|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pinausèl (Alibert ; abs. Dicort) (plt.) : (Dorycnium suffruticosum) ;
(Lotus corniculatus)
(v. pè d’aucèl [jos pè]) pinca nf, cf Ubaud Dicort :
v. pintada. (v. TdF jos ‘pintado’) pinça nf : instrument de
brancas articuladas per agafar (sasir) quicòm de pichon o
quicòm de pesuc (t. a.) |v. pinças] ; mena
d'alús / mena de palfèrre ; « pince,
extrémité
antérieure du sabot d’un animal » TdF ’pinso’, davant de bata de caval ;
davant de fèrre de caval ; cordura per estrechir un vestit ; patas de
crustacèus. Pinças de cirurgian. Pinças de descargaire
de naviri. Pinças d'escarabissa, de cranc... Pinça de linge. pinçada : accion de sasir amb de pinças. pinçaguda nf, cf Ubaud Dicort : « pince à
disséquer » (Lexic
M. Roqueta) pincal (plt.) : genèst espinós (Genista scorpius) pincalhar [veire picalhar, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : pintar / pénher de mantuna color. pinçament : accion de pinçar. pinçan / pinçard / pinçon nm : (aucèl) (Fringilla clebs) ; (Fringilla montifringilla) ; (Pyrrhula pyrrhula) pinçan d’Espanha nm, cf Ubaud Dicort : « pinson
mâle » (v. TdF jos ‘pinsan 1’) pinçan marin nm, cf Ubaud Dicort : « bouvreuil, v. piva » (v. TdF jos ‘pinsan 1’) pinçan reial nm, cf Ubaud Dicort : « gros-bec, oiseau, v. pèçaòsses » (v. TdF jos ‘pinsan 1’) pinçan roquièr nm, cf Ubaud Dicort : « pinson de
montagne » (v. TdF jos ‘pinsan 1’) pinçanàs nm : lunetas sens brancas qu'un ressòrt fa téner sul nas. pinçanòtas (abs. Dicort) : objècte de metal e a ressòrt per agafar de papièrs. pincar (v. tr.) : adornar / embelir ; escrincelar (gravar sus fust) ; ajocar ; quilhar. pincar (se) : s'adornar / s'embelir ; s'ajocar ; se quilhar. pinçar (v. tr.) : pecigar ; agantar (sasir) amb de pinças ; sarrar ; abilhar estrech ; « énouer, épinceler le drap, v. espinçar ». (v. TdF ‘pinsa’) Lo vestit andalós pinça lo còrs de l'òme. pinçar (se) : se pecigar ; s'abilhar estrech. pinçard 1 nm : v. pinçan. pinçard de montanha nm, cf Ubaud Dicort : « pinson du nord » (Laus). (v. pinçan roquièr) pinçard 2 nm : caval, èga, muòl, muòla... que
lors pès de darrièr apèvan pas que sul davant. pincarda nf : v. pintarda. pincardan : mena de rasim ; vin d'aquela mena. pincàs nm, cf Ubaud Dicort :
« pin pignon, v. pin pinhièr » (v. TdF) pinças nf pl : pinça. v. pinça, « Unas pinças, des pinces, espèce de tenailles » (v. TdF jos ‘pinso’). pincat, -ada adj, cf Ubaud Dicort :
« guilloché, paré ; perché,
ée » TdF jos
‘pinca’ pincèl : ensemble de pels plan sarrats al cap d'un margue per pénher una tèla o pintar un panèl ; biais de pénher d'un pintor ; paumon e còr d'un animal ; pinèl / pinhèl de frucha ; escalasson (pal garnit de cavilhas que fan ofici d'escalons). Pincèl de pintor. Pincèl de
barbièr. Pincèl d'empegaire
d'afichas. Lo pincèl de Tolosa
Lautrec. Pincèl de cerièiras, d'avelanas... pincelada : còp de pincèl. pincelar (v. tr.) : pénher amb un pincèl ; « dépeindre, décrire ; étançonner, v. paisselar » (v. TdF suppl). pincelat, -ada adj : pintat, -ada
(cobèrt de pintura) ; « bien
fait, aite » TdF jos ‘pincela’ pincelet nm, cf Ubaud Dicort :
« petit pinceau, pinceau léger » TdF pincelièr : recipient per netejar los
pincèls. pincelon nm, cf Ubaud Dicort :
« petit pinceau, v. pincelet ; corymbe, touffe, v. boquet » (v. TdF suppl) pincetas nf pl : pinças / pinça. v. pus naut. pinchada (TdF ;
