obligacion



	obligacion : sentiment o dever de reconeissença ; lei o prescripcion religiosa, morala o sociala ; necessitat ; çò inevitable ; t. tec. de finança. Mancar a totas sas obligacions. O te cal far : es una obligacion. Ai pas d'obligacions en banca. obligadament adv (abs. Dicort) : per fòrça, « obligatoirement » (Rapin). (v. obligatòriament) obligança : amabilitat / complasença. obligant, -a adj : aimable, -a / complasent, -a (qu'aima de far servici) obligantament adv : aimablament / complasentament. (v. TdF) obligar (v. tr.) : forçar q.q. a far quicòm ; far servici a q.q. obligar (s') : se forçar a far quicòm. obligat 1, -ada adj : forçat, -ada ; ligat, -ada per una obligacion. obligat 2 nm : acte obligatòri / obligacion ; çò inevitable. obligatari, -ària n : « obligataire » (Per Noste) obligatòri 1, -a n (abs. Dicort) : proprietari, -ària d'un titre d'obligacion. (v. obligatari) obligatòri 2, -a adj : çò que te'n pòdes pas dispensar. obligatòriament adv, cf Ubaud Dicort : « obligatoirement » (Rapin) obliquitat [ ~ obliquïtat] nf : estat de çò oblic. oblit : accion d'oblidar o se s'oblidar ; çò oblidat ; abséncia de sovenir ; inatencion ; perdon. Oblit de se. Cercar l'oblit dins la botelha. Oblit vergonhable. L'oblit d'una insoléncia. obliteracion : accion o resulta d'obliterar. obliterador 1, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « oblitérateur, -trice » (Laus) obliterador 2 nm, cf Ubaud Dicort : « oblitérateur » (Laus) obliterar (v. tr.) : escafar / esfaçar ; marcar amb un sagèl ; entrepachar / entravar ; arrestar. Obliterar las inscripcions de per una paret. Obliterar un timbre. Obliterar una artèria. oblon nm e derivats : veire aubelon e derivats, cf Ubaud Dicort. oblonar (v. çai sus) v, cf Ubaud Dicort : v. aubelonar. oblonièira (v. çai sus) nf, cf Ubaud Dicort : v. aubelonièira. oblong, -a : longarut, -ada. obnubilacion : estat morbós (R. IV, 264) d'una persona de la vista enfoscada ; estat morbós (R. IV, 264) de l'esperit que fa véser la realitat coma a travèrs una nivol. obnubilar (v. tr.) : obsedir (enfoscar / escurcir l'esperit en eclipsant las autras idèas per ne reténer pas qu'una) Es obnubilat per sa passion de l'argent. obnubilat, -ada : obsedit, -ida. obòl (m.) : modica (modèsta) contribucion en argent. òbra : trabalh / activitat ; resulta d'un trabalh, d'una accion ; organizacion non lucrativa (benevòla) per ajudar los necessitoses; faiçon donada a quicòm (trabalh d'aurivelaire, d'especialista...) ; fabrica d'una parròquia ; eisserment de vinha replegat en cròssa e estacat al paissèl ; empèut / ensèrt ; plançon en general. (v. òbras) L'òbra de ma vida. L'òbra de tota la familha. Òbra de benfasença. Òbra de precision. Man d'òbra. Una òbra d'art. Òbra d'escrivan. Òbra mèstra : çò melhor d'un escrivan, d'un mestièiral. (v. cap d’òbra) obrable (jorn -) : jorn que, segon la lei o la religion, es permés de trabalhar. obrador 1 nm : talhièr (airal) per de trabalh manual ; laboratòri ; fabrica ; botiga. obrador 2, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « qui doit être confectionné » (v. L. 264) obral : obertura laterala d'un fornèl de veirièr. obrant 1 nm : pòste d'un obrièr dins una veirariá. obrant 2 adj m, -a : participi present d'obrar. Jorn obrant, jorn trabalhat, jour ouvrable. (v. Ubaud Dicort e TdF ‘oubrant’) obrar (v. tr.) : trabalhar ; èsser actiu / far quicòm. òbras (f. pl.) : actes ; accions caritablas ; accion en general. La fe sens òbras mòrta es. Donar per las òbras. Engrossada per las òbras de q.q. obrassa nf, cf Ubaud Dicort : « grosse œuvre, grande œuvre, mauvaise oeuvre » TdF obrat, -ada : p.p. d'obrar ; trabalhat, -ada (t. a.), « ouvré, ouvragé ; opéré, ée » (v. TdF jos ‘oubra’) obratge : accion o resulta d'obrar o de faiçonar ; trabalh. obratjar (v. tr.) : trabalhar minimosament / menimosament. Obratjar una pèça d'orfebrariá. obratjàs nm, cf Ubaud Dicort : « grand ouvrage ; chose laide à voir ou à entendre, vilaine chose » TdF ‘oubrajas’ obratjon nm, cf Ubaud Dicort : « petit ouvrage, opuscule, petite chose » TdF obrejaire , -aira n , cf Ubaud Dicort : (v. obrejar) obrejar (v. intr.) (v. TdF) : èsser a l'òbra / trabalhar. obreta : òbra d'importància mendre. obrieiralha nf sing, cf Ubaud Dicort : « (péjor.) les mauvais ouvriers » (Rapin) ; « la classe ouvrière » (v. TdF) obrieirisme nm, cf Ubaud Dicort : « ouvriérisme » (Rapin)		obrieirista adj e n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : « ouvriériste » (Rapin) obrieiròt nm, cf Ubaud Dicort : (v. obrièr n) obrièr, -ièira adj e n : trabalhaire, -a (t. a.) ; mairilhièr, -ièira / fabricièr, -ièira (membre d'un conselh de parròquia) ; delegat administratiu, delegada administrativa. obriment nm / obertura (v. obertura) : accion (v. Sèrras-Ess.) o resulta d'obrir o de s'obrir. obrir (v. tr.) : enlevar o desvirar çò qu'entrepacha d'intrar o d'accedir endacòm ; començar. Obrir la pòrta. Obrir una caissa. Obrir son còr. Obrir una sesilha de trabalh. Obrir l'aurelha. Obrir botiga. Obrir la caça. Obrir los uèlhs. obrir (s') v pron : « s’ouvrir » (Alibert) Una fenèstra s'obrís de per dedins. obscèn, -a : qu'ofensa bravament la pudor. Paret cobèrta de grafismes obscèns. obscènament : d'un biais obscèn. obscenitat nf : estat de çò obscèn ; çò obscèn en general. obsedir (v. tr.) : quitar pas de molestar q.q. ; obnubilar. obsedit, -ida adj : obnubilat, -ada v. pus naut. Obsedit sexual. Obsedida sexuala. obsèquias nf pl : v. obsèquis. obsequiós, -osa : tròp servil, -a (R. V, 211) ; que fa pròva de tròp d'adulacion (R. II, 28). Aquel servicial es obsequiós que jamai. obsequiosament : d'un biais obsequiós. obsequiositat nf : estat de q.q. d'obsequiós ; çò obsequiós. obsèquis (m. pl.) [veire obsèquias, cf Ubaud Dicort] / obsèquias (f. pl.) (R. V, 183) (los 2, L. 264) : enterrament. observable, -bla adj, cf Ubaud Dicort : « circonspect, ecte, soigneux, euse, réservé, ée, digne de confiance, v. fisable » TdF ‘óusservable’ ; « observable » (Rapin) observacion : accion d'agachar amb atencion ; çò observat ; avertiment. Observacion scientifica. Observacion d'un fenomèn. Far una observacion a q.q. observador 1, -doira (R. V, 215) adj : que deu èsser observat, -ada. observador 2 nm, cf Ubaud Dicort : « observateur, v. observaire » (v. TdF ‘óusservadou’) observaire, -aira (~ -airitz) adj e n : « celui, celle qui observe » TdF ‘óusservaire’, « observateur, -trice » (Laus) observança nf, cf Ubaud Dicort : « observance ; couvent de religieux observantins » TdF jos ‘ousservànci’ observància [veire observança, cf Ubaud Dicort] nf (los 2, R. V, 214) : compliment d'una lei, d'una obligacion, d'una règla... observantin nm, cf Ubaud Dicort : « observantin, religieux de l’Observance de saint François » TdF ‘óusservantin’ observar (v. tr.) : agachar atentivament ; se'n téner a çò prescrich. Observar un eclipsi. Observar una lei. observator, -tritz adj e n : persona qu'obsèrva quicòm (t. a.) observatòri : airal per observar (t. a.) obsession : idèa fixa ; idèa fixa morbosa. Obsession de grossir pas. obsessional, -a : relatiu, -iva a una obsession. Psicòsi obsessionala. obsessionalament : d'un biais obsessional. obsessionar (v. tr.) (Laus, Basic ; abs. Dicort) : s'apoderar de l'esperit de q.q. (en parlant d'una idèa fixa, d'una brava preocupacion) (v. obsedir) obsessionat, -ada (Laus, Basic ; abs. Dicort) : bravament preocupat, -ada. (v. obsedit) Obsessionat per la mòrt. obsessiu, -iva : relatiu, -iva a una obsession. Una paur obsessiva. obsidiana : ròca volcanica vitrosa, compacta, foscosa. obsidional, -a adj, cf Ubaud Dicort : « obsidional, -e » (Laus) obsolescéncia nf, cf Ubaud Dicort : « obsolescence » (Rapin) obsolescent, -a adj, cf Ubaud Dicort : « obsolescent, -e » (Sèrras-Ess.) obsolèt, -a : arcaïc, -a ; que s'utiliza pas gaire mai. obstacle : çò qu'entrepacha (çò que fa empachament) (t. a.) Sautar un obstacle. Corsa d'obstacles. obstetric, -a (abs. Dicort) : relatiu, -iva a l'impregnacion e a las jasilhas. (v. obstetrical) obstetrica nf : branca de la medecina que concernís l'impregnacion e las jasilhas. obstetrical, -a adj (v. Ubaud Dicort) : « obstétrical, -e » (Laus) obstetrician, -a : especialista (m. e f.) de l'impregnacion e de las jasilhas. obstinacion : estat de q.q. d'obstinat ; capuditge. L'obstinacion se capita que pòt venir qualitat. obstinadàs, -assa adj, cf Ubaud Dicort : « très obstiné, ée, v. opinhastre » (v. TdF ‘oustinadas’) obstinadament adv, cf Ubaud Dicort : « obstinément » (Per Noste) obstinar (s') v pron (R. IV, 356) : s'encanissar / s'encapriciar (manténer son opinion fòrt e mòrt) obstinat, -ada adj (R. V, 339) : persona que s'encapricia.