obligacion : sentiment o dever de reconeissença ; lei o prescripcion religiosa, morala o sociala ; necessitat ; çò inevitable ; t. tec. de finança.

Mancar a totas sas obligacions.

O te cal far : es una obligacion.

Ai pas d'obligacions en banca.

obligadament adv (abs. Dicort) : per fòrça, « obligatoirement » (Rapin). (v. obligatòriament)

obligança : amabilitat / complasença.

obligant, -a adj : aimable, -a / complasent, -a (qu'aima de far servici)

obligantament adv : aimablament / complasentament. (v. TdF)

obligar (v. tr.) : forçar q.q. a far quicòm ; far servici a q.q.

obligar (s') : se forçar a far quicòm.

obligat 1, -ada adj : forçat, -ada ; ligat, -ada per una obligacion.

obligat 2 nm : acte obligatòri / obligacion ; çò inevitable.

obligatari, -ària : « obligataire » (Per Noste)

obligatòri 1, -a n (abs. Dicort) : proprietari, -ària d'un titre d'obligacion. (v. obligatari)

obligatòri 2, -a adj : çò que te'n pòdes pas dispensar.

obligatòriament adv, cf Ubaud Dicort : « obligatoirement » (Rapin)

obliquitat [ ~ obliquïtat] nf : estat de çò oblic.

oblit : accion d'oblidar o se s'oblidar ; çò oblidat ; abséncia de sovenir ; inatencion ; perdon.

Oblit de se.

Cercar l'oblit dins la botelha.

Oblit vergonhable.

L'oblit d'una insoléncia.

obliteracion : accion o resulta d'obliterar.

obliterador 1, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « oblitérateur, -trice » (Laus)

obliterador 2 nm, cf Ubaud Dicort : « oblitérateur » (Laus)

obliterar (v. tr.) : escafar / esfaçar ; marcar amb un sagèl ; entrepachar / entravar ; arrestar.

Obliterar las inscripcions de per una paret.

Obliterar un timbre.

Obliterar una artèria.

oblon nm e derivats : veire aubelon e derivats, cf Ubaud Dicort.

oblonar (v. çai sus) v, cf Ubaud Dicort : v. aubelonar.

oblonièira (v. çai sus) nf, cf Ubaud Dicort : v. aubelonièira.

oblong, -a : longarut, -ada.

obnubilacion : estat morbós (R. IV, 264) d'una persona de la vista enfoscada ; estat morbós (R. IV, 264) de l'esperit que fa véser la realitat coma a travèrs una nivol.

obnubilar (v. tr.) : obsedir (enfoscar / escurcir l'esperit en eclipsant las autras idèas per ne reténer pas qu'una)

Es obnubilat per sa passion de l'argent.

obnubilat, -ada : obsedit, -ida.

obòl (m.) : modica (modèsta) contribucion en argent.

òbra : trabalh / activitat ; resulta d'un trabalh, d'una accion ; organizacion non lucrativa (benevòla) per ajudar los necessitoses; faiçon donada a quicòm (trabalh d'aurivelaire, d'especialista...) ; fabrica d'una parròquia ; eisserment de vinha replegat en cròssa e estacat al paissèl ; empèut / ensèrt ; plançon en general. (v. òbras)

L'òbra de ma vida.

L'òbra de tota la familha.

Òbra de benfasença.

Òbra de precision.

Man d'òbra.

Una òbra d'art.

Òbra d'escrivan.

Òbra mèstra : çò melhor d'un escrivan, d'un mestièiral. (v. cap d’òbra)

obrable (jorn -) : jorn que, segon la lei o la religion, es permés de trabalhar.

obrador 1 nm : talhièr (airal) per de trabalh manual ; laboratòri ; fabrica ; botiga.

obrador 2, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « qui doit être confectionné » (v. L. 264)

obral : obertura laterala d'un fornèl de veirièr.

obrant 1 nm : pòste d'un obrièr dins una veirariá.

obrant 2 adj m, -a : participi present d'obrar.

Jorn obrant, jorn trabalhat, jour ouvrable. (v. Ubaud Dicort e TdF ‘oubrant’)

obrar (v. tr.) : trabalhar ; èsser actiu / far quicòm.

òbras (f. pl.) : actes ; accions caritablas ; accion en general.

La fe sens òbras mòrta es.

Donar per las òbras.

Engrossada per las òbras de q.q.

obrassa nf, cf Ubaud Dicort : « grosse œuvre, grande œuvre, mauvaise oeuvre » TdF

obrat, -ada : p.p. d'obrar ; trabalhat, -ada (t. a.), « ouvré, ouvragé ; opéré, ée » (v. TdF jos ‘oubra’)

obratge : accion o resulta d'obrar o de faiçonar ; trabalh.

obratjar (v. tr.) : trabalhar minimosament / menimosament.

Obratjar una pèça d'orfebrariá.

obratjàs nm, cf Ubaud Dicort : « grand ouvrage ; chose laide à voir ou à entendre, vilaine chose » TdF ‘oubrajas’

obratjon nm, cf Ubaud Dicort : « petit ouvrage, opuscule, petite chose » TdF

obrejaire , -aira n , cf Ubaud Dicort : (v. obrejar)

obrejar (v. intr.) (v. TdF) : èsser a l'òbra / trabalhar.

obreta : òbra d'importància mendre.

obrieiralha nf sing, cf Ubaud Dicort : « (péjor.) les mauvais ouvriers » (Rapin) ; « la classe ouvrière » (v. TdF)

obrieirisme nm, cf Ubaud Dicort : « ouvriérisme » (Rapin)

 

 

obrieirista adj e n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : « ouvriériste  » (Rapin)

obrieiròt nm, cf Ubaud Dicort : (v. obrièr n)

obrièr, -ièira adj e n : trabalhaire, -a (t. a.) ; mairilhièr, -ièira / fabricièr, -ièira (membre d'un conselh de parròquia) ; delegat administratiu, delegada administrativa.

obriment nm / obertura (v. obertura) : accion (v. Sèrras-Ess.) o resulta d'obrir o de s'obrir.

obrir (v. tr.) : enlevar o desvirar çò qu'entrepacha d'intrar o d'accedir endacòm ; començar.

