presbicia : deca de l'uèlh qu'empacha de véser clar çò tròp prèp. La presbicia apareis cap a 50 ans. presbita (adj. e subs. m. e f.) : vistalong, -a (l.p.) / (persona que patís de presbicia) Venguèri presbita a seissanta cinc ans. presbiteral, -a : relatiu, -iva al prèire o al presbitari. Carga presbiterala. Ostal presbiteral. presbiterat nm : òrdre major que balha la dignitat de prèire ; qualitat d'ancian a cò dels presbiterians. presbitèri nm : caminada (demòra d'un curat de parròquia) S'es crompat un presbitèri desafectat. presbiterian, -a adj e n : membre del presbiterianisme. presbiterianisme : religion calvinista que balha lo governament de la glèisa a de pastors e de laïcs ; ensemble de las glèisas presbiterianas. presbitic, -a : relatiu, -iva al presbitisme. Vista presbitica. presbitisme (abs. Dicort) : sinonim de presbicia. presciéncia : coneissença qu'a Dieu de tot çò que deu arribar, e mai dels actes liures ; una mena de coneissença de l'avenidor. Aquel jornalista a una mena de presciéncia. prescrich, -a adj, cf Ubaud Dicort : « prescrit, ite » TdF jos ‘prescriéure’ Passar pas la data prescricha. (v. prescrit) prescripcion (R. III, 159) : accion de prescriure o de se prescriure ; precèpte ; mejan legal de venir proprietari per possession de contunh trentenària, o de se liberar d'una carga. Prescripcion d'un mètge (medecin) Las prescripcions de la Glèisa, de la morala. Prescripcion liberatòria. Prescription acquisitòria. Prescripcion quinquennala. Prescripcion trentenària. prescriptibilitat nf : estat, condicion de çò prescriptible. prescriptible, -bla : susceptible, -a de prescripcion. Un acte colpable es pas prescriptible. Dreches prescriptibles. prescrit [veire prescrich, cf Ubaud Dicort], -a : p.p. de prescriure. Passar pas la data prescrita. prescriure (v. tr.) : ordonar. preseleccion nf, cf Ubaud Dicort : « présélection » (Laus) preseleccionar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, présélectionner » (Per Noste) preséncia : fach de se trobar present endacòm ; possession actuala ; fòrta personalitat. Ma preséncia t'enfusca ? La preséncia d'un ben còpa lo desir. Aquel actor a una preséncia extraordinària. preséncia d'esperit : qualitat d'una persona que se laissa pas trebolar per quicòm d'imprevist e que sap consí reagir. presenilitat nf : periòde (m.) que va del declin (R. II, 416) de l'atge (R. III, 235) madur a la debuta de la senilitat confirmada. present 1 nm : çò que l'òm ofrís en don a q.q. Un present de maridatge. present 2, -a adj e nm : contrari d'absent, -a ; partida del temps entre lo passat e lo futur ; forma verbala. Las personas presentas. Lo moment present. La minuta presenta. Lo present de l'indicatiu, del subjonctiu. presentable, -bla : digne, -a d'èsser presentat, -ada. presentacion : accion de presentar o de se presentar. Presentacion : fèsta de la Glèisa, lo dos de febrièr, en memòria de la presentacion de l'Enfant Jèsus al Temple ; fèsta de la Glèisa, lo 21 de novembre, en memòria de la presentacion de la Verge Maria al Temple. Sòrre de la Presentacion, sœur de la Présentation, ordre de religieuses. (v. TdF jos ‘presentacioun’) presentador 1, -airitz (abs. Dicort) : persona que presenta quicòm. (v. presentator e presentaire) Una presentairitz de television. presentador 2 nm, cf Ubaud Dicort : « présentoir » (Sèrras) presentaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « présentateur, trice » TdF presentament adv : ara. Tot presentament, tout de suite. (v. Ubaud Dicort e TdF) presentar (v. tr. e intr.) : ofrir ; far conéisser ; expausar ; comportar ; aver bona mina... Presentar per beure als convidats. Presentar lo braç a sa cavalièira. Presentar una persona a una autra. Presentar una exposicion, una colleccion... Presentar sos compliments, sas excusas... Entrepresa que presenta de dificultats. Presentar plan. Presentar mal.		presentar (se) : declinar son nom, son trabalh, sos