exemplificar (v. tr.) (R. III, 241) (abs. Dicort) : explicar per un exemple ; servir d'exemple. exemplificatiu, -iva (R. III, 241) (abs. Dicort) : que servís d'exemple. exempt (R. III, 242) [exempte], -ta adj : liure, -a d'una obligacion o d'una carga. exemptar (v. tr.) : dispensar de far quicòm. exemptat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « exempté, ée » TdF jos ‘eisenta’ exempte, -ta adj, cf Ubaud Dicort : v. exempt. exequatur nm (lat. ‘que siá fach !’) : Òrdre o permission d'executar quicòm. exercici nm : accion d'exercir ; practica ; periòde comprés entre dos inventaris. exercir (v. tr.) : metre una fòrça en accion ; complir quicòm (t. a.) exerèsi (f.) : operacion que consistís a traire quicòm del còrs d'un òme, d'un animal (tumor, calcul, organ malaut...) exèrg : enbàs de medalha que i se met la data o una inscripcion ; aquela inscripcion ; inscripcion en cap de capítol, en cap de recuèlh. exfoliable, -bla : que pòt èsser desseparat, -ada en lamèlas. exfoliacion nf : accion o resulta de desseparar o de se desseparar en lamèlas. exfoliant, -a adj e nm, cf Ubaud Dicort : « exfoliant, -e » (Per Noste) exfoliar (v. tr.) : desseparar en lamèlas. exfoliar (s') : se desseparar en lamèlas. exfoliat, -ada : desseparat, -ada en lamèlas. exibible, -bla (abs. Dicort) : que pòt èsser exibit,-ida. exibicion nf : accion o resulta d'exibir quicòm o de s'exibir. exibicionisme : tendéncia malautissa a se desvestir per far véser als autres sos organs sexuals. exibicionista adj e n (m. e f.) : persona qu'a la tissa de far véser als autres sos organs sexuals. exibidor, -a (abs. Dicort) : persona que s'exibís. exibir (v. tr.) : produire un document en justícia ; metre quicòm jols uèlhs de q.q. ; mostrar quicòm ostensiblament o impudicament. exibir (s') : se produire en public d'un biais provocatiu ; far véser sos organs sexuals. exigéncia : accion d'exigir ; abitud de demandar fòrça als autres. exigent, -a adj : persona que demanda fòrça als autres. exigibilitat nf : natura de çò exigible. exigible, -bla : que pòt èsser exigit, -ida. Los papièrs d'identitat son exigibles. exigir (v. tr.) : demandar quicòm imperativament. exigú, -ua : escàs, -assa ; insufisent, -a ; tròp pichon, -a. exiguament (abs. Dicort) : d'un biais exigú. exiguïtat [ ~ exiguitat] nf : escassetat ; insufisença. exilarant, -a (abs. Dicort) : qu'amòda l'alegria / que buta a un contentament dels grands. « exilhar » : v. exiliar. exili nm : faidiment / fòrabandiment del país. exiliar (v. tr.) : faidir / fòrabandir de son país. exiliar (s') : anar viure fòra son país. eximir (v. tr.) (R. III, 242) (abs. Dicort) : suprimir ; liberar q.q. de quicòm ; exemptar. exinscrich, -a adj, cf Ubaud Dicort : « (math.) exinscrit, ite » Cercle exinscrich, cercle exinscrit. (v. Ubaud Dicc. scient. p. 62) existéncia : lo fach d'existir. existencial, -a : çò fondamental per l'existéncia ; çò relatiu a l'existéncia. existencialisme : doctrina filosofica. existencialista adj e n (m. e f.) : adèpte, -a de l'existencialisme. existent, -a adj e nm, cf Ubaud Dicort : « existant, ante » TdF jos ‘eisistènt’ existir (v. intr.) : èsser / èsser en vida / viure. exit nm (lat.) : sortida. ex libris [ex-libris] nm (lat.) : inscripcion qu'una persona ajusta suls libres seus per senhalar que son plan seus.		ex nihilo (lat.) : a partir de pas res. Creacion ex nihilo. EXO- : prefix, del