abs. Dicort) : picada / picadura. (v. bencada) pinchar (TdF ;
abs. Dicort) (v. tr.) : picar amb
quicòm de ponchut. (v. pónher) pinchuc 1 nm (TdF ; abs. Dicort) : punta ; espina ; objècte ponchut (t. a.). (v. benc) pinchuc 2, -uga (TdF ; abs. Dicort) : ponchut, -uda. (v. bencut) pincon nm, cf Ubaud Dicort :
« lorgnerie, v. guinchada » (v. TdF jos ‘espinchoun’) pincon (far -) (loc. verbala) : metre lo nas al fenestron. v. pinquet, « lorgner, guetter, épier à la dérobée » TdF jos ‘espinchoun’. pinçon 1 nm : quinson / pinçard v.pinçan ; pinçon 2 nm : rapin / arpalhand / gripasòus. pincura nf, cf Ubaud Dicort :
« faux pli que les draps prennent quelquefois au
foulon » TdF pindal nm, cf Ubaud Dicort :
« grappe de raisin, raisin à grains pendants » (v. TdF ‘pindal’ e
‘pèndo 2’) ; « longue ramille des
saules pleureurs ; frange des ceintures de grand prix, des rideaux de
luxe, etc. ; pièce de treillis en fil que l’on met sur les
yeux et les naseaux des bœufs attelés pour les préserver
des mouches »
(Bessou Brès p. 179) Pindar : grand poèta liric grèc (518-438 abans J.C.). pindaric, -a adj, cf Ubaud Dicort :
« t. littéraire, pindarique » TdF ‘pindari’ pindarisme nm, cf Ubaud Dicort :
« pindarisme » (Rapin) pindarizaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « nm,
pindariseur » TdF ‘pindarisaire’ pindarizar v, cf Ubaud Dicort :
« v intr, pindariser » TdF ‘pindarisa’ « pindolar
» / « pindolhar » e derivats : v. pendolar. pineal, -a adj, cf Ubaud Dicort :
« (anat.) pinéal, -e » (Laus) pineda : plantacion de pins ; bòsc de pins ; mata de pins. pinèl : ramèl de pins ; còr, mèlsa fetge, paumons d'animal que se tenon del tròç ; penjarilh (quinqualha ; pincèl de frucha) Un pinèl de cerièiras es la frucha que mai m'agrada. pinèla 1 nf : pinèl / pincèl de frucha ; pinèla 2 nf : batèu de ribièira, « bateau dont la poupe et la proue sont carrées... ; coureuse, fille perdue, v. corriòla » (v. TdF ‘pinello 2’). pinelon nm, cf Ubaud Dicort :
« petit trochet de fruits, bouquet » TdF |
|
pinenc, -a adj :
de pin ; relatiu, -iva al pin ; « conique
comme un pin » (v. TdF). pineta (abs. Dicort) : doblet de pineda. ping-pong nm (onom. internacionala) : tennís
(angl.) de taula. pinga nf, cf Ubaud Dicort :
v. pinque (v. TdF jos ‘pinque’) pinga-panga (onom. occitana) : bruch d'emplastre doble o d'ancal doble. pingàs
nm, cf Ubaud Dicort :
« Grand pingàs, grande gigue (grand et
maigre) » (Lexic M. Roqueta) pingre, -gra adj,
cf Ubaud Dicort : « piètre,
mesquin » TdF Es ben pingre, il est bien pauvre. (v. TdF) pingüin nm, cf Ubaud Dicort :
« pingouin » (Lèbre, Basic) pinha : poma de pin ; inflorescéncia en còn sarrat e mesclat de bractèas coma la del còn de pin : rasim ; pinèl de frucha ; eisserment culhit amb son rasim. Pinha de pomas. Pinha de rasims. pinhar (v. tr.) : pinçar / sarrar ; sarrar coma las escaumas d'una poma de pin ; agrumelar / apinhar ; cachar. pinhar (se) : s'agrumelar ; se cachar. pinhareda : plantacion de pins [v. pineda]. pinhasson : pè d'arbrilhon. pinhastre, -tra adj (Alibert) [veire opinhastre, cf Ubaud Dicort] : caput / testut, -uda ; tenaç, -a. pinhastritge (Alibert) [veire opinhastritge] nm : capuditge / testuditge ; tenacitat. pinhat, -ada : plan sarrat, -ada. pinhata : ola de tèrra. pinhataire, aira n, cf Ubaud Dicort : v. pinhatièr. (v. TdF jos ‘pignatié’) pinhatassa nf, cf Ubaud Dicort :
« grosse marmite, v. olassa » (v. TdF)’ pinhateta nf, cf Ubaud Dicort :