títols ; paréisser davant q.q. ; se portar candidat ; aparéisser. S'es presentada a la familha. I te pòdes pas presentar aital ! Se vòl presentar de deputat. L'afar se presenta plan. presentator, -tritz n, cf Ubaud Dicort : « présentateur, -trice ; montreur, -euse » (Laus) ; « speaker, speakerine » (Basic, Lagarde) presentina nf, cf Ubaud Dicort : « nom des religieuses d’un ordre établi autrefois à Marseille, v. Presentacion » TdF presentiu, -iva adj, cf Ubaud Dicort : « qui se présente hardiment, qui a des manières aisées, gracieux, euse, entrant, ante » TdF ‘presentiéu’ presents (plt.) (Alibert ; abs. Dicort) : mena de genèst (Genesta pilosa) presèpi nm, cf Ubaud Dicort : « crèche, v. grépia » (v. TdF) preservacion : accion o resulta de preservar o de se ... Preservacion de la natura. preservaire, -aira (~ -airitz) adj e n, cf Ubaud Dicort : « préservateur, trice » TdF preservar (v. tr.) : gandir de / metre a l'abric de / salvar de. preservar (se) : se gandir / se metre a l'abric d'un perilh. preservatiu 1 nm : condòm (estug o aplech de caochoc que q.q. se carga per evitar la fecondacion o se gardar de trapar la marrana) preservatiu 2, -iva adj (R. V, 215) : que presèrva. preservativament adv (abs. Dicort e TdF) : per se preservar. presic nm (pop.) : sermon. v. predic (sab.), cf Ubaud Dicort. presicada : sermon pro long. presicador nm (v. presic) : predicator. v. predicator. presicaire, -aira [~ -airitz] n (v. presic) : v. predicaire. presicança (v. presic) : predicacion v. predicacion. presicar (v. tr. e intr.) (v. presic) : doblet de predicar. presidéncia : accion de presidir ; fonccion de president ; residéncia del president e de sa familha. presidenciable, -bla : que poiriá venir president, -a. presidencial, -a : relatiu, -iva al President. Fonccion presidenciala. Poders presidencials. presidencialament : a la manièira (R. VI, 355) d'un president. president [, -a n] : persona que presidís (t. a.) Los Franceses son un pauc totes presidents de quicòm. Mas i a pas qu'un President de la Republica. presidial 1 nm, cf Ubaud Dicort : « présidial, juge présidial, établi au siège de chaque sénéchaussée du Languedoc  » (v. TdF jos ‘presidiau’) presidial 2, -a adj, cf Ubaud Dicort : « présidial, -e » (Rapin). presidir (v. tr.) : menar las deliberacions d'una amassada, d'un tribunal... ; èsser lo capmèstre d'una associacion... presidium nm, cf Ubaud Dicort : « présidium / praesidium » (Laus) presoiron nm : sac a presura, « sac en peau pour conserver la présure » (Alibert). presompcion (R. V, 262) : accion de presumir, de far una conjectura (R. III, 471) a partir de qualque indicacion mai o mens fisabla ; suposicion ; orgulh ; sufisança. Foguèt condemnat sus de presompcions. La presompcion d'aquel òme se pòt pas dire ! presomptiu, -iva : supausat, -ada. L'eretièr presomptiu. presomptuós [, -osa adj] (R. V, 262) : que se pren tròp per q.q. Un candidat presomptuós. presomptuosament : d'un biais presomptiu ; per presompcion. Presomptuosament colpable. preson (R. VI, 434) / prison [veire preson, cf Ubaud Dicort] nf : airal que i son embarradas las personas privadas de libertat abans o après jutjament ; pena d'embarrament que i son condemnadas d'unas personas ; per extension, demòra escura e trista ; çò que geina, qu'embarra, que reten. Un mes de preson preventiva. Un an de preson. Preson a vida. Aquel ostal es una preson ! Lo còrs es la preson de l'arma. presoneta nf, cf Ubaud Dicort : « petite prison » TdF presonièr 1 / prisonièr [veire presonièr], -ièira (subs.) : persona qu'es en preson. Presonièr d'Estat. Presonièr de guèrra. presonièr 2, -ièira (adj.) : embarrat, -ada ; entravat, -ada ; esclau, -ava. Es presonièr despuèi vint ans. Es presonièira de sos escrupuls. Soi presonièr de mon trabalh. presor nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) : pòcha quatrena de l'estomac del bestial romiaire, e que secrèta lo chuc gastric (presura)