parlussejar  (v. intr.) : parlar bas / secretejar.

parmesan, -a adj e nm, cf Ubaud Dicort : « parmesan, ane, de Parme ; espèce de fromage » TdF

parna 1 nf, cf Ubaud Dicort : « penture d’une porte » TdF ‘parno 1’. (v. palastracha)

parna 2 nf, cf Ubaud Dicort : « prune ou pêche dont on a enlevé le noyau et qu’on fait sécher au soleil » TdF ‘parno 2’

parnàs nm, cf Ubaud Dicort : « pieu servant à établir un treillage » TdF

Parnàs : montanha de Grècia dedicada a las Musas ; escòla poetica del sègle XIX que se batiá per la teoria de l'art per l'art al senscontra del lirisme de l'epòca.

parnassian, -a adj e nm, cf Ubaud Dicort : « parnassien, -enne » (Laus). (v. parnassians)

parnassians nm pl : poètas que practicavan l'art per l'art. (v. çai sus)

parneta nf, cf Ubaud Dicort : « petite part, v. parcèla » (v. TdF)

parodia : travestiment plasent d'una òbra literària o artistica ; imitacion grossièira, ironica o cinica.

Una parodia de procès.

parodiable, -bla : que pòt èsser parodiat, -ada.

parodiaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « nm, parodiste, v. engaunhaire » (v. TdF)

parodiar (v. tr.) : far una parodia de quicòm.

parodic, -a adj, cf Ubaud Dicort : « parodique » (Rapin)

parodista n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : « parodiste » (Rapin)

paronim : mot que ne revèrta un autre per sa forma, sa grafia, sa sonoritat.

Allocacion e allocucion son de paronims.

paronimia : revèrt de mots que son de paronims.

paronimic, -a adj, cf Ubaud Dicort : « paronymique » (Rapin)

paronomasia : figura de retorica que consistís a apariar de mots que lor son se revèrta, mas de sens diferent :

Qui viurà veirà.

paronomastic, -a : relatiu, -iva a la paranomasia.

paropsia : anormalitat de la vista.

paroptic, -a : relatiu, -iva a la paropsia.

parosia nf, cf Ubaud Dicort : « (relig.) parousie » (Per Noste)

parosmia : anormalitat del sens olfactiu.

parotida : caduna de las doas glandolas salivalas jos l'aurelha.

parotiditi (f.) : inflamacion de las glandolas parotidas.

paroxisme : maximum (lat.) d'intensitat (t. a.)

Paroxisme de dolor, de colèra...

paroxistic, -a adj, cf Ubaud Dicort : « paroxystique » (Per Noste)

paroxiton [paroxitòn] nm : mot que son accent es sus la sillaba penultima.

paroxitonisme : tendéncia d'una lenga a accentuar la sillaba penultima.

Lo paroxitanisme de l'occitan, de l'espanhòl...

parpal nm (Alibert ; non preconizat Dicort) : palfèr / pè de pòrc. v. perpal.

Metre en parpal : alarmar.

parpalha nf : paraulum / verbositat (R. V, 504) ; « papillon » (v. TdF ‘parpaio’).

parpalhejament nm, cf Ubaud Dicort : « papillotement » (Laus)

parpalhejar (v. intr.) : cigalejar (cutar e obrir los uèlhs d'embalausiment, de farfantèla, de berluga o de sòm)

Parpalhegi : los uèlhs me fan quatre.

parpalheta [parpalhetas nf pl, cf Ubaud Dicort] : parpalhonatge (v. pus bas) ; quincalha (v. pus luènh) (v. TdF jos ‘parpaieto’)

Aver de parpalhetas als uèlhs, avoir la berlue.

Vesi que parpalhetas, je ne vois que bluettes. (v. TdF)

parpalhòl nm, cf Ubaud Dicortt / parpalhòc [veire parpalhòl, cf Ubaud Dicort] / parpalhon (v. parpalhon): insècte de quatre alas de color polidas e que revèrta una flor que volariá ; « enfant, marmot, v. niston ; parpaillot, partisan de Parpaille, sobriquet qu’on donnait aux Calvinistes » (v. TdF jos ‘parpaiòu’).

Canilhassa

borrudassa,

quora vendràs parpalhòl

calhòl ?

parpalhòl de mòrt : esfinx cabòça de mòrt.

parpalhòl de nuèch : parpalhòl de la rascla.

parpalhòl de prat : parpalhòl comun.

parpalhòl del diable nm, cf Ubaud Dicort : « sphinx atropos » TdF jos ‘parpaioun’

parpalhòla nf : parpalhòl de nuèch ; « coccinelle ; flocon de neige ; gros crachat ; chassie ; petite monnaie provençale en argent » (v. TdF ‘parpaiolo’).

parpalholar v, cf Ubaud Dicort : « v intr, papillonner, folâtrer » (Carrasco)

parpalholat, -ada adj (Alibert) : cussonat, -ada ; afrabat, -ada.

