|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pianchon nm (v. piancha) : vinòt. pianha 1 nf, cf Ubaud Dicort : « quantité de marc que l’on presse à la fois, pressée de raisins ou d’olives, neuf doubles décalitres d’olives ; piot, vin, v. piancha ; ragoût, v. fricòt » (v. TdF ‘piagno 1’) pianha 2 nf, cf Ubaud Dicort : « battée, paquet de loquettes de laine cardée » TdF ‘piagno 2’ pianissimo (adv. it.) : plan doçamenton t. tecn. de mus. pianista (m. e f.) : persona capabla de jogar del pianò. piano 1 (adv. it.) : doçamenton t. tecn. de mus. pianò [piano 2] nm (de l'it. piano) : intrument de musica. pianotar (Basic ; abs. Dicort) (v. intr.) : tustar amb los dets sus un clavièr. pianotejar (Basic ; abs. Dicort) (v. intr.) : pejoratiu de pianotar. piar (v. tr. e intr.), cf Ubaud Dicort : beure / pialhar2, « dans les Alpes » (v. TdF) . piartròsi (f.) : inflamacion d'una articulacion, amb rag de poire dins la cavitat articulara. piastra nf : moneda d'unes païses. Aquel òme es un sarrapiastras (... un avar) piastrat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « qui a des piastres, pécunieux, euse, v. argentós » TdF piat nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) : dalha. v. dalh / dalha. Piat Loís : autor e lingüista occitan (1854 - 1942). « piatejar »: v. penejar 2 (e v. pietejar, cf Ubaud Dicort). « pietejar » (pietejar v) : v. penejar 2. pibala : anguila pichonèla. pibar (v. intr.) (v. TdF ; abs. Dicort) : montar / pojar / arrapar. pibe nm : passerat fèr (Passer hispaniolensis) pibèc adj m e nm (v. Ubaud Dicort e TdF), -a : barjacaire, -a ; maldisent, -a. pibèrn nm, cf Ubaud Dicort : (v. pibèrna) pibèrna nf, cf Ubaud Dicort : « pistachier thérébinthe (arbuste de la garrigue) » (Lexic M. Roqueta). (v. pistachièr) pibol [ ~ píbol] / pipol (los 2, L. 294) [veire pibol, cf Ubaud Dicort] nm : mena d'arbre (Populus) (v. TdF jos ‘pibo’) pibol blanc : (Populus alba) pibol piramidal : (Populus pyramidalis) pibol tremolaire (Populus tremula) pibola nf, cf Ubaud Dicort : « peuplier, peuplier noir » (v. TdF) (v. çai jos) pibola negra : (Populus nigra) pibolada : mata o rengada de pibols ; rebrots de pibol ; mena d'agaric (Pholiota cylindracea) pibolada d'euze : campairòls d' euze. pibolada de sauze : campairòls de sauze. pibolàs : pibol bèl. pibolat : pibol jove. piboleda / piboleta nf : plantacion de pibols. pibolenc nm, cf Ubaud Dicort : « champignon, v. pibolada » (v. TdF suppl) pibolet nm, cf Ubaud Dicort : « petit peuplier, jeune peuplier » TdF piboleta nf, cf Ubaud Dicort : v. piboleda. (v. TdF jos ‘pibouledo’) pibolièira : plançon de pibols. piboreta (plt.) : mena d'isòp (Hyssopus officinalis) pic 1 : cima (t. a.) ; entalha (t. a.) ; còp ; aplech ponchut per picar de tèrra, de ròcs..., bèc ; fion / lengada / còp de lenga / trufariá ; punt essencial d'un afar ; còp de vin ; mena d'aucèl. Pic de maçon, de picapeirièr, de païsan... Me soi fach un brave pic : ... facha una brava entalha. Ai trapat un brave pic : ... un brave còp. Lo Pic del Miègjorn. Un brave pic de vin. A pic : perpendicularament. A tot pic : a tot moment. Pics e patacs, « coups donnés et reçus » (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘pi 2’) ; « des coups de toute sorte ; cri de guerre » (Palay ‘pic 1’) A pics e patacs : uèlh per uèlh, dent per dent. De pic / sulpic : sulcòp. De pic o de pelada : d'un biais o d'un autre. (v. Ubaud Dicort e TdF ‘pi 2) Pic e repic : tindal doble de pendula o de relòtge ; coblet e tornada. Far pic e repic : i tornar mai d'un còp (t. a.) Sul pic de miègjorn : sul tindal de miègjorn. Magre coma un pic : magre coma una forqueta. pic 2 (aucèl) nm, cf Ubaud Dicort : « pic, épeiche, genre de pic » TdF ‘pi 1’ pic auriòl [pic-auriòl] nm : auriòl (Oriolus oriolus) pic blau : (Sitta europea) pic cardin [pic-cardin] nm : pic fustièr (Picus-Acanthis carduelis) pic cendrat : (Picus gris) pic-cornelh nm, cf Ubaud Dicort : « pivert, en Guyenne, v pic verd » (v. TdF ‘pi-cournèlh’) pic de montanha : (Picus martius) pic de plaissa : tròç de pòrc salat. pic del cap gròs (abs. Dicort) : (Picoides tridactylus) pic del cap roge (abs. Dicort) : picarlhàs (Picus viridis) (v. pic verd) pic del còl de sèrp [pic de còl de sèrp] nm, cf Ubaud Dicort : (Iynx torquilla), « torcol, oiseau ainsi nommé à cause du mouvement onduleux de son cou » TdF jos ‘pi-à-còu-de-sèrp pic glai (abs. Dicort) : (Picus medius), « (Lin.) pic varié à tête rouge » (v. TdF ‘pi-glai’) pic gralhièr : (Picus-Pyrrhocorax) pic mar : picarlhàs (Picus viridis) pic negre : (Picus martius) pic pichòt : (Picus minor) pic traucaire : (Picus viridis) pic varia [pic variat] nm, cf Ubaud Dicort : longa lenga (Picus minor), « pic épeiche » TdF ‘pi-varia’ pic verd : (Picus viridis) pica : arma blanca d'autres còps ; aplech de picapeirièr ; aplech de caladaire ; mena de rabassièr de pua ponchuda de cada part de son margue ; figura de carta de jogar ; sonalha de tropèl ; embufada / biscariá ; brega / guirguilh. Pica de maçon. Pica estrecha, pic à lame étroite et courbe. (v. Ubaud Dicort e TdF ‘pico-estrecho’) Cercar de picas : cercar bregas. |
|
picabonet nm, cf Ubaud Dicort : « contestation, discussion d’égal à égal, v. contèsta » (v. TdF ‘pico-bounet’) pica borre [picaborre] nm : mena d'aucèl (Pyrrhula pyrrhula) picabròca nf, cf Ubaud Dicort : « larve des insectes qui attaquent les pousses des arbres » TdF ‘pico-broco’ picabrot nm, cf Ubaud Dicort : « bouvreuil, oiseau, v. bovet » (v. TdF jos ‘pico-bourre’) pica buòu (picabuòu) nm (v. Laus) : « pique-bœuf », mena d'aucèl [v. gardabuòu]. (Botaurus stellaris) [v. butòr] picacotèls (èsser a -) loc verb (v. Ubaud Dicort) : « être à couteaux tirés » (Lagarde) picacrosta nm : cotèl per raspar de crosta de pan ; raspièira / espasa rovilhada (v. TdF ‘pico-crousto’) ; còpacaulet (arma blanca a la cima d'un fusil de guèrra). picada : accion de tustar ; airal que l'òm i tusta ; picadura ; brave repais / regalèmus. picadís 1 nm : accion de tustar, de picar la pèira ; rafatum de pèira de talha ; anar de la vida / rebaladís dels cadajorns. picadís 2, -issa adj : mancadís, -issa / susceptible, -a. picadoira nf (v. Ubaud Dicort e TdF) : talhador (pèça de fust pro espessa que i se talha la carn dessús) Picadoira / talhador de boquièr. Picadoira / talhador de cosina. picador 1 nm : paradon (molin drapièr) ; pèira que i se bresava la sòuda dessús ; pèira de lavador d'autres còps ; cabecon (formatjon de lach de cabra) ; batedor ; trisson de fust. picador 2 nm (cast.) : òme a caval, armat d'una pica, que, a un moment de la corrida (cast.) pica lo taure per las esquinas per lo castigar. picadura nf, cf Ubaud Dicort : « piqûre, travail d’une étoffe piquée, art de piquer à l’aiguille » TdF pica-en-pança nf, cf Ubaud Dicort : « mangeaille, victuailles, v. pitança » (v. TdF ‘pico-en-panso’) picafars (m. s.) : pòst picadoira v. çaisús (v. picadoira). picafèrre nf, cf Ubaud Dicort : « jeu d’enfant qui consiste à briser l’objet de son adversaire avec un objet pareil » TdF ‘pico-ferre’ pica formic [picaformics nm] : mena de pic (aucèl) (Dryobates major) « picafuòc » (fr.) (1877) : per tisonièr (s. XII) v. tisonièr. pic-agaçon nm, cf Ubaud Dicort : v. picarlhon. (Vayssier jos ‘picorlhóu’) picagrapa nm, cf Ubaud Dicort : « batte, maillet pour battre le plâtre, v. batedor » (v. TdF ‘pico-grapo’) picaire, -aira : persona que pica / que tusta ; boscatièr, -ièira ; persona que pica amb l'agulha ; persona que desrusca de garric ; vendemiaire, -a. pical nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) : marca de còp ; « coup, coup de bec, v. picada » TdF. Aquel ferrat a trapat un brave pical. pica lenga [picalenga] nm (v. Ubaud Dicort e TdF ‘pico-lengo’) (plt.) : (Polygonum hydropiper) ; (P. aviculare) picalha : argent ; moneda. picalhar (v. tr.) : picar / tustar a còps pichons. picalhàs nm, cf Ubaud Dicort : « pic mar, espèce de pic » (Vayssier ‘picolhàs’) ; « pivert » (Vayssier jos ‘picorlhàs’) picalhasson nm : mena de pic (aucèl) (Dryobates minor), « épeichette, petite espèce de pic » (Vayssier) picalhon / pigalhon nm : anciana moneda de Piemont. picamandil [picamandilh, cf Ubaud Dicort] : Far a picamandil : far al que manja mai. picament nm, cf Ubaud Dicort : « frappement, battement » TdF picament de mans : aplaudiment. picamenut nm, cf Ubaud Dicort : « chiche, avare » TdF ‘pico-menut’ pica mèrle [picamèrle] nm (plt.) : (Ligustrum) picamilh nm, cf Ubaud Dicort : « qui bat le mil, le dépique » (Palay ‘pique-milh’) picamòlas nm, cf Ubaud Dicort : « ouvrier qui repique les meules, smilleur » (Palay ‘pique-moule’) picamotas nm, cf Ubaud Dicort : « maillet pour rompre les mottes de terre ; paysan » TdF ‘pico-mouto’ picanha nf, cf Ubaud Dicort : « taquinerie » (Sèrras-Ess.) picanhada : brega / guirguilh / querèla. picanhaire, -aira n : cèrcabregas (m. e f.) / carpinhaire, -a. picanhar (v. tr.) : carpinhar / cercar bregas / querelar. picanhar (se) : se carpinhar / se querelar. picanhejar (v. tr.) : carquinhar / carquinhejar ; tamborinar. picanhièr nm, cf Ubaud Dicort : « enfant taquin, qui se plaît à battre ses compagnons » TdF ‘picagnié’ picanhós, -osa adj / picanhièr, -ièira (v. picanhièr) : carquinhejaire, -a, : « mutin, taquin, ine, querelleur, euse » TdF ‘picagnous’ pica-nica nm, cf Ubaud Dicort : « pique-nique, v. gostada, rechauchon » (v. TdF ‘pico-niquo’) picanicar v, cf Ubaud Dicort : v intr, « pique-niquer » (Lèbre) picant, -a : que pica (t. a. del vèrb picar) picapandra nf, cf Ubaud Dicort 2022 (abs. TdF) : desòrdre; revòuge ; sarrabastal. Far la picapandra : o virar tot çò de dessús dejós ; far los quatre cents còps. (v. Bessou, Brès p. 179) picapandralha nf, cf Ubaud Dicort (v. picapandra) : « l’ensemble des abrutis » (Mouly Bert. p. 352) picapastra adj, cf Ubaud Dicort : « (qui bat les bergères) épithète donnée à la marâtre, dans un conte populaire » (v. TdF ‘pico-pastro’) picapè nm, cf Ubaud Dicort : « perce-oreille, insecte » TdF ‘pico-pèd’ ; « trichloma amethystinum, champignon comestible » TdF suppl picapebre (subs. m. e f. e adj) : trissaire, -a de pebre ; rebecaire, -a ; marrit caval magre ; marrit cavalièr (v. TdF ‘pico-pebre’) ; femna granda, magra, tota seca. A una femna picapebre. Un caval picapebre : una rossinanta. picapebrejar v (v. Ubaud Dicort) : (v. picapebre) picapèira nm, cf Ubaud Dicort / picapeirièr nm (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘pico-pèiro’) : talhaire de pèiras. Mon papeta pairal èra picapeirièr. picapelada nf : lenga babilharda ; « mauvaise langue » (Sèrras-Ess.). picaplantat, -ada : plantat, -ada coma una pica / immobil, -a. Tot moquet, ne demorèri picaplantat.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|