porquet nm : pòrc pichon ; carn de pòrc venduda en bocariá ; « cochon de lait, v. lachenc ; noctuelle épaisse, insecte ; t .injurieux, petit saligaud » (v. TdF).

Per dejunar dona-me un tròç de porquet.

porquet de Nòstre Sénher nm, cf Ubaud Dicort : « coccinelle, bête à Dieu » TdF jos ‘pourquet’

porquet de sant Antòni nm, cf Ubaud Dicort : « cloporte » TdF jos ‘pourquet’

porquet de vinha (abs. Dicort e TdF) : parpalhòl que sa canilha afraba la vinha. (v. porquet)

Lo porquet de la vinha es una malediccion !

porquetaire, -aira n [ / porquetièr nm] (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘pourquetaire’)  : mercant,-da de carn de pòrc fresca.

porqueton nm, cf Ubaud Dicort : « petit pourceau » TdF

porquièira nf : « porchère, gardeuse de cochons » ; pargue per de pòrcs. (v. TdF)

porquièr nm, cf Ubaud Dicort : « porcher, gardeur de pourceaux ; loge à cochons » TdF

porquir (v. tr.) : cobrir una pòrca.

Nos cal far porquir aquela maura.

porquisa nf, cf Ubaud Dicort : v. porquitge. (v. TdF jos ‘pourquige’)

porquitge nm : « cochonnerie, saleté, chose immonde, v. porcariá » TdF ; gorrinitge / libertinatge.

porraca (plt.) : (Asphodelus fistulosus) ; (A. microcarpus) ; ( A. Chambeironi); (A. cerasifèr)

porraca blanca : (Asphodelus albus)

porraca jauna : (Asphodelus flavus)

porrachon (plt.) : alhassa (Allium vinealis)

porrada nf (v. Ubaud Dicort e Alibert) : carrat de pòrres ; asenada / bestiesa ; fauta ; granda quantitat / multitud / tropelada ; accion de prene racina ; temporada ; profit / profièch / profièit / ganh.

Cresi qu'ai facha una porrada (asenada)

I n'aviá una porrada : i n'aviá tot un fum.

porrar (v. intr.) : prene racina ; butar / créisser.

porrat : plant de pòrre / pòrre jove.

porrata (plt.) : pòrre salvatge.

porre (botelha) nm, cf Ubaud Dicort : « pour biberon, vase de verre, v. porron » (v. TdF) ; « cruche » (Brun Glossari Oc-Fr)

pòrre (plt.) : legum (Allium Porrum)

Prene pòrre : prene racina.

Plantar lo pòrre, remplacer quelqu’un ; se dit surtout des domestiques qui arrivent avant que le remplacé soit parti. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘porre’)

pòrre de campanha (plt.) : (Allium polyanthum) ;(A. oleraceum) ; (A. pallens) ; (A. vinealis)

pòrre de sèrp (plt.) : (Allium vinealis)

pòrre de vinha / porret (v.porret)  (plt.) : (Allium ampeloprasum) (v. çai jos)

pòrre salvatge / pòrre de vinha nm, cf Ubaud Dicort : « poireau sauvage, ail des vignes » (v. TdF jos ‘porre-couguiéu’)

porregetar v / porrejar (abs. Dicort e TdF)  : doblets augmentatius de porrar, « v tr, jeter en avant, jeter à l’écart, négliger, mettre au rebut, dilapider, dissiper » TdF ‘pourre-jita’. (Azaïs : v. fòragetar)

« porrejetar / porrejitar » : v. porregetar.

porret nm, cf Ubaud Dicort : « porreau ; ail ou porreau sauvage » TdF

porreta : semenada de pòrres ; plant d'amorièr, de cacièr, de vinha, de garança... ; amorièr nan ; fuèlha d'amorièr pas encara empeutat.

porretet nm, cf Ubaud Dicort : « charagne vulgaire, plante, v. grata » (v. TdF)

porrigal (plt.) : alhassa (Allium vinealis)

porriòl (plt.) : pòrre salvatge v. pòrre de campanha.

porriòl blanc (plt.) : (Ornithogalum narbonense)

porriòla (plt.) : èrba d'alh (Sisymbrium alliaria)

porron nm  (v. Ubaud Dicort e Alibert) : aisina per beure a galet ; pòrc marin / calhon de mar / lapin de Barbariá. (# poron)

porronar (v. intr.) : beure al porron (v. TdF) ; far de porrons.

pòrt 1 nm : calanca / abric pels batèus.

