|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
popular, -a : relatiu, -iva al pòble ; qu'agrada al pòble. La classa populara. Un cantaire popular. popularament : d'un biais popular. popularitat nf : qualitat de quicòm o de q.q. qu'agrada al pòble. Popularitat d'una cançon. Popularitat d'un cantaire. popularizable, -bla : que pòt èsser popularizat, -ada. popularizacion : accion o resulta de popularizar o de se... popularizar (v. tr.) : far venir popular / vulgarizar. popularizar (se) : venir popular : se vulgarizar. Lo telefòn portable se popularizèt lèu fach. populisme nm, cf Ubaud Dicort : « populisme » (Rapin) populista adj e n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : « populiste » (Rapin) populós, -osa : abondós, -osa en populacion. poput, -uda : carnut, -uda. pòquer (< angl.) nm, cf Ubaud Dicort : « poker » (Rapin) pòr 1 nm, cf Ubaud Dicort : v. pòre. pòr 2 nm (non preconizat Dicort) : v. pòrre. pora nf, cf Ubaud Dicort : « cloporte qui se cache dans les trous des barques retirées sur la plage » TdF pòrc : mamifèr ungulat domestic (Porcus) ; persona bocharda coma un pòrc ; persona gorrina. pòrc d’India nm, cf Ubaud Dicort : « cochon d’Inde, v. pòrc marin » (v. TdF ‘porc-d’Indo’) pòrc de sant Antòni : clapeta (insècte que se ten jos las pèiras) pòrc espin [pòrc-espin ~ pòrc-espic] nm, cf Ubaud Dicort : mamifèr paquidèrm (Hystrix cristata) pòrc marin nm : lapin de Barbariá / porron / calhon de mar ; delfin (Delphinus) ; marsoïn (Delphinapterus leucas) (v. TdF) ; « lamantin » (v. TdF jos ‘porc-de-mar’), « humantin » (v. Alibert) pòrc singlar [pòrc-singlar] nm : singlar / pòrc fèr / pòrc. salvatge (Sus scrofa) pòrca : feme del pòrc (truèja / maura castrada) ; femna gorrina. porcachon nm : porcàs / porcatàs ; persona gorrina. porcada : tropèl de pòrcs. porcairada nf, cf Ubaud Dicort : « troupeau de cochons, v. porcada » (v. TdF ‘pouqueirado’) porcairàs nm, cf Ubaud Dicort : « vilain porcher, saligaud, v. gojardàs » TdF ‘pourqueiras’ porcaire, -aira (abs. Dicort) : sanaire, -a / crestaire, -a de pòrcs. porcairòla nf : trièl de pòrc ; estable de pòrc ; « bourbier » TdF ‘pourqueirolo’. porcairon [, -a n] : pichon gardaire de pòrcs. porcairós, -osa adj, cf Ubaud Dicort : « qui fait ou qui dit des cochonneries, ordurier, ère » TdF ‘pourqeirous’ porcal 1, -a adj : relatiu, -iva al pòrc. La fèsta porcala : lo jorn del masèl. porcal 2 adj inv, cf Ubaud Dicort : « qui est prête à recevoir le verrat, en parlant d’une truie » (v. TdF ‘pourchau’) Truèja porcal, truie en chaleur. (v. TdF) porcalha nf sing : los pòrcs en general « chair de porc, viande de cochon ; crapule, tas de cochons, gens sales ou sordides » TdF ‘pourcaio’ De porcalha : de porcum / de carn de pòrc. porcanhàs : porcatàs bochardàs ; persona gorrinassa. porcanhassa : femna gorrinassa. porcanhassàs : augmentatiu pejoratiu de porcanhàs. porcanhon nm, cf Ubaud Dicort : « petit cochon, petit saligaud, en Rouergue, v. porcatin ; courtilière, insecte, v. talhacebas » (v. TdF) porcanhòt nm, cf Ubaud Dicort : (v. porcanhon) porcariá nf : estable de pòrcs ; elevatge de pòrcs industrial ; « troupeau de porcs ; viande de porc ; cochonnerie, immondice, saleté ; vilenie, ordure, obscénité, malhonnêteté » TdF. porcàs : pòrc gròs ; pòrc salat ; persona gorrina. porcassa : maurassa / trujassa (truèja gròssa) ; femna gorrina. porcassàs / porcatàs nm : porcàs grossàs ; persona gorrina « homme sans mœurs » (v. TdF jos ‘pourcatas’). porcassejar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, (saloper