meteis, -eissa adj, pron e adv (R. III, 98) : identic, -a / « mème, -a » (l. p.) v. « mème » La meteissa causa. (Alibert Gram p. 93) Lo meteis que l’aviá ajudat lo voliá atacar, ara. (Vernet Dict. gram. oc. p. 207) Ieu meteis, moi-même. (Alibert) Ela meteissa, elle-même. (Alibert) Çò meteis : çò « mème » (l. p.) Aital meteis : egalament. Ara meteis : sulcòp / sens esperar mai. meteisses, -eissas adj, pron : plur. de meteis, -eissa. metèl nm, cf Ubaud Dicort : « petit épeautre, v. espèut » (v. TdF) metement : accion de metre. metempsicòsi (f.) : migracion de l'anma d'un còrs dins un autre. meteò [metèo] nf : apocòpa de meteorologia. v. pus luènh. METEOR- : forma prefixada del grèc meteòrà (causas elevadas dins los aires) o de meteòrizein (conflar) meteòr : fenomèn atmosferic luminós ; persona d'una brilhança passadissa. Cratèr del meteòr : traucàs meteoritic (U. S. A.) meteoric, -a adj, cf Ubaud Dicort : « météorique » (Laus) meteorisme nm, cf Ubaud Dicort : « météorisme » (Rapin) meteorit nm : fragment d'un solid interplanetari que dintra dins l'atmosfèra terrèstra sens se consumir totalament. meteorizacion : modificacions de las ròcas al contacte de l'atmosfèra ; accion o resulta de se conflar per acomolòfi de gases dins los intestins. meteorizar (v. tr.) : conflar amb de gases. La lusèrna meteoriza lo bestial ovin e boïn. METEORO- : v. METEOR- meteorograf : aparelh d'enregistrar de valors atmosfericas. meteorografia : l'enregistrar dels fenomèns meteorics. meteorografic, -a : relatiu, -iva a la meteorografia. meteoroïde (m.) : meteroït tròp pichon per èsser considerat coma asteroïde. meteorolit (m.) : aerolit. meteorològ, -a : especialista (m. e f.) de meteorologia. meteorologia : sciéncia dels fenomèns atmosferics, mai que mai per las previsions del temps que va far. (v. metèo) meteorologic, -a : relatiu, -iva a la meteorologia o als meteòrs. mètge nm (arc.) : medecin. metgessa [ ~ mètja] nf, cf Ubaud Dicort (arc.) : femna medecin. meticulós, osa adj, cf Ubaud Dicort : « méticuleux, -euse » (Laus, Basic). « meticulós » e derivats (fr.) : v. menimós – minimós (abs. Dicort). meticulosament adv, cf Ubaud Dicort : « méticuleusement » (Laus) meticulositat nf, cf Ubaud Dicort : « méticulosité » (Laus) METIL- : forma prefixada del grèc methu (bevenda fermentada) metil (m.) : radical quimic univalent derivat del metan. Cianur de metil. Clorur de metil. metilèn (m.) : radical quimic bivalent derivat del metan. Blau de metilèn : mena de colorant e de desinfectant. metilic, -a adj, cf Ubaud Dicort : « (chim.) méthylique » (Rapin) (La forma prefixada metil- es utilizada en quimia per formar totes los compausats que contenon lo radical metil) mètja nf: v. metgessa. metjar (v. tr. arc.) : medecinar (solatjar o garir un malaut) (v. TdF ‘meja’) metòda nf : carnsalada de pòrc servada dins de grais. metòde (m.) : biais de far ordenat per arribar a una fin (t. a.) Metòde de cant. Metòde de dança. Metòde de lectura. metodic, -a : fach, -a amb metòde ; confòrme, -a a un metòde. Trabalh metodic. Esperit metodic. metodicament : d'un biais metodic. metodisme : movement religiós anglés fondat al sègle XVIII. metodista (m. e f.) : membre del metodisme. v. çaisús. metodologia : sciéncia dels metòdes ; biais de procedir per analisar un document. metodologic, -a : relatiu, -iva a la metodologia. Reflexion metodologica. metodologicament : amb metòde. metolic, -a adj, cf Ubaud Dicort (v. met) : « timoré, -e, craintif, -ive, froussard, -e ; méticuleux, -euse » (Per Noste)		meton : brota. (v. meta 2, metre 2) metonar (v. intr.) : brotar (far de brotas) metonimia nf / metonomia (R. IV, 