Fetge parpalholat : fetge tuberculós.

Milh parpalholat : milh cussonat.

parpalholejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr, papillonner, v. parpalhonejar ; papilloter, v. cigalejar, parpalhejar » (v. TdF ‘parpaiouleja’).  parpalholejar (v. intr.) : v. parpalhejar.

parpalholejatge nm, cf Ubaud Dicort : v. parpalhonatge.

parpalholet nm, cf Ubaud Dicort : « petit papillon » TdF jos ‘parpaiounet’

parpalholeta nf, cf Ubaud Dicort : « petit papillon de nuit, joli petit papillon » TdF ‘parpaiouleto’

parpalhon nm, cf Ubaud Dicort : « papillon, insecte [v. parpalhòl; ... bijou d’or que les femmes portent au cou ; freluquet, v. farluquet » (v. TdF jos ‘parpaioun’).

parpalhona nf, cf Ubaud Dicort : « papillon femelle ; femme volage, qui papillonne » TdF

parpalhonar / parpalhonejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr, papillonner, voltiger ; produire des papillons, en parlant des vers à soie, éclore ; papilloter, en parlant des yeux ; pousser les premières feuilles, en parlant de la vigne » (v. TdF jos ‘parpaiouneja’). parpalhonar / parpalhonejar (v. intr.) : v. parpalhejar

Parpalhonava d'estonament grand.

parpalhonatge (abs. Dicort e TdF) : accion de parpalhonar, de parpalhejar, de parpalhonejar (de cutar e d'obrir los uèlhs d'embalausiment, de farfantèla, de berluga).(v. parpalhonejatge e parpalholejatge)

parpalhonejar : v. parpalhonar.

parpalhonejatge nm, cf Ubaud Dicort : v. parpalhonatge.

parpalhonet nm, cf Ubaud Dicort : v. parpalholet.

parpanha nf, cf Ubaud Dicort : « (lieu perdu) trou, patelin, cambrousse » (Lèbre)

parpantèl nm, cf Ubaud Dicort : farfantèla / embalausiment / esbleugiment.

Far parpantèl : esbleugir / abuclar (s.f.) v. abucle.

parpantèla : berluga / embalausiment / esbleugiment.

Far parpantèla : parpalhejar v. pus naut.

parpantelar (v. tr. e intr.) : esbleugir ; parpalhejar.

parpatiaud, -a (adj.) : d'anar tranquil.

parpèl 1 / parpilhòl nm (plt.) : rosèla (Papaver Rhas)

 

 

parpèl 2 nm / parpèla nf : caduna de las doas porcions de pèl per cutar o descutar los uèlhs a volontat ; pel d'aquela pèl ; laganha (mena de cera dels uèlhs) ; uèlh ; bagatèla.

Parpèlas d'agaça : parrimèlas / menudalhas.

parpelada nf, cf Ubaud Dicort : « clin, mouvement des paupières » TdF

parpelejar / parpelhar (TdF jos ‘parpeleja’ ; abs. Dicort) (v. intr.) : cilhar / ussejar.

parpeleta / parpelona nf, cf Ubaud Dicort : « petite paupière » (v. TdF jos ‘parpeleto’)

parpelós, -osa adj : capinhós / bechigós / berquilhós, -osa / (persona qu'usseja volontièr de malcontentament) ; « chassieux, euse, v. laganhós » (v. TdF)

parpeluga nf, cf Ubaud Dicort : « cil, poil des paupières » TdF

parpilhòl nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) : v. parpèl 1.

parpin nm, cf Ubaud Dicort : « t. de maçonnerie, parpaing » (v. TdF)

parpinar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, détailler un bloc de pierre en parpaings » TdF

parpolet nm, cf Ubaud Dicort : « pour pairolet (chaudron) ou papòla (bouillie) ? » (v. TdF)

parquejar (v. tr. e intr.) : parcar ; desplaçar un pargue ; rodar a l'entorn del pargue (en parlant del lop)

parquet : ponde (plancat) de pòstes ; ensemble de magistrats (R. IV, 117) d'una jusrisdiccion.

Cerar lo parquet.

Far desplaçar lo Parquet.

parquetaire, -aira : persona que fa un parquet.

parquetar (v. tr.) : plaçar un ponde / un postam / un parquet.

parquetariá nf : ponde / postam (plancat de pòstes) « parqueterie » (v. TdF)

parquetatge nm, cf Ubaud Dicort : « parquetage » TdF

parragada nf sing : passerats en general ; marmalha.

parran nf : tèrra que tòca l'ostal ; òrt paredat (paredonat) ; pèça de tèrra de flor ; codèrc (pelena a l'entorn d'un ostal) ; pati / cobèrt / carretial ; tèrra en penda ; faissa de tèrra en penda, retenguda per una paret.