Pòrt de Marselha.

Lo Pòrt Vièlh,  LeVieux Port. (v. Ubaud Dicort e Lèbre)

Venir a pòrt, venir a bon pòrt, arriver à bon port. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘port 1’)

pòrt 2 nm : còl de montanha / pas / pertús.

pòrt 3 nm : accion de portar ; biais de portar ; prètz de pagar per portar quicòm ; portadura / anar / comportament.

Lo pòrt de la barba.

Pòrt sus l'esquina.

Pòrt d'una letra.

Pòrt pagat.

Pòrt majestuós.

Èstre a pòrt, être à portée.

A pòrt de fusilh, à portée de fusil. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘port 3’)

pòrta : obertura per intrar o sortir o per tampar quicòm.

Es amistós coma una pòrta de preson.

Metre la clau jos la pòrta (t. a.)

Anar de pòrta en pòrta, mendier aux portes. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘porto’)

Anar per pòrtas, mendier son pain aux portes. (v. Honnorat e Ubaud Dicort)

pòrta-carretièira [pòrta carretièira] nf : pòrta granda per laissar passar las carretas.

pòrta sarrasina nf, cf Ubaud Dicort : « sarrasine, herse » TdF jos ‘porto’

pòrta-tombadissa [pòrta tombadissa] nf : trapa. v. p. 20, I, a.

pòrtabagatges (m.) : galariá sus dessús d'una autò.

pòrtabagueta nm, cf Ubaud Dicort : « porte-baguette, anneau placé sur le canon ou le fût d’un fusil, d’un pistolet, pour recevoir et porter la baguette » (Honnorat)

pòrtabala nm : còlportaire d'autres còps.

pòrtabandièira adj e n (m. e f.) : persona que pòrta una bandièira..

pòrtabelha nm (plt.) : (Ophrys apifera)

portabilitat nf : qualitat de çò portable.

portable, -bla : que pòt èsser carrejat, -ada aisidament.

Un ordenador portable.

Un telefòn portable.

pòrtabonaür/ pòrtabonur (los 2, abs. Dicort) : mascòta, « porte--bonheur » (Rapin)

pòrtabotelhas nm, cf Ubaud Dicort : « porte-bouteilles » (Rapin)

pòrta broca (abs. Dicort) : larva de la frigana (Phryganius)

pòrtabròcha nm, cf Ubaud Dicort : « t. de métier, porte-broche » TdF ‘porto-brocho’

pòrtacalças / pòrtacauças (los 2, abs. Dicort) : responsable, -a dins un coble ; (s.f.) : l'esquipòt ; la vida (l'argent, la fortuna ; la vida)

Es pas el qu'es lo pòrtacauças.

Pecaire ! i laissèt las cauças e lo pòrtacauças.

pòrtacapèl nm : aplech per i acrocar lo capèl quand òm lo quita ; « épine du Christ, porte-chapeau, palliure, v. arnavés » (v. TdF ‘porto-capèu’) ; responsable ; boc emissari.

Vòli pas èsser lo pòrtacapèl !

pòrtacargossa nm, cf Ubaud Dicort : « t. de marine, dalle » TdF ‘porto-cargousso’

pòrtacarn nm, cf Ubaud Dicort : « pourvoyeur » TdF ‘porto-car’

 

 

pòrtacartas nm, cf Ubaud Dicort : « porte-cartes » (Rapin)

pòrtacigarretas : mena d'estug per fumar una cigarreta.

pòrtacigarros nm, cf Ubaud Dicort : « porte-cigares » (v. Laus)

pòrtaclaus (m.) : anèla per i reclamar las claus.

pòrtacolet nm, cf Ubaud Dicort : « portecollet » TdF ‘porto-coulet’

pòrtaconstrencha [pòrtaconstrenchas] nm, cf Ubaud Dicort : oficial ministerial cargat de significar los actes de procedura e de metre a execucion d'unes jutjaments.

