piulàs (plt.) : rosèla (Papaver Rhas)

piulat : bruch d'un aucelon que piula.

piulejar (v. intr.) : frequentatiu de piular.

piulèl / piulet : fiulèl (mena de siblet per atirar los aucelons). (v. TdF jos ‘piéulet’)

piuletaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui pipe, v. sambejaire » TdF ‘piéuletaire’

piuletar (v. tr.) : fiular per far venir los aucelons, « piper » TdF ‘piéuleta’.

piuletatge nm, cf Ubaud Dicort : « action de piper, v. pivelatge » (v. TdF ‘piéuletage’)

piulin : pit-pit (mena d'aucèl) (Anthus arboreus)

piulin d'aiga : pit-pit d'aiga (Anthus aquaticus)

piulin de montanha : pit-pit de montanha (Anthus rufus)

piulon nm (v. Alibert) : mena de vent.

piunada : gemèc / gemicada ; pecic / pecigada.

piunaire, -aira (abs. Dicort) : gemegaire, -a ; pecigaire, -a. (v. piunar)

piunar (v. intr.) : gemecar / se plànher ; pecigar. (v. Alibert)

piu-piu 1 (onom.) : piuladís d'aucelon o de poleton.

Far piu-piu (s.f.) : èsser malautís.

« Qui fa piu-piu viu un brieu »

piu-piu 2 nm, cf Ubaud Dicort : « piaulement, cri des poussins et des petits oiseaux ; plainte de malade, gémissement ; personne maladive ; pitpit, espèce d’alouette » TdF ‘piéu-piéu’

piu-piu fin nm, cf Ubaud Dicort : « pitpit des prés » TdF jos ‘piéu-piéu’

piu-piu maurèl nm, cf Ubaud Dicort : « pitpit obscur » TdF

piu-piu rossèl nm, cf Ubaud Dicort : « pitpit rousseline » TdF

piure nm, cf Ubaud Dicort : « petit insecte qui ronge les filets des pêcheurs » TdF ‘piéure’

Aver lo piure, être malade, pauvre. (v. TdF)

piurèl nm, cf Ubaud Dicort : v. piulèl. (v. TdF jos ‘piéulet’)

piuria : preséncia de poire dins las urinas.

piusada : fissada de nièira.

piuse (f.) : nièira / negra (Pulex irritans)

piuse d'endiala nf : (Hydrophilus piceus)

« piusèl, -a » (piusèl, -a adj e n) : v. piucèl.

« piuselatge » (piuselatge nm) : v. piucelatge.

piuseleta nf : v. piuceleta.

piuselona nf, cf Ubaud Dicort : v. piucelona.

piusièr : nis de nièiras.

piuson nm : nieiron ; negrilh.

piusós, -osa : empobolat, -ada de nièiras.

piusòta nf, cf Ubaud Dicort : « petite puce, v. nieiret » (v. TdF)

piussal nm, cf Ubaud Dicort : v. pinçada. (v. TdF jos ‘pinsado’)

piussar v, cf Ubaud Dicort : v. pinçar. (v. TdF jos ‘pinsa’)

piusson 1 nm (Alibert ; abs. Dicort) : debàs de lana ; fons de debàs  ;

piusson 2 nm, cf Ubaud Dicort : pinçan.

piuta : pichon siblet de rusca ; empeut / ensèrt ; festuc d'èrba.

piutada : piulament. v. pus avant.

piutadeta nf, cf Ubaud Dicort : « piaulement, v. piu-piu » TdF ‘piéutadeto’

piutadís (abs. Dicort) / piutadissa nf : piuladissa. v. pus avant, « long piaulement » TdF ‘piéutadisso’.

piutaire, -aira [~ -airitz] adj e n : aucèl que piula ; persona que gemèga. (v. TdF ‘piéutaire’)

piutament : piu-piu de poletons o d'aucelons.

