|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
plasmocit : cellula liura dels teissuts que son nucli es excentric, e son citoplasma basofil. plasmocitoïde, -da : que revèrta un plasmocit. plasmocitòma (m.) : tumor ossosa que i predominan los plasmocits. plasmocitomatòsi (f.) : afeccion caracterizada per la proliferacion dels plasmocits. plasmocitosarcòma (m.) : plasmocitòma constituit de plasmicits atipics e que son evolucion es maligna. plasmocitòsi (f.) : preséncia dins lo sang d'un nombre mai o mens grand de plasmocits. plasmodicida (m. e f.) : que tua lo plasmodium (lat.) plasmodium (lat.) : parasit del paludisme. plasmolisi (f.) : fenomèn d'osmòsi a travèrs las membranas de las cellulas. plasmolisar (v. tr.) : amodar la plasmodisi dins una cellula. plasmòma (m.) : granulòma (m.) plasmoquimia : estudi quimic dels plasmàs. plasmoquinasa : enzim inactiu del plasmà. plassura nf, cf Ubaud Dicort : « défaut dans une peau à gand » TdF -PLAST / -PLASTIA : formas sufixadas del grèc plassein (faiçonar) que dona tota una tièira de tèrmes tecnics per designar una reparacion d'organ. v. palatoplastia – valvuloplastia. plastia : tota operacion de cirurgia plastica. plastic 1 nm : mena d'explosiu ; matèria plastica. plastic 2, -a adj : relatiu, -iva a l'art e a l'elaboracion de las formas ; polit, -ida de forma ; de bon trabalhar. Trabalh plastic. Las arts plasticas. Òbra plastica. Operacion plastica. Un estil plastic. Matèria plastica. (v. çai jos) L'argila es fòrça plastica. plastica (matèria -) nf : matèria sintetica que pòt èsser modulada o motlada, a caud, jos pression. plastica nf : biais especific d'escalprar ; ensemble de las formas d'una persona o d'una òbra d'art. La plastica grèca. Una polida plastica. plasticaire, -aira : persona que plastica un airal, un ostal... plasticament adv, cf Ubaud Dicort : « plastiquement » (Rapin) plasticar (v. tr.) : far sautar quicòm amb de plastic. plasticatge : accion de far sautar quicòm amb de plastic. plastician, -a : artista que fa de recèrcas de plastica pura ; cirurgian, -a que fa d'operacions plasticas. plasticitat nf : qualitat de matèrias que pòdon revestir diferentas formas ; capacitat d'una persona a s'adaptar. Plasticitat de caractèr. plastificacion : accion o resulta de plastificar. plastificant, -a adj e nm, cf Ubaud Dicort : « plastifiant, -e » (Per Noste, Laus) plastificar (v. tr.) : recobrir quicòm de matèria plastica. Plastificar la cobèrta d'un libre. plastrar (v. tr.) : gipar (recobrir quicòm d'una sisa de plastre) plastrariá : peirièira que se'n tira la pèira de plastre ; airal que i s'aprèsta lo plastre. plastràs : ensemble de matèrias de demolicion d'un edifici. plastre : mena de polvera blanca que fa pasta amb l'aiga, que se pren rapidament e qu'es utilizada per bastir o per escalprar. (v. gip) plastrièira : plastrariá. v. pus naut. plastrièr nm, -ièira : persona que trabalha amb de plastre. plastron : pèça de la coirassa que cobrissiá la peitrina ; pèça d'estòfa sul davant d'un bombet (casabèc de femna) o d'una camisa d'òme ; pèça de cuèr o de tela emborrada que los mèstres d'armas se'n cobrisson la peitrina ; placa de plomb qu'un escafandrièr se penja sus la peitrina e dins l'esquina ; partida ventrala de la coirassa d'una tartuga ; zòna d'induracion a l'entorn d'un airal inflamatòri (med.) plastronar (v. tr.) : garnir d'un plastron (t. a.) ; s'encreire / se conflar / far lo confleta. plastronar (se) : se gandir amb un plastron. plastrunhar (v. intr.) : patolhar (caminar o trepar dins l'aiga) plasturgia nf, cf Ubaud Dicort : « (techn.) plasturgie » plat 1 (subs. m.) : pèça de vaissèla pus granda e pus fonza qu'una escudèla ; aliments que son dins un plat ; bacin de glèisa per far la quista. Un plat de mongetas. Plat barbièr / plat de barba, plat à barbe. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘barbo’) Passar lo plat : far la quista. |