pòrtacòp 1 adj, cf Ubaud Dicort : « qui porte coup, frappant, éclatant, triomphant, ante » TdF ‘porto-cop’

pòrtacòp 2 nm, cf Ubaud Dicort : « porte-coup, billot, pièce qui tient et repousse une pièce sur laquelle on frappe » (Palay ‘porte-cop’)

pòrtacotèl nm, cf Ubaud Dicort : « porte-couteau » (Rapin)

pòrtacoton nm, cf Ubaud Dicort : « celui qui porte le coton, lorsqu’on va donner l’extrême-onction à un malade » TdF  ‘porto-coutoun’

pòrtacròssa nm, cf Ubaud Dicort : « porte-crosse » TdF ‘porto-crosso’

pòrtacrotz nm : clergue que pòrta la crotz d'una procession ; aplech per i apevar lo pal de la crotz per que pese mens al portaire.

Lo pòrtacrotz mena la procession.

portada : accion de portar ; distància qu'una arma de fuòc pòt cobrir ; capacitat / intelligéncia ; nombre de fils de la cadena d'un teissut ; la ventrada d'una feme plena ; importància d'una causa ; las cinc regas orizontalas per i escriure las nòtas de musica.

Portada d'un fusil.

A portada de man, de votz.

Portada d'una fusta.

Se metre a la portada de q.q.

Una portada de canhons.

Decision sens cap de portada.

Aquel espectacle es pas a la portada de ma borsa.

pòrtaDieu [pòrtadieu] (m.) : borsas per portar lo bon Dieu als malauts.

pòrtadocuments nm (abs. Dicort) : cartabèl / cartipèl, « porte--documents » (Rapin).

portador 1  nm (R. IV, 607) : eisserment que pòrta de rasims ; portaire.

portador2, -airitz [, -doira] adj : que pòt portar ; que pòt èsser portat, -ada. (v. TdF ‘pourtadou 2’)

pòrtadrap n, cf Ubaud Dicort : « n. des 2 genres, porteur, porteuse de drap mortuaire » (Palay ‘porte-drap’)

pòrtadrapèu [pòrtadrapèl] nm : persona que pòrta lo drapèu.

portadura : çò portat per una femna qu'espèra o per una feme plena ; periòde d'espèra abans de s'ajaire ; fraisses de pòrt ; aspècte del cèl ; pòrt (biais de se téner o de caminar)

Portadura de catons.

Nòu meses de portadura.

La portadura de l'elefanta se sarra de 21 meses.

M'agrada pas brica la portadura del cèl.

Aquela femna a una portadura de reina.

pòrtaensenha nm, cf Ubaud Dicort : « porte-enseigne » TdF ‘porto-ensigno’

pòrtaentòrcha nm, cf Ubaud Dicort : « porteur de torche à la procession » TdF ‘porto-entorcho’

pòrtaesclòps nm, cf Ubaud Dicort : « porteur de sabots, v. esclopièr » (v. TdF ‘porto-esclop’)

pòrtaesfrai 1 adj inv, cf Ubaud Dicort : « effrayant, ante » TdF ‘porto-esfrai’

pòrtaesfrai 2 nm, cf Ubaud Dicort : « épouvantail, v. espavental » (v. TdF ‘porto-esfrai’)

pòrtaespasa nm, cf Ubaud Dicort : v.   pòrtespasa.

pòrtaesperon nm, cf Ubaud Dicort : v. pòrtesperon.

pòrtaesplech nm, cf Ubaud Dicort : « porte-outil » (Rapin)

pòrtaestam nm, cf Ubaud Dicort : « outil de fondeur d’étain ou de ferblantier, servant à porter la soudure » TdF ‘porto-estam’

pòrtaestendard nm, cf Ubaud Dicort : v. pòrtestendard.

pòrtaestrius nm, cf Ubaud Dicort : « porte-étriers [v. Littré] » (v. TdF ‘porto’estriéu’ e v. Rapin)

pòrtafais nm : carrejaire, -a de faisses ; « chrysalide de libellule » (v. TdF suppl).