220) (abs. Dicort) : procediment estilistic que consistís a exprimir l'efècte per la causa, lo contengut pel contenent, lo tot per la partida... La vila tota èra aquí : tota la populacion èra aquí. Viu de son trabalh : viu del revengut de son trabalh. metonimic, -a adj, cf Ubaud Dicort : « métonymique » (Laus) metòpa nf, cf Ubaud Dicort : « (archit.) métope » (Rapin) METR- / METRO- : forma prefixada del grèc mètrà (utèr) v. metralgia - metriti -metrorrèa - metroscopia. metraire, -aira : persona cargada de metrar un trabalh de construccion. metralgia : dolor uterina. metrar (v. tr.) : mesurar en mètres / far un metratge. metratge : accion o resulta de mesurar en mètres un copon d'estòfa, un film ; accion o resulta de far un devís detalhat d'un trabalh de construccion. Un cort metratge es de 300 a 600 mètres. Un metratge mejan es de 600 a 2500 mètres. Un long metratge es de mai de 2500 mètres. « Lo temps novèl » es un cort metratge occitan. metre 1 (v. tr.) : plaçar quicòm o q.q. endacòm (t. a.) ; amodar q.q. a cambiar d'estat o de posicion ; se cargar un vestit ; aprestar / cosinar... Metre la clau jos la pòrta (t. a.). Metre la farda (linge) dins lo cabinet. Metre lo nas defòra. Metre un camp en vianda. Metre una lèbre a l'ast. Metre los dròlles al lièch. Metre una letra a la pòsta. Metre un nenon al mond. Metre q.q. en colèra. Metre de ventre. Metre de trufas a la padena. Metre quicòm a jorn. Metre q.q. a pè : lo remandar Metre la vèsta : la se cargar. (I a tot un fum d'espressions aital. (v. TdF)) metre (se) v pron : « se mettre, se placer » (v. TdF jos ‘metre’) Se metre a l'abric. Se metre al lièch. Se metre en colèra. Se metre a jorn. Se metre al trabalh. Se metre plan. Se metre de dimenge : se vestir de dimenge. metre 2 (v. intr.) (Alibert) : butar / créisser ; brotar (metre de brotas) Amb la secada, la vianda met pas. mètre : nombre, natura e disposicion dels pès d'un vèrs ; unitat principala de longor / « mèstre » (l.p.) mètre carrat ~ cairat nm : « mètre carré » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 100) mètre cubic nm : « mètre cube » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 101) metric, -a : relatiu, -iva al mètre unitat de longor. Quintal metric de 100 quilòs. metrica : sistèma de versificacion. metriti (f.) : tèrme generic per totas las inflamacions de l'utèr. METRO- 1 : v. METR-. METRO- 2 : forma prefixada del grèc metròn (mesura) metrò [mètro] nm : apocòpa de metropolitan (camin de fèrre de vila lèumens sosterranh) metrològ, -a : especialista (m. e f.) de metrologia. metrologia : sciéncia de las mesuras. metrologic, -a : relatiu, -iva a la metrologia. metromania nf, cf Ubaud Dicort : (littér.) « métromanie » (Rapin) metronòm : instrument per marcar lo temps d'execucion dins una composicion musicala. metronomic, -a adj : « métronomique » (Rapin) Regularitat metronomica. metropatia : malautiá de l'utèr en general. metroperitoniti (f.) : inflamacion de l'utèr e del peritonèu. metropòli (f.) : ciutat principala d'una region, d'un país ; aquel país al regard de sas colonias. metropolit [metropolita nm, cf Ubaud Dicort] : prelat ortodòx entre lo patriarca e los arquebisbes. (v. ARQUE- 2 (p. 110)). metropolitan 1 nm : camin de fèrre d'una vila (v. mètro) ; archivesque / arquebisbe ortodòx. (v. ARCHI- (p. 106) / ARQUE- 2 (p. 110)). metropolitan 2, -a adj : relatiu, -iva a una metropòli, a la maire patria o a un arquebisbe ortodox. metroptòsi (f.) : prolapsus (lat) / abaissament de l'utèr. metrorragia : emorragia de l'utèr fòra lo periòd menstrual. metrorrèa : escolament de liquid aigós o mucós per l'utèr. metroscopia : radiografia de l'utèr.