|
plat 2, -a adj : planièr, -ièira ; sens cap de personalitat. Lo plat país : Belgica. Reflexions platas. D’a plat, de plat. Tot a plat, entièrement, sans rien laisser. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘plat 2’) plata nf : « grand plat d’étain qu’on décernait en prix aux vainqueurs des jeux gymniques.... ; plaque de tôle [v. L. 297] » ; pèça de fèrre que gandissiá un cep de mossa o de brabant ; partida planièira d'un cep de mossa o de brabant ; « surface plane, plateau... » (v. TdF) ; mena de dança. Plata de ròda, bandage de roue. (v. TdF) platabanda : faissa de tèrra estrecha qu'enròda un òrt o un jardin e que i se planta mai que mai de flors. Una platabanda de margaridas. platada nf : v. platat. plataforma nf : superficia planièira pus nauta que lo pelsòl ; ensemble d'idèas per fargar un programa (t. a.) ; « grenier à foin » (v. Alibert) Plataforma continentala. Plataforma petrolièira. Plataforma de lançament. Plataforma espaciala. Plataforma electorala. plataformeta nf, cf Ubaud Dicort : « petite plate-forme » TdF ‘plato-fourmeto’ platament : sens cap d'originalitat ; amb platitud. platana (f.) / platanièr (m.) : mena d'arbre (Platanus orientalis) plataràs / platàs : plat fòrt gròs ; plat fòrt plen. Un plataràs de mongilhs. platassa : superficia plana fòrt granda. platassejar (v. intr.) : jogar del plat de l'espasa ; jogar del plat de la lenga / barjacar. platat / platada : contengut d'un plat. Un platat de favas. plat-bacin nm, cf Ubaud Dicort : « plat à barbe » (v. plat barbièr e jos bacin) platbòrd nm (mar.) : breganèu (t. tecn.) platèl nm, cf Ubaud Dicort : v. platèu (abs. Dicort) ; « (balance) plateau » (Lagarde). platèla : òs plat, tèunhe e triangular de la partida posteriora de l'espatla e que i s'articula l'úmer ; talhador ; taca de pelatge ; escagaròl plat (Helix algira) platelada nf, cf Ubaud Dicort : « contenu d’un plateau ; platée » TdF platelar (v. tr.) : petaçar. platelat, -ada adj : petaçat, -ada ; pomelat, -ada. Cèl platelat, femna fardada son pas de durada. platelatge nm, cf Ubaud Dicort : « rapiéçage ; hardes rapiécées, v. pedaçatge » (v. TdF) platelet : platèu pichon ; plat pichonèl. platet nm, cf Ubaud Dicort : « petit plat, v. platon » (v. TdF) platèu (abs. Dicort) / platèl nm : espandi de terren relativament plat, enauçat relativament als environs ; banc de rocasses un pauc pus naut que lo nivèl de la mar ; madièr (longa pèça de fust plana e espessa) Roergue es un país de platèus e de combas. Platèu continental : plataforma marina costièira. PLATI- : forma prefixada del grèc platus (ample) platibasic, -a : que sa basa es plata e ampla. Crani platibasic. platicefal, -a : persona que presenta una platicefalia. platicefalia : mena de crani aplatit que sa vòuta es subrebassa. platifille, -a : las fuèlhas amplas. platilha : pichona superficia plana. platin nm e adj inv (v. Ubaud Dicort e Basic) : « (chimie) platine » (Laus) ; « de la couleur du platine » Un braçalet de platin. platina (f.) (R. IV, 559) (del cast. platino) : metal preciós [v. platin] ; lesca de lard ; pèça d'arma de fuòc (t. tecn.) ; placa de metal del trauc d'una clau, d'una agulha, d'una mòstra... ; plataforma de microscòpi, d'electrofòn... ; placa de chemenèia, calfapança ; obturador ; lenga lenguda. Un braçalet de platina. [v. platin] Una platina de lard crèma dins lo flambador. Una bona platina (lenga) platinar 1 (v. tr.) : bardar de lard un pol per lo far rostir ; obturar un tudèl amb una platina ; « faire merveille du plat de la langue, v. barjar » (v. TdF) platinar 2 v, cf Ubaud Dicort (v. platin) : « v tr, platiner » (Laus) platinat, -ada adj. (v. platinar 2) : (quimia) « platiné, e » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 394) Argent platinat, argent platiné. (v. Ubaud Dicc.) platinatge nm, cf Ubaud Dicort (v. platinar 2) : « platinage » (Laus) |
|
|
|
|
|
|