liston : listèl pichon ; garnidura de vestit ; bordadura d'estòfa ; faissa de tèrra. listonar (v. tr.) : listelar (garnir amb de listèls) ; « liter » (Laus) listrar [veire listar, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : copar ; raiar ; metre en bendas. v. lisa / listra. listre (plt.) : (Levisticum officinale) LIT- : forma prefixada del grèc lithòs (pèira) -LIT : forma sufixada del grèc lithòs (pèira) v. aerolit - monolit - megalit. litagòg, -a : remèdi qu'amòda l'expulsion de calculs. litània (longa enumeracion) nf, cf Ubaud Dicort : v. letania. (v. TdF jos ‘letanio’) litanias [litànias] nf pl (v. Ubaud Dicort e Alibert) (del latin litania) : cordelada d'invocacions. (v. letanias) Litanias [Litànias] Carolinas. En 780, a Soissons, en plen domeni francic de la Gàllia del nòrd, aquelas litanias se cantavan en latin e en lenga vulgara ; es a dire dins lo meteis latin e dins la meteissa lenga vulgara que dins la Gàllia meridionala, coma dins tot l'empèri de Carlesmagne. Avèm dich 780, qu'aquela data es solida : la Glèisa prèga pel papa regnant Adrian Ièr (772-795), mas es de notar que dins lo manuscrit, invòcan encara los arcàngels bufècs Orièl, Raguèl e Tobièl que foguèron suprimits pel Papa Zacarias (741-753). Adonc, lo manuscrit original es pus ancian que la còpia de 780, e poiriá èsser plan pus ancian, que de litanias similàrias se cantèron dins totas las Gàllias e al delà, tre la debuta del cristianisme, amb qualques variantas, que las diferentas versions localas mençonavan totjorn lo nom de l'evesque o dels sants de l'airal que i èran cantadas, e mai se la liturgia èra la meteissa pertot. v. fin de la letra L. litanic, -a : relatiu, -iva a una litania ; que revèrta una litania ; en forma de litania. D'unas pregàrias de la Glèisa son litanicas. litarge nm, cf Ubaud Dicort : « litharge, minéral » TdF lite, (-ta ?) adj, cf Ubaud Dicort : « Sèm lites e quites, nous sommes francs et quittes, v. lequide » (v. TdF) litectomia : ablacion d'un calcul (med.) litemia : taus de lithium (lat.) dins lo sang. literal, -a : confòrme, -a al tèxt. Revirada literala : revirada mot per mot. literalament : d'un biais literal. Revirar literalament. literalitat nf : qualitat de çò literal. literari, -ària : relatiu a la literatura. Critic literari. Critica literària. Lenga literària. Revista literària. Trabalhs literaris. Estudis literaris. literàriament : d'un biais literari. literator nm, cf Ubaud Dicort : « littérateur, v. escrivan » TdF literatura : ensemble de la produccion literària d'un pòble, d'una temporada... ; produccion d'òbras literàrias. Literatura dels trobadors. Literatura occitana. litergòl : propergòl compausat d'un ergòl solid e d'un ergòl liquid. litge, -tja adj e n, cf Ubaud Dicort : v. lige. LITI- : v. LIT- liti nm : (quimia) « lithium » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 374). litiasi nf : formacion de concrecions dins los canèls excretors d'unas glandolas del còrs uman. litiasic, -a (adj. e subs.) : relatiu, -iva a la litiasi ; persona que patís de la litiasi. -LITIC : forma sufixada : del grèc lithòs (pèira), v. neolitic - paleolitic. o del grèc lusis (dissolucion) v. ansiolitic. litic, -a adj, cf Ubaud Dicort : (arch.) « lithique » (Rapin) Aisinas liticas. (Rapin) litigi nm : contèsta. litigiós, -osa (R. IV, 80) : que balha matèria a contèsta. litigiosament : d'un biais litigiós. litina nf : idroxid de lithium (lat.) litinat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « (chim.) lithiné, -e » litinic, -a (abs. Dicort) : relatiu, -iva al lithium (lat.) o que ne conten ; que balha de litina. Sals litinicas. litium (abs. Dicort) (lat.) : lo metal pus leugièr de totes. (v. liti) LITO- : forma prefixada del grèc lithòs (pèira) litocromia : art de pénher sus la pèira. litofag, -a : que rosega o que trauca la pèira. Algas