un travail) cochonner » (v. Per Noste e Fettuciari). (v. porcatejar) porcatàs nm, cf Ubaud Dicort : v. porcassàs. porcatejar (v. tr. e intr.) : menar una vida gorrina ; gastar / sabracar / afrabar quicòm. porcatièira nf : trièl (establon) de pòrc ; nauc de pòrc ; gardaira de pòrcs. porcatièr 1 nm : mercand, -a de pòrcs ; carnsaladièr, -ièira ; mena de campairòl : cep brave (Boletus edulis) porcatièr 2, -ièira adj, cf Ubaud Dicort : Truèja porcatièira : truèja maire. (v. TdF jos ‘pourcatié’) porcatin : porcelon ; singlaron qu'a encara la pèl raiada de dotze regas saurèlas-maurèlas-burèlas. porcaton : pòrc ladre / pòrc triquinós. porcèl / porcelet (v. porcelet) : pòrc pichon. porcèla : truèja / maura « jeune truie qui n’a point porté » (v. TdF jos ‘poucello’) Pourcèla abarida, truie adulte. (v. TdF) porcelada : tessonada (portada de tessons, de porcelons) porcelana : vaissèla, recipients, apleches... fabricats amb de terralha fòrt fina, compacta, bravament vitrificada e treslusenta. Porcelana de Limòtges. porcelanièr, -ièira (subs. e adj.) : persona que fa o que vend de porcelana ; relatiu, -iva a la porcelana. Industria porcelanièira. porcelar (v. intr.) (v. TdF ‘poucela’) : tessonar (far de tessons, de porcelons) porcelassa nf, cf Ubaud Dicort : « porcelaine, sorte d’éruption cutanée » TdF ‘poucelasso’ porcelat nm (v. Ubaud Dicort e TdF) : porcèl gras de tres a sièis meses. porcelet nm, cf Ubaud Dicort : « petit pourceau, petit goret ; petit saligaud ; colchique d’automne » (v. TdF jos ‘poucelet’) porceleta nf, cf Ubaud Dicort : « petite et jeune truie » TdF ‘pouceleto’ porcelièira 1 adj f, cf Ubaud Dicort : « qui a des petits, en parlant d’une truie » (L. 303) porcelièira 2 nf : truèja / maura que porcèla, « truie féconde » (Honnorat). porcelon : porcèl / porcelet (pòrc pichon) ; drollon bochardòt. porcelum nm sing, cf Ubaud Dicort : « petits cochons en général » TdF ‘poucelun’
|
|
porcigola nf / porcil (v. porcil) : sot (abric per un pòrc) (v. TdF ‘pourcigoulo’) porcil / porcin 1 nm (los 2, Alibert) : trièl de pòrc / clauson / parric (establon de pòrc) (v. porciu) porcin 2, -a adj : relatiu, -iva al pòrc. Elevatge porcin. Pèsta porcina. Morre porcin (plt. que son boton revèrta un pauc un morre de pòrc) (Taraxacum) porcin 3 nm : porron / calhon de mar ; lapin de Barbariá [v. pòrc marin] ; « pissenlit, dent de lion, v. morreporcin ». (v. TdF ‘pourcin 2’). porcina nf : los pòrcs en general ; « le nombre de cochons qu’on nourrit à la fois » ; porcinèla v. çaijós. (v. TdF) porcinèla (plt.) : (Polygonum aviculare) porcion : partida d'un tot divisat en tròces ; tròç. Aquela porcion de camin es impracticabla. Una brava porcion de carn. porciu (TdF jos ‘pouciéu’) ~ porcil (L. 303) nm, cf Ubaud Dicort : « toit à porcs, loge à cochons » (v. TdF ‘pouciéu’) porcon nm, cf Ubaud Dicort : « t. injurieux, petit cochon » TdF porcum (abs. Dicort) : carn de pòrc. (v. porcalha) pore nm, cf Ubaud Dicort : « guiole, creux que fait le fer d’une toupie lancée contre une autre » TdF pòre [veire pòr 1, cf Ubaud Dicort] : trauquilhon (orifici) pichonèl e practicament invisible, dins una membrana animala o vegetala. I a dins los 500 pòres per centimètre carrat de pèl. porfir : ròca de cristals de feldspath (al.) fòrt fins, enclauses dins una massa compacta d'un vermelh fosc. porfiric, -a : relatiu, -iva al porfir ; que revèrta de porfir. Lavas porfiricas. porfirizacion (abs. Dicort) : accion de bresar en polverum impalpable, « porphyrisation » (Rapin). porfirizar (v. tr.) (abs. Dicort) : polverizar