar v, cf Ubaud Dicort : « v tr et pron, rasseoir » TdF reassignar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, réassigner » TdF reassolidar (v. tr.) : tornar assolidar. reassortiment : accion de tornar assortir. reassortir (v. tr.) : tornar assortir. reassumir (v. tr.) : tornar assumir. reatelar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, réatteler » TdF reatrapar (v. tr.) : tornar atrapar. reauçar (v. tr.) : tornar auçar. reaudicionar (v. tr.) : tornar audicionar. reavalar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, ravaler, avaler de nouveau » TdF reavaluar (v. tr.) : tornar avaluar. reaver v, cf Ubaud Dicort : « ravoir, v. recobrar » (v. TdF ‘reavé’) reazardar (v. tr. e intr.) : tornar azardar. reba (plt.) : tassina (Viburnum lantana); marrana / epidemia. rebacaulada nf, cf Ubaud Dicort : « rabâchage » (Rapin) rebacaular (v. tr.) : repapiar, « rabâcher, en Languedoc » TdF ; desparlar. Ara que se far vièlh finís que rebacaula. rebacelar v, cf Ubaud Dicort : « v tr et intr, refrapper, rebattre, v. repicar » (v. TdF ‘rebacela’) rebais : mensdicha / mensdita / diminucion de prètz. Farem afar se me fas un rebais, si que non... |
|
|
|
|
|
|