litofagas. Cauquilhatge litofags. litofania : impression de grafismes sus la porcelana, visibles a rèirejorn (a contrajorn)		litofit (m.) : planta d'estructura peirosa coma, per exemple, las algas del coralh. litogèn, -a : que dona naissença a de pèiras ; que ven dur coma pèira. Ciment litogèn. litogenèsi : formacion de las ròcas ; formacion de calculs sciéncia de la formacion de las ròcas. litoglifia : art de gravar la pèira, las gemas. litograf, -a : persona qu'estampa per litografia. litografia : art d'estampar sus papièr de grafismes traçats amb un còrs gras sus una pèira calquièira ; çò estampat per procediment aital. litografiar (v. tr.) : estampar per procediment litografic. litografic, -a : relatiu, -iva a la litografia. litograficament : d'un biais litografic. litològ, -a : especialista (m. e f.) de litologia. litologia : petrografia ; medecina de las concrecions e dels calculs. litoral 1 nm : region qu'es al bòrd de la mar. litoral 2, -a adj : relatiu, -iva al bòrd de la mar. litoscòpi (m.) : instrument per l'examèn dels calculs de la botariga. litoscopia : examèn dels calculs de la botariga. litosfèra nf : la part solida de la tèrra. litòta nf : atenuacion que suggerís plan mai que çò que se ditz. Es pas un marrit trabalh : es un trabalh de flor. litotòm : instrument per practicar una litotomia. litotomia : incision de la botariga per ne traire un calcul. litotomic, -a : relatiu, -iva a la litotomia. litotricia : operacion que consistís a bresar un calcul de la botariga e a ne traire los fragments per l'urètra. litotritor : instrument per practicar una litotricia. litra (f.) (abs. Dicort) : « litre » TdF jos ‘litre’. (v. Vayssier) Se beure una litra : beure un litre de vin. litràs nm, cf Ubaud Dicort : « gros litre de vin » TdF litre nm : mesura de capacitat per liquids e granas. litron nm, cf Ubaud Dicort : « petit litre, demi-litre » (v. TdF) liturgia : biais oficial de celebrar ceremoniás, cants, pregàrias e gèstes religioses. liturgic, -a : relatiu, -iva a la liturgia. liturgicament : d'un biais liturgic. liturgista (m. e f.) : especialista (m. e f.) de liturgia. liu nm, cf Ubaud Dicort : « if, arbre, v. tuèis » (v. TdF ‘liéu’) liuç nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) : beleg (esclat de lutz pendent un auratge) liuçaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : v. esluciaire. (v. TdF ‘esluciaire’ e jos ‘eslucia’) liuçar (v. intr.) : belejar (far de liuces / far de beleges) liuga grassa : salssissa del rectum (lat.) liura nf (R.VI, 345-346) (del lat. libra : romana ; contrapés ; v. Gaffiot illustrat) : unitat de pes occitana ; romana ; nivèl ; unitat monetària d'unes païses. Mièja liura de burre. La liura anglesa : £. Corbar las liuras : (s.f.) baissar lo cap / èsser moquet / umiliat ; (s.p.) baissar lo morre cap al sòl (un parelh de buòus mal dòmdes o lasses que triman per tirar lor carga baissan lo cap, bufan sul pelsòl e refusan de tirar). liurable, -bla adj, cf Ubaud Dicort : « livrable » (Rapin) liurada : pes o valor d'una liura. liurador, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « qui doit être livré ; qui doit être dépensé ? » (L. 227). liuraire, -aira : persona que liura quicòm. liural 1 nm : formatge de Laguiòla fòrça mens espés que la forma ; mena de romana. (v. TdF jos ‘lieurau’) liural 2, -a adj : que pesa una liura. liurament 1 nm : liurason (accion de liurar quicòm de vendut) ; liberacion (R. IV, 83). liurament 2 adv, cf Ubaud Dicort : « librement » (Fettuciari) ; « cavalièrement (amb impertinéncia) » (Laus) liuran nm, cf Ubaud Dicort : « mesure de capacité pour les céréales usitée autrefois en Gascogne, contenant deux quartons ou 26 litres environ » (v. TdF ‘lièuran’) liurança nf, cf Ubaud Dicort : « livraison, délivrance (d’objets saisis) » (L. 227) ; « tradition » (Brun Glossari Oc-Fr)