fòrt fin, « porphyriser » (Rapin). porfiroïde, -da : se ditz d'una ròca que conten de cristals gròsses de feldspath (al.) porg, -a adj, cf Ubaud Dicort : « aigrelet, ette, en parlant des raisins qui tournent, qui commencent à mûrir, que purgan [v. porguejar] » (v. TdF) porgador, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « qui veut se justifier » (v. L. 303) porgaire, -aira n : crivelaire, -a (persona que neteja lo gran amb un crivèl) porgamost n, cf Ubaud Dicort : « buveur, ivrogne » (v. TdF ‘pourgo-moust’) porgar (v. tr.) (L. 303) : ventar lo gran amb una ventaira ; lo netejar amb un crivèl ; netejar. porgaret : ventaira pichona. porgas nf pl : crivelum / mondilhas (rafatum triat pel crivèl) pòrge : airal cobèrt sostengut amb de colomnas o de pilars. Pòrge de glèisa. porgeire, -eira [~ -eiritz] n : persona que presenta, qu'ofrís, que servís quicòm. pòrger v (L. 303) (non preconizat Dicort) : v. porgir. porgiment : accion de presentar, d'ofrir, de servir. porgir / porjar (v. tr.) : presentar ; portar ; donar ; servir ; far passar ; parar. Porgir de flors a una dòna. Li porgir lo braç. Porgir a beure. Porgir socors. Porgir la man. porguejar v, cf Ubaud Dicort (v. porg) : « v intr, commencer à tourner, à mûrir, v. vairar » (v. TdF) porjar v (v. Alibert) : v. porgir. pornò (abs. Dicort) : apocòpa de pornografia. pornograf, -a : escrivan, -a pornografic, -a. pornografia : representacion d'obscenitats ; immoralitat d'òbras artisticas o literàrias. pornografic, -a : relatiu, -iva a la pornografia. porolada nf, cf Ubaud Dicort : « légère couche de fumier ou de feuilles de mûrier » TdF porolar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, mettre sur un champ une légère couche de fumier ; donner aux vers à soie une petite ration de feuilles de mûrier » TdF poron nm, cf Ubaud Dicort : « petit trou, guiole d’une toupie [v. pore] » TdF ‘pourou’. (# porron) poronar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, cribler de trous, v. trauquilhar » (v. TdF) porós, -osa : que laissa passar çò liquid per sos pòres. Recipient porós. Tèrra porosa. Terralha porposa. porositat nf (R. IV, 603) : qualitat de çò porós. porpal, -a / porporat, -ada adj : color de porpra. Gautas porpalas. Solelh porpal. porperin, -a adj, cf Ubaud Dicort : « purpurin, ine » TdF. (v. porporin) porpièr (abs. Dicort) (plt.) : portulaga / camba de pol (Portulaca oleracea) (v. bordolaiga) porporat, -ada adj : v. porpal. porporin, -a adj (v. Ubaud Dicort e Alibert) : que se sarra de la color porpra ; que revèrta la color porpra. Flor porporina. porpra (f.) : matèria coloranta d'un roge-vermelh fosc que los Ancians tiravan del cauquilhatge Purpura hmastoma ; estòfa tintada de porpra ; rojor ; dignitat romana. Mantèl de porpra. La porpra de la pudor. La porpra de sas gautas. La porpra dels Cesars. La porpra de cardinal. porpre 1 (subs. m.) : malautiá caracterizada per de pichonas tacas rojas (v. TdF ‘pourpre 2’) ; rojor [v. porpra] ; Lo porpre de sas gautas. porpre 2 (subs. m.) [veire pofre 1, cf Ubaud Dicort] : mena de molusc (Octopus) porpre 3, -pra (adj.) : (color) d'un polit roge que tira sul violet. pourprièr nm, cf Ubaud Dicort : « (zool.) pourprier » (Rapin) porquejaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « bousilleur, ravaudeur, euse » TdF porquejar (v. tr. e intr.) : aprestar la carn del masèl ; malmanejar / sabracar / afrabar quicòm. E las maselièiras de porquejar ! M'a porquejada ma revirada!
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|