Obrir la pòrta.

Obrir una caissa.

Obrir son còr.

Obrir una sesilha de trabalh.

Obrir l'aurelha.

Obrir botiga.

Obrir la caça.

Obrir los uèlhs.

obrir (s') v pron : « s’ouvrir » (Alibert)

Una fenèstra s'obrís de per dedins.

obscèn, -a : qu'ofensa bravament la pudor.

Paret cobèrta de grafismes obscèns.

obscènament : d'un biais obscèn.

obscenitat nf : estat de çò obscèn ; çò obscèn en general.

obsedir (v. tr.) : quitar pas de molestar q.q. ; obnubilar.

obsedit, -ida adj : obnubilat, -ada v. pus naut.

Obsedit sexual.

Obsedida sexuala.

obsèquias nf pl : v. obsèquis.

obsequiós, -osa : tròp servil, -a (R. V, 211) ; que fa pròva de tròp d'adulacion (R. II, 28).

Aquel servicial es obsequiós que jamai.

obsequiosament : d'un biais obsequiós.

obsequiositat nf : estat de q.q. d'obsequiós ; çò obsequiós.

obsèquis (m. pl.) [veire obsèquias, cf Ubaud Dicort] / obsèquias (f. pl.) (R. V, 183) (los 2, L. 264) : enterrament.

observable, -bla adj, cf Ubaud Dicort : « circonspect, ecte, soigneux, euse, réservé, ée, digne de confiance, v. fisable » TdF ‘óusservable’ ; « observable » (Rapin)

observacion : accion d'agachar amb atencion ; çò observat ; avertiment.

Observacion scientifica.

Observacion d'un fenomèn.

Far una observacion a q.q.

observador 1, -doira (R. V, 215) adj : que deu èsser observat, -ada.

observador 2 nm, cf Ubaud Dicort : « observateur, v. observaire » (v. TdF ‘óusservadou’)

observaire, -aira (~ -airitz) adj e n : « celui, celle qui observe » TdF ‘óusservaire’, « observateur, -trice » (Laus)

observança nf, cf Ubaud Dicort : « observance ; couvent de religieux observantins » TdF jos ‘ousservànci’

observància [veire observança, cf Ubaud Dicort] nf (los 2, R. V, 214) : compliment d'una lei, d'una obligacion, d'una règla...

observantin nm, cf Ubaud Dicort : « observantin, religieux de l’Observance de saint François » TdF ‘óusservantin’

observar (v. tr.) : agachar atentivament ; se'n téner a çò prescrich.

Observar un eclipsi.

Observar una lei.

observator, -tritz adj e n : persona qu'obsèrva quicòm (t. a.)

observatòri : airal per observar (t. a.)

obsession : idèa fixa ; idèa fixa morbosa.

Obsession de grossir pas.

obsessional, -a : relatiu, -iva a una obsession.

Psicòsi obsessionala.

obsessionalament : d'un biais obsessional.

obsessionar (v. tr.) (Laus, Basic ; abs. Dicort) : s'apoderar de l'esperit de q.q. (en parlant d'una idèa fixa, d'una brava preocupacion) (v. obsedir)

obsessionat, -ada (Laus, Basic ; abs. Dicort) : bravament preocupat, -ada. (v. obsedit)

Obsessionat per la mòrt.

obsessiu, -iva : relatiu, -iva a una obsession.

Una paur obsessiva.

obsidiana : ròca volcanica vitrosa, compacta, foscosa.

obsidional, -a adj, cf Ubaud Dicort : « obsidional, -e » (Laus)

obsolescéncia nf, cf Ubaud Dicort : « obsolescence » (Rapin)

obsolescent, -a adj, cf Ubaud Dicort : « obsolescent, -e » (Sèrras-Ess.)

obsolèt, -a : arcaïc, -a ; que s'utiliza pas gaire mai.

obstacle : çò qu'entrepacha (çò que fa empachament) (t. a.)

Sautar un obstacle.

Corsa d'obstacles.

obstetric, -a (abs. Dicort) : relatiu, -iva a l'impregnacion e a las jasilhas. (v. obstetrical)

obstetrica nf : branca de la medecina que concernís l'impregnacion e las jasilhas.

obstetrical, -a adj (v.  Ubaud Dicort) : « obstétrical, -e » (Laus)

obstetrician, -a : especialista (m. e f.) de l'impregnacion e de las jasilhas.

obstinacion : estat de q.q. d'obstinat ; capuditge.

L'obstinacion se capita que pòt venir qualitat.

obstinadàs, -assa adj, cf Ubaud Dicort : « très obstiné, ée, v. opinhastre » (v. TdF ‘oustinadas’)

obstinadament adv, cf Ubaud Dicort : « obstinément » (Per Noste)

obstinar (s') v pron (R. IV, 356) : s'encanissar / s'encapriciar (manténer son opinion fòrt e mòrt)

obstinat, -ada adj (R. V, 339) : persona que s'encapricia.