Èrba de parran : èrba de paret (Parietaria diffusa)

parrana : parran bèla.

parranca nf, cf Ubaud Dicort : v. palanca. (v. TdF ‘parranco’)

parranèla nf, cf Ubaud Dicort : « pièce de terre de choix » TdF jos paranello’

parrantan nm, cf Ubaud Dicort : « grande étendue de terrain » TdF

parrascla nf (Alibert) [?, cf Ubaud Dicort]  : pèira de riu lisa, planièira o redonda.

parrat nm : aparrat / passerat (Passer domestica)

parraton nm, cf Ubaud Dicort : « petit moineau, v. passeronet » (v. TdF)

parre nm, cf Ubaud Dicort : « le mâle de la mésange » (Per Noste). (v. TdF jos ‘parro’)

parrec / parric nm (los 2, v. Alibert ; abs. Dicort) : trièl de pòrc / estable de pòrc. (v. pàrrec)

pàrrec nm, cf Ubaud Dicort : « (enclos pour le bétail) parc » (Rapin ; v. TdF ‘parre’ jos ‘pargue’) (v. pargue.

parregàs nm, cf Ubaud Dicort : (v. pàrrec)

parricida (adj. e subs. m. e f.) : qu'a tuat son paire o sa maire.

parricidi nm : murtre (R. IV, 268) de son paire o de sa maire.

parrièira nf, cf Ubaud Dicort : « outil de fer ou de bois, servant à déboucher le trou par lequel doit couler la matière fondue » TdF

parrimèlas nf pl : parpèlas d'agaça / menudalhas.

parròca nf, cf Ubaud Dicort : « variété de figue, verte et plate » TdF

parroquet nm, -a (v. çai jos)  : papagai (arc.) (Psittacus) / (Amazona) ; « t. de marine, mât et voile ; poisson de mer, crenilabrus viridis » TdF

parroqueta nf : autra mena de parroquet pus pichon, « perruche » TdF.

parroqueton nm, cf Ubaud Dicort : « petit perroquet ; bouvreuil, v. bovet » (v. TdF)

parròquia : circomscripcion eclesiastica fisada a un curat ; ensemble dels parroquians e del curat.

La parròquia tota foguèt convocada.

parroquial, -a : relatiu, -iva a una parròquia.

Las òbras parroquialas.

parroquian 1, -a n : persona que fa partida d'una parròquia ; « luron, compère » (v. TdF jos ‘parrouquiau’’).

parroquian 2 nm (abs. TdF) : libre de messa. (v. missal)

parroquièr, -ièira n, cf Ubaud Dicort : « paroissien, enne, v. parroquian 2 » (v. TdF)

parròt nm : marran / marre / marro / marrò, « bélier qui marche en tête du troupeau ; lourdaud » TdF jos ‘parrò’.

Se cal totjorn mesfisar d'un parròt.

parruca (abs. Dicort) / perruca nf : pamparruga artificiala.

parrugada nf, cf Ubaud Dicort : tièira longa (t. a.)

parruquièr (abs. Dicort) / perruquièr, -ièira n : cofaire, -a.

parsimonia [parsimoniá] nf (v. Ubaud Dicort e TdF ‘parcimounié ») : accion de despensar lo mens possible ; circomspeccion.

Parsimonia de paraulas.

parsimoniós, -osa : que o fa tot amb parsimonia.

parsimoniosament : d'un biais parsimoniós.

parson nm : depaus de trufets.

part 1 (subs.) : porcion ; racion ; airal / endrech ; costat.

De doas parts una : la mitat.

De tres parts una : lo tèrç.

De quatre parts una : lo quart (etc.)

De tres parts doas : 2/3.

De quatre parts cinc : 5/4.

(N.B. : formacions popularas, de defugir en matematicas. [v. Ubaud Dicort e v. Ubaud Dicc. scient. p. 86, n. 77])

La màger part : la part pus bèla.

Ne veniá de totas parts : de pertot.

Prener part : participar.

Virar de part : cambiar de costat.

De part en part, de part en part, d’outre en outre.

Un per part, un de chaque côté.

(v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘part 2’)

De part dedins.

De part defòra. (v. Ubaud Dicor)

De part de, de la part de, au nom de. (L. 279)

De la part del rei, de par le roi. (v. TdF)

part 2 (prep.) : exceptat / fòra / franc / levat ; « outre » TdF ‘part 3’.

Una fenèstra part l'autra.

Part de o abandonar tot.

Part a part, d’outre en outre. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘part 3’)

Part ièr, avant-hier.

Part a ser, avant-hier au soir.

Part deman, après-demain. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘part 3’)

Part aquò, d’ailleurs. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘part 3’)

part que (conj.) : exceptat que / fòra... / franc... / levat...

Part que lo vejam pas.

Part que lo vegèssem pas.

v. debuta de p. 21.

part 3 nm, cf Ubaud Dicort : « accouchement, enfantement, v. jacina » (v. TdF ‘part  1’)

« partajar » (fr. de la l.p.) : v. partir 1 / partejar.

partament nm, cf Ubaud Dicort : « action de partir, v. partença » (v. TdF). (# partiment)