Lo piutament dels passerats m'a agut desrevelhat.

piutar (v. intr.) : doblet de piular ; « geindre, se plaindre ; siffler avec un sifflet d’écorce » (v. TdF ‘piéuta’).

piutarèl, -a : que piuta.

piutatge nm, cf Ubaud Dicort : « action de piauler ou de geindre sans cesse, v. planhum » (v. TdF ‘piéutage’)

piutejar (v. intr.) : piular / piutar d'un ton lanhós (dolent)

piuton nm, cf Ubaud Dicort : « moineau qui piaule, jeune moineau qui sert d’appeau ; enfant en bas âge » TdF ‘piéutoun’

piutonar / piutonejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr et tr, pépier, gazouiller » (v. TdF jos ‘piéutouna’)

piuve nm, cf Ubaud Dicort : « espèce de canard sauvage » (v. TdF ‘piéuve’)

piva nf, cf Ubaud Dicort : « bouvreuil, oiseau » (TdF ‘pivo 2’)

pivèla nf, cf Ubaud Dicort : « scion, rejeton, pousse d’un arbre, jet d’arbre long et droit, v. gimbla, gitèla » (v. TdF ‘pivello’)

pivelaire, -aira adj e n : falquetaire, -a / embelinaire, -a.

pivelar (v. tr.) : falquetar / embelinar (s. p. e s. f.)

Foguèri pivelat per l'òbra de Bodon.

pivelatge : embelinament (accion o resulta de pivelar)

pivòt : pèça cilindica o conica que servís de supòrt a una autra e que li permet de girar sus ela meteissa ; element principal ; personatge principal ; raiç màger que trauca tot drech e prigondament dins la tèrra ; t. tecn. de mai d'una disciplina.

Lo pivòt d'una bossòla.

Lo pivòt d'una convèrsa.

Lo pivòt d'una conspiracion.

Pivòt de càmbiament de direccion.

Pivòt de jogaire de « basket-ball » (angl.)

pivòta nf, cf Ubaud Dicort : « pitpit de Richard, petit oiseau ; bouvreuil » TdF

pivotant, -a : que se compòrta coma un pivòt.

Cadièira grand pivotanta.

Raiç pivotanta.

pivotar (v. intr.) : girar (virar) a l'entorn d'un pivòt ; girar coma a l'entorn d'un pivòt.

Una pòrta pivòta suls gafons.

pivoton nm, cf Ubaud Dicort : « alouette de mer ; alouette de buisson ; alouette des prés » (v. TdF)

pixide nf, cf Ubaud Dicort : « (relig.) pyxide » (Per Noste)

pixidi nm, cf Ubaud Dicort : « (bot.) pyxide » (Rapin)

pizza nf, cf Ubaud Dicort (it.) : tortèl garnit de tomatas, d'anchòias, d'olivas...

pizzaiòlo nm, cf Ubaud Dicort : « pizzaïolo » (v. çai sus)

pizzeria (it.) [pizzariá, cf Ubaud Dicort] nf : airal que i se fan e i se vendon de pizzas.

 

 

placa : lamèla d'ivòri, de metal, de plastic... mai que mai espintada sus una superficia plana ; çò en forma de placa.

Placa de mètge (medecin) :

Joan Ros, MÈTGE.

Placa de chimenèia : calfapança.

Placa de carrièira.

Placa de colar de can.

Placa de burre.

Placa d’immatriculacion, plaque minéralogique. (Basic)

Placa americana, placa eurasiana. [geol.] (v. Ubaud Dicort). (v. tectonica)

plaça : espaci ocupat o que pòt èsser ocupat ; espandi non bastit dins una vila ; airal (emplaçament) per un viatjaire o un espectator ; reng dins una tièira ; carga / fonccion / ofici ; mercat ; bòria que ten un garanhon (caval entièr)

Aquel mòble ten fòrça plaça.

Plaça de teatre.

La plaça Joan Bodon.

Plaça d'autobús.

Òm a pas totjorn la primièira plaça.

Una bona plaça.

A perduda sa plaça.

Femna de plaça : mercadièira de plaça (mercat)

Menar una èga (cavala) a la plaça.

En plaça de / a la plaça de, au lieu de. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘plaço’)

Sus plaça, sur place, sur la place. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘plaço’)

placaire, -aira (~ -airitz) n, cf Ubaud Dicort : « plaqueur ; celui, celle qui abandonne, qui déserte, qui fait l’école buissonnière » TdF

plaçaire, -aira (~ -airitz) n, cf Ubaud Dicort : « placeur, euse, agent de placement » TdF

plaçament : accion de metre a tala o tala plaça ; accion de plaçar d'argent.

Un bon plaçament (t. a.)

placar (v. tr.) : aplicar (cachar quicòm contra quicòm mai)

plaçar (v. tr.) : metre a tala o tala plaça (t. a.)

Plaçar quicòm.

Plaçar q.q.

Plaçar d'argent.

