subeqüatorial [ ~ subequatorial], -a adj : prèp, -a de l'eqüator o del climat eqüatorial.

suberina nf, cf Ubaud Dicort : « subérine » (Rapin)

subèrna nf (L. 345) : « flux sous-marin, marée qui monte sous la surface de l’eau immobile, marée montante, v. mascaret 1 ; houle, vague, v. èrsa ; pluie et débordement, v. regonfle » (v. TdF jos ‘souberno’)

Nadar contra subèrna¸ nager à contre-courant. (v. Fettuciari)

subèrna (a -) (abs. Dicort) : a contracorrent. (v. çai sus)

suberós, -osa adj, cf Ubaud Dicort : « subéreux, -euse » (Laus)

subir (v. tr.) : patir / endurar.

Subir la lei del pus fòrt.

Subir una operacion

Subir de pèrdias.

Subir l'influéncia de q.q.

« subís que » (desf. de l.p.) : v. sufís que.

subit, -a : subte, -a / brusc, -a.

subitament adv (abs. Dicort) : subtament / bruscament, « subitement » (Rapin).

subjacent, -a : que se tròba en dejós.

Question subjacenta.

subjeccion nf (R. III, 472) (abs. Dicort).: condicion d'una persona subjècta a quicòm o a q.q, « sujétion » (Rapin, Basic).

Viure dins la subjeccion : viure en estat de dependéncia.

Es en estat de subjeccion al tabat.

subjectàs nm, cf Ubaud Dicort : « vilain sujet, mauvais sujet » TdF ‘sujetas’

subjècte 1 nm : persona que depend d'una autra ; persona que fa l'accion ; tèma ; motiu ; persona en general.

Los subjèctes d'un rei.

Lo subjècte d'una frasa.

Parlem d'un autre subjècte, qu'aquel m'agrada pas.

Subjècte ornamental.

Es un subjècte intelligent.

subjècte 2, -ta adj : somés, -a / enclin, -a / portat,-ada a quicòm

Es subjècta al soslèu quand es en mar.

Joan es subjècte a de bravas colèras.

subjectiu, -iva : que vària amb las abituds, lo gost, lo temperament, los desirs... de cadun.

Una critica subjectiva.

Un jutjament subjectiu.

subjectivament : d'un biais subjectiu.

subjectivisme : doctrina filosofica que pretend que tot çò qu'existís a pas d'autra realitat que la que li balha lo subjècte que o pensa e qu'es una simpla representacion de sa pensada.

subjectivista adj e n (m. e f.) : adèpte, -a del subjectivisme.

subjectivitat nf : natura o domeni de çò subjectiu.

subjonctiu [subjontiu 1 (v. Ubaud Dicort e CLO § 7.3)] nm : mòde de vèrb.

Se canta que cante ! (Cante es al subjonctiu present)

Baste cantèsse ! (Cantèsse es al subjonctiu imperfach) v. la debuta de la pagina 21.

subjontiu 2, -iva adj, cf Ubaud Dicort : « subjonctif, -ive » (Per Noste)

Mòde subjontiu.

Conjugason subjontiva.

subjugacion (R. III, 600) : accion de subjugar (t. a.)

subjugar (v. tr.) (R. III, 600) : impausar un jo ; embelinar (s.f.)

França nos subjuguèt pel sang e pel fuòc.

Jaurés subjugava sos auditors.

« sublar » : v. siblar.

sublièira : sòga. v. sòga.

sublim, -a : bravament extraordinari, -ària.

sublimable, -bla : que pòt èsser sublimat, -ada.

sublimacion : accion de sublimar.

sublimament adv, cf Ubaud Dicort : « sublimement » TdF

sublimar (v. tr.) (R. V, 282) : elevar / exaltar.

Sublimar sas passions, sas pulsions.

sublimat nm : (quimia) « sublimé » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 413)

sublimatiu, -iva (R. V, 282) : que pòrta a sublimar.

subliminal, -a : als limits de la percepcion.

Messatge subliminal : biais d'influenciar lo subjècte sens que se'n maine.

sublimitat nf (R. V, 282) : qualitat de çò sublim.

sublingüal [ ~ sublingual], -a adj : relatiu, -iva a la partida inferiora de la lenga.

Artèria sublingüala.

Glandola sublingüala.

sublunar, -a : entre la Tèrra e l'orbita de la luna.

submarin, -a (abs. Dicort) : que se tròba jos la superficia de la mar. (v. sosmarin)

Cable submarin.

Volcan submarin.

Vida submarina.

Exploracion submarina.

submaxillar, -a : que se tròba jol maxillar inferior

Glandola submaxillara.

submergibilitat nf (coma  insubmergibilitat) : « submersibilité » (v. submergible)

submergible, -bla adj, cf Ubaud Dicort : « submersible » (Laus, Basic)

submergir (v. tr.) (R. VI, 509) : inondar / recobrir d'aiga.

submergir (se) : se recobrir d'aiga.