grèx exò (fòra / defòra ; fòra de) exobiologia : sciéncia que far de recèrcas sus l'existéncia possibla de vida extraterrèstra. exocardia : ectopia cardiaca extratoracica. exocentric, -a : relatiu, -iva a l'exocentrisme. exocentrisme : construccion gramaticala que sas composantas son pas en relacion de coordinacion ni mai de subordinacion ; construccion gramaticala d'un substantiu empegat a un adjectiu e que balha la qualitat d'un substantiu diferent. Parlar per dire pas res, tant val se calar. exocervical, -a : situat, -ada en defòra del còl de l'utèr. exocervicitat (abs. Dicort) : nom generic de lesions exocervicalas. exocèt [exocet] nm (lat.) : peis que giscla de l'aiga per planar sus dos o tres cents mètres ; arma que giscla de son pas de tir. exocitòsi (f.) : per las secrecions, procèssus de sortida de las cellulas per de vesiculas que s'espetan fòra l'epidèrma. exocòl : partida vaginala del còl uterin. exocranian, -a : situat, -ada en defòra de la cavitat craniana. exocrin, -a : relatiu, -iva a la secrecion extèrna d'una glandola. exocrinopatia : malautiá de las glandolas de secrecion extèrna. exocrinòsi (f.) : afeccion non inflamatòria de las glandolas de secrecion extèrna. exòde nm (v. Ubaud Dicort e Rapin) (del latin ‘exodus’) : sortida d'Egipte dels Ebrèus ; sortida en massa. exodèrma nm, cf Ubaud Dicort : « exoderme, syn. d’ectodèrma » exòdi nm (abs. Dicort) (del latin ‘exodium’) : ultima partida de la tragedia grèca, « (... après la sortie du chœur) exode » (Rapin). exodontia : art de las extraccions dentalas. exoftalmètre : aplech per mesurar una exoftalmia. exoftalmetria : mesura d'una exoftalmia. exoftalmia : salida de l'uèlh fòra l'orbita. exoftalmic, -a : relatiu, -iva a l'exoftalmia. exogam, -a adj e n, cf Ubaud Dicort : « exogame » (v. Per Noste) exogamia : union (R. VI, 537) entre non-consanguins. exogèn, -a adj : produit, -a (produch, -a) en defòra de l'organisme o de l'organ que o produtz. exognatia : desformacion tranversala del cais, enlargament del maxillar. exomfalocèla [-cèle nf, v. idrocèle], : ernia ombilicala. exonerable, -bla : que pòt èsser exonerat, -ada de quicòm. exoneracion : accion o resulta d'exonerar ; defecacion. exonerar (v. tr.) : liberar q.q. d'una de quicòm d'onerós. exonerat, -ada : liberat, -ada de quicòm d'onerós exorar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, supplier » (Vayssier) exorbitant, -a : que sortís bravament dels limits. Prètz exorbitant. Exigéncia exorbitanta. exorbitat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « exorbité, -e » (Per Noste) exorcisme : ensemble de pregàrias de la Glèisa per liberar los endemoniats de lor demòni. exorcista n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : prèire nomenat per son evesque per pregar suls endemoniats e los liberar de lor demòni. exorcistat nm : ordre minor dins la Glèisa latina ; fonccion d'exorcista. exorcizacion nf, cf Ubaud Dicort : « exorcisation » (Per Noste) exorcizar (v. tr.) : far los exorcismes comandats per la Glèisa per liberar una persona endemoniada ; liberar d'una petega (t. a.) Exorcizar l'inflacion. exòrdi nm : primièira partida d'un discors per captar la benevoléncia dels auditors ; introduccion d'una composicion literària. exortacion nf : accion d'exortar ; paraulas per exortar q.q. exortar (v. tr.) : invitacion a far quicòm amb de paraulas persuasivas.