Plaçar totas sas filhas : las maridar.

plaçar (se) v pron : « se placer, s’établir, se mettre en condition » TdF jos ‘plaça’

S'es plaçada coma cosinièira.

placard : escrich espintat contra una paret ; armari mural.

placardar, cf Ubaud Dicort : « v. tr. placarder, afficher » TdF

placat 1, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « plaqué ; planté là » TdF jos ‘placa’

placat 2 nm, cf Ubaud Dicort : « plaqué » (Laus)

placatge : t. tecn. del jòc de rugbí ; t. tecn. de lausaire de parets.

Placatge d'un adversari en l'agafant per las cambas.

Placatge amb de lausas dels ostals de montanha.

plaçatge nm, cf Ubaud Dicort : « action de placer ; emplacement ; droit de place » TdF ‘plaçage’

placebo nm (lat.) : substància inofensiva substituida a un remèdi / remèdi bufèc utilizat experimentalament.

placejaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui se tient sur les places, coureur de places » TdF

placejar (v. intr.) : èsser sus la plaça publica ; córrer las plaças publicas / i passar son temps ; segar al volam los airals del froment pus madur.

Far placejar una cavala : la far emplenar.

placèl : planòl de mar.

placenc-, a adj e n : « habitant de la place », persona vesina de la plaça publica. (v. TdF)

placenta nf (lat.) : la maire (l.p.) / massa espongosa que fa còrs amb l'utèr pendent la portadura.

placentacion nf, cf Ubaud Dicort : « placentation » (Rapin)

placentari, -ària : relatiu, -iva al placentà.

placet 1 nm, cf Ubaud Dicort : « placet, v suplica » (v. TdF ‘placet 1’)

placet 2 nm, cf Ubaud Dicort : « petite place, v. planet plus usité » TdF ‘placet 2’

placeta : plaça publica pichona.

placid [ / placide], -da adj : doç, -a / tranquil, -illa.

Òme placid.

Nuèch placida.

Placid [ / Placide] : prenom m. 

Placida [Placídia] : prenom f.

placidament : amb placiditat.

placiditat nf : qualitat de q.q. o de quicòm de placid.

placièr 1 nm : plaça publica. (v. TdF ‘placié 1’)

placièr 2, -ièira n : mercadièr que vend sus una plaça ; persona que lèva los dreches de plaça.

placilhon : placeta publica pichonèla.

placiu : terren de bastir.

plaçon : crestaire de pòrcs (enrengaire / sanaire en l.p.)

plaçòta nf, cf Ubaud Dicort : « petite place, emploi de mince revenu » TdF

plafon : ponde naut (plancat opausat al ponde).

plafonament (abs. Dicort) : estat de quicòm o de q.q. que pòt pas montar pus naut, « plafonnement » (Rapin).

plafonar (v. tr. e intr.) : far un plafon ; poder pas montar pus naut.

plafonatge : accion de far un plafon.

plafonièr (abs. Dicort) : aparelh d'esclairar penjat o margat al plafon.

plag nm / plaid (v. plaid) (los 2, R. IV, 547 ; L. 295) : procès.

plaga : nafra / nafradura ; pena prigonda.

Bolegar lo fèr dins la plaga : desrevelhar una dolor.

plaga de sant Ròc nf (plt.) : (Polygonum Persicaria)

plagadament adv, cf Ubaud Dicort : « avec grand’peine, avec difficulté » TdF

plagaire, -aira adj e n : persona que nafra (s. p. e s. f.)

plagar (v. tr.) : ferir (tustar) / macar / nafrar.

plageta nf, cf Ubaud Dicort : (v. plaja)

PLAGI- : forma prefixada del grèc plagiòs (de galís)

plagi nm, cf Ubaud Dicort : « (plagiat) pillage » (Per Noste)

plagiar (v. tr.) : pilhar, copiar, utilizar o farlabicar las idèas o los escriches d'un autra persona.

plagiari, -ària adj e n : persona que pilha las idèas o los escriches d'una autra persona.

plagiat nm, cf Ubaud Dicort : « plagiat » TdF ‘plagiat’ (v. plagi)

plagièdre : estat d'un cristal que sas fàcias son de galís.

PLAGIO- : v. PLAGI-

plagiocefalia : conformacion asimetrica del crani.

plagiotròp, -a : que fa de plangiotropisme.

plagiotropisme : tropisme que se fa de galís.

plagista n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : « plagiste » (Per Noste)

plagós, -osa : cobèrt, -a de plagas.

plagueta nf, cf Ubaud Dicort : « petite plaie, chère plaie » TdF