 

 

SUB- : prefix que marca l'inferioritat, o un gra mens elevat o de mens bona qualitat.

suba nf, cf Ubaud Dicort : « fosse pour prendre les loups, trappe ; trou profond, excavation » TdF

subaerian, -a : plaçat, -ada en contacte dirècte amb la sisa pus bassa de l'atmosfèra ; natura d'un depaus a l'aire libre.

Sisa subaeriana.

Depaus subaerian.

subagut, -uda adj (t. tecn. de med.) : entremièg l'estat agut e l'estat cronic.

subaisselar, -a (abs. Dicort) : situat, -ada jos l'aissèla. (v. axillari)

Una sentor subaisselara.

subalpin, -a : relatiu, -iva a la zòna jos la zòna alpina.

subalimentacion (abs. Dicort) : alimentacion deficienta o insufisenta. (v. sosalimentacion)

subaltèrn [subaltèrne], -na : (subs. e adj.) : persona que depend d'una autra ; inferior, -a.

Emplec subaltèrn.

subaltèrnament : d'un biais subaltèrn.

subalternar (TdF ; abs. Dicort) (v. tr.) : metre en posicion subaltèrna.

subantartic, -a adj, cf Ubaud Dicort : « subantarctique » (Per Noste)

subaqüatic [ ~ subaquatic], -a adj : situat, -ada jos l'aiga.

Païsatge subaqüatic.

subarid [ ~ subaride], -da : relatiu, -iva a una region que son climat se sarra de l'ariditat.

Climat subarid.

Region subarida.

subartic, -a : que se tròba al sud de la region artica.

subastacion  (arc.) (R. II, 137) (abs. Dicort) : inquant / enquant (R. V, 4).

subastador (L 344), -airitz / subastaire, -aira (arc.) (los 2, abs. Dicort) : inquantaire / enquantaire, -a (oficial, -a que vend a l'enquant) (R. V, 4).

subastar (v. tr. arc.) (L 344) (abs. Dicort) : metre a l'inquant / a l'enquant. (v. enquantar)

subatlantic, -a : de caractèr atlantic ateunhit.

subatomic, -a : natura de tota particula constitutiva de l'atòm.

subaxillar, -a (abs. Dicort) : subaisselar, -a. v. pus naut. (v. axillari)

subcarba / subquèrba (los 2, abs. Dicort) : que se tròba jos las quèrbas del còl.

Artèria o vena subquèrba. (subclaviculara)

subcaréncia (abs. Dicort) : caréncia benigna. (t. tecn. de med.)

subcategoria (abs. Dicort) : tota division d'una categoria.

subcategorizacion (abs. Dicort) : accion o resulta de subcategorizar.

subcategorizar (abs. Dicort) (v. tr.) : classar en subcategorias.

subclassa (abs. Dicort) : categoria inferiora. (v. sosclassa)

subclavicular (t. tecn. de med.) : jos las quèrbas del còl.

subclinic, -a adj (t. tenc. de med.) : pas encara manifestat, -ada.

subcomission (abs. Dicort) : pichon nombre de personas d'una comission cargada de ne preparar las discussions. (v. soscomission)

subconsciéncia : activitat mentala qu'escapa a la consciéncia.

subconscient 1, -a adj, cf Ubaud Dicort : « subconscient, -e » (Laus)

subconscient 2 nm : zòna psiquica qu'escapa a la consciéncia (lo trefons de la consciéncia) ; ensemble dels estats psiquics subconscients ; fenomèn mental qu'escapa a la consciéncia.

Sèm sovent mestrejats per nòstre subconscient.

subcostal, -a : que se tròba jos las còstas.

subcutanèu, -èa (abs. Dicort) : que se tròba jos la pèl ; que se fa jos la pèl. (v. sotacutanèu)

Injeccion subcutanèa.

subdelegable, -bla : que pòt èsser subdelegat, -ada.

subdelegacion (abs. Dicort) : accion o resulta de subdelegar. (v. sosdelegacion)

subdelegar (v. tr.) : fisar a q.q. mai una mission que nos es estada fisada.

subdelegat, -ada (abs. Dicort) : persona delegada en segonda man. sosdelegat)

subdesertic, -a adj, cf Ubaud Dicort : « subdésertique » (Per Noste)

subdevesir (abs. Dicort) / subdivisar    (fr. non prec. Dicort) (v. tr.) : tornar devesir çò ja devesit. (v. subdividir)

Subdevesir un capítol en paragrafs.

subdiacre nm (R. III, 45) (arc.) (abs. Dicort) : doblet de sosdiacre / josdiacre. (v. sosdiague)

subdividir (v. tr.) : tornar dividir / tornar devesir.

subdivision : division novèla.

subdivisionari, -ària : relatiu, -iva a una subdivision.

Inspector subdivisionari.

Inspectritz subdivisionària.

subduccion (t. tecn. de geologia) : enfonzament d'una placa litosferica jos una autra.

subdurar v, cf Ubaud Dicort : « v tr et intr, endurer, supporter patiemment, v. endurar ; durer, résister, v. durar » (v. TdF jos ‘sudura’)

subèc [subec, cf Ubaud Dicort p. 158 (v. TdF jos ‘sube’)] (m.) : apoplexia (f.) / atac (m.)