« petite marmite,v. oleta » (v. TdF) pinhatièr, -ièira n : persona que fa d'olas de tèrra. pinhaton nm, cf Ubaud Dicort :
« pot de terre, cafetière, v. topin » (v. TdF) pinhatona nf, cf Ubaud Dicort :
v. pinhateta. (v. TdF jos ‘pignateto’) pinhèl : pinèl de frucha. pinhet nm, cf Ubaud Dicort :
« pin sylvestre, v. pinastre » (v. TdF) pinheta : poma de pin pichonèla. Far la pinheta : aver grep (arredondir los dets en forma de poma de pin a causa del freg) pinhièira : mata de pins / bòsc de pins. pinhièr nm,
cf Ubaud Dicort : « pin
pignon » (TdF ‘pignié’) pinhòl : poma de pin pichonèla ; poma d'avet. pinhòla nf, cf Ubaud Dicort : « masturbation » (Fettuciari), « branlette » (Brun Glossari Oc-Fr) pinholar (se) v pron, cf Ubaud Dicort :
« (pop.) se masturber, se branler » (Laus) pinholat nm : dragèa (R. III, 77 - L. 132) d'amètla de pin. pinholet nm, cf Ubaud Dicort :
« variété de raisin blanc, à petits grains,
oblongs et serrés » TdF pinholièira : selva de pins joves. pinhon 1 nm : capial d'ostal (paret triangulara) ; Pinhon d'ostal. pinhon 2 nm : ròda
dentada ; Pinhons de mecanisme. pinhon 3 nm : amètla de pin ;
clòsc de frucha ; pinèl de flors o de frucha. pinhonat : pastisson amb d'amètlas de pin, de blancs d'uòus e de sucre. pinhorat, -ada : plan sarrat, -ada. pinhorièr : dròlle encargat de far de comissions. pinhut, -uda : en forma de poma de pin. pinièira : mata de pins ; bòsc de pins. pinifèr, -a : que volonta los pins ; abondós, -osa en pins. Una tèrra pinifèra. pinil [pinèl, cf Ubaud Dicort p. 156] nm / pinèla nf : pinèl de frucha. « pinlha-binlha » (pinlha-binlha adv) : v. pilha-bilha. pinna marina [pinna (marina) , cf Ubaud Dicort] nf : mena de molusc marin (Pinna marina) pinnat, -ada (abs. Dicort) : doblet de pennat, -ada (dotat d'alas) ; forma de las nervaduras fachas d'un nèrvi mejan que se'n irràdian lateralament de nervaduras segondàrias. PINNATI- : forma prefixada del latin pinnatus (pennat) pinnatifid, -a : dich de la fuèlha pinnatinèrvia que sas divisions trespassan pas la mitat de la distància entre lo marge e lo nèrvi màger. pinnatinervat, -ada : dich de la fuèlha pinnada. pinnatinèrvi, -a : doblet de pinnatinervat, -ada. pinnatisectat, -ada : dich de la fuèlha pinnatinèrvia que sas divisions arriban entrò al nèrvi mejan. PINNI- : forma prefixada del latin pinna (nadadoira) pinnipède (m.) : mamifèr que sas patas son conformadas per nadar. pinnula (R. IV, 543) : nadadoira. pinofa nf, cf Ubaud Dicort :
« feuille de mélèze » (v. TdF) pinós, -osa : cobèrt, -a de pins. Penjal pinós / penda pinosa. pinosa : mata de pins ; bòsc de pins. pinponguista (abs. Dicort) (m. e f.) : jogaire, -a de tennís de taula. pinque nm, cf Ubaud Dicort :
« pinque, petit vaisseau à fond plat dont
l’arrière est rond et élevé » TdF pinquet (far -) (loc. verbala) : se contentar de pas grand causa ; viure de pauc ; se contentar, en mòde de repais, de trempar de pan dins un veirat de vin. Avèm totes agut a far pinquet, còp o autre. pinsòt
nm, cf Ubaud Dicort :
« pin sylvestre, pin martime, v. pinastre » TdF pinta 1 nf :
anciana mesura pel vin ; litra de vin ; recipient d'estanh per tirar de
vin ; Beure una pinta : beure una litra. pinta 2 nf
(v. Ubaud Dicort e Alibert) :
crosta de lach / burrada / pèl de lach ; pinta 3 nf : pintarda ; pinçard. pinta 4 nf, cf Ubaud Dicort :
« prêle des marais » TdF ‘pinto 2’ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|