pòrtafaissatge nm, cf Ubaud Dicort : « métier de portefaix, factage » TdF ‘porto-feissage’

pòrtafanal (m. e f.) : persona que fa lum a una còla de nuèch ; pal que pòrta lo fanal.

pòrtafauç nm, cf Ubaud Dicort : « porte-faucille (insecte) ; espèce de forficule » (Palay ‘porte-hàus’)

pòrtafenèstra nm, cf Ubaud Dicort : « étai qui soutient la plate-bande d’une fenêtre en construction » TdF ‘porto-fenèstro’. (# pòrta-fenèstra)

pòrta-fenèstra nf : obertura que servís de fenèstra e de pòrta.

pòrtafenhant nm, cf Ubaud Dicort : « siège suspendu sur le côté d’une charrette, où les voituriers s’asseyent pour se reposer » TdF ‘porto-feiniant’

pòrtaflambèl : persona que pòrta lo flambèl (s.p. e s. f.)

pòrtaflors 1 adj inv, cf Ubaud Dicort : « qui porte des fleurs » TdF ‘porto-flor’

pòrtaflors 2 nm, cf Ubaud Dicort :  « porte-bouquet » (Laus) ; « (meuble ou pot destiné à porter des fleurs) jardinière » (Per Noste)

pòrtafons nm : barra o pòst que sosten lo fons d'una tina ; persona cargada de levar l'argent d'una agéncia per lo carrejar fins a un airal pus segur.

Lo mestièr de pòrtafons es perilhós.

pòrtaforet nf, cf Ubaud Dicort : « porte-foret, outil d’orfèvre » TdF ‘porto-fouret’

pòrtafuèlh(s) nm, v. Ubaud Dicort Errata web : « portefeuille, v. cartabèl » (v. TdF jos ‘porto-fueio’)

pòrtafuèlha nm (non preconizat, v. Ubaud Dicort Errata web) : envolopa de cuèr en forma de libre per i reclamar los bilhets de banca o los papièrs oficials. (v. pòrtafuèlh(s))

pòrtagamata nm, cf Ubaud Dicort : « manœuvre de maçon » TdF ‘porto-gamato’

pòrtagredon nm, cf Ubaud Dicort : « porte-crayon » (Rapin)

pòrtaguidon nm, cf Ubaud Dicort : « porte-enseigne » TdF ‘porto-guidoun’

pòrtagulhas nm, cf Ubaud Dicort : « porte-aiguilles » (Rapin)

pòrtaiga nm : aqüaduc aerian.

portaire 1, -aira [~ -airitz] n : persona que pòrta quicòm (t. a.)

portaire 2, -aira [~ -airitz] n / pòrtaletras (v. pòrtaletras) (m. e f. s.) : factor, -tritz.

pòrtajalon nm, cf Ubaud Dicort : « aide-arpenteur » TdF ‘porto-jaloun’

portal : pòrta bèla, de fust o de metal, a l'intrada d'una cort, d'una proprietat, d'un bastiment, d'un garatge... ; intrada monumentala d'edifici bèl, de parc, de catedrala.

pòrtalach nm, cf Ubaud Dicort : « garçon, employé avec une bête de somme, pour chercher le lait sur la montagne » (Palay ‘porto-lèt’)

portalada : pòrta bèla d'estable.

pòrtalampa adj e n, cf Ubaud Dicort : « celui qui porte une lampe » TdF ‘porto-làmpi’

pòrtalana adj invar, cf Ubaud Dicort : « qui porte de la laine, v. lanut » (v. TdF ‘porto-lano’)

pòrtalantèrna nm, cf Ubaud Dicort : « support de lanterne » (Per Noste)

portalàs : portal bèl.

portalet : portal pichon.

pòrtaletras nm, cf Ubaud Dicort : « facteur des postes, v. pedon » (v. TdF ‘porto-letro’). (v. portaire 2)

portalièira nf : pòrta bèla ; fenèstra bèla de fenial ; portièira de cortina (ridèl / ridèu) de pòrta ; cambatge de pòrta ; obertura que i se vojan los rasims dins la tina.

portalièr nm : ancian gardian de pòrta de vila.

pòrtaliquor nm, cf Ubaud Dicort : « porte-liqueur [mas v. Littré ‘porte--liqueurs’] » TdF ‘porto-liquour