exemplificar (v. tr.) (R. III, 241) (abs. Dicort) : explicar per un exemple ; servir d'exemple.

exemplificatiu, -iva (R. III, 241) (abs. Dicort) : que servís d'exemple.

exempt (R. III, 242) [exempte], -ta adj : liure, -a d'una obligacion o d'una carga.

exemptar (v. tr.) : dispensar de far quicòm.

exemptat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « exempté, ée » TdF jos ‘eisenta’

exempte, -ta adj, cf Ubaud Dicort : v. exempt.

exequatur nm (lat. ‘que siá fach !’) : Òrdre o permission d'executar quicòm.

exercici nm : accion d'exercir ; practica ; periòde comprés entre dos inventaris.

exercir (v. tr.) : metre una fòrça en accion ; complir quicòm (t. a.)

exerèsi (f.) : operacion que consistís a traire quicòm del còrs d'un òme, d'un animal (tumor, calcul, organ malaut...)

exèrg : enbàs de medalha que i se met la data o una inscripcion ; aquela inscripcion ; inscripcion en cap de capítol, en cap de recuèlh.

exfoliable, -bla : que pòt èsser desseparat, -ada en lamèlas.

exfoliacion nf : accion o resulta de desseparar o de se desseparar en lamèlas.

exfoliant, -a adj e nm, cf Ubaud Dicort : « exfoliant, -e » (Per Noste)

exfoliar (v. tr.) : desseparar en lamèlas.

exfoliar (s') : se desseparar en lamèlas.

exfoliat, -ada : desseparat, -ada en lamèlas.

exibible, -bla (abs. Dicort) : que pòt èsser exibit,-ida.

exibicion nf : accion o resulta d'exibir quicòm o de s'exibir.

exibicionisme : tendéncia malautissa a se desvestir per far véser als autres sos organs sexuals.

exibicionista adj e n (m. e f.) : persona qu'a la tissa de far véser als autres sos organs sexuals.

exibidor, -a (abs. Dicort) : persona que s'exibís.

exibir (v. tr.) : produire un document en justícia ; metre quicòm jols uèlhs de q.q. ; mostrar quicòm ostensiblament o impudicament.

exibir (s') : se produire en public d'un biais provocatiu ; far véser sos organs sexuals.

exigéncia : accion d'exigir ; abitud de demandar fòrça als autres.

exigent, -a adj : persona que demanda fòrça als autres.

exigibilitat nf : natura de çò exigible.

exigible, -bla : que pòt èsser exigit, -ida.

Los papièrs d'identitat son exigibles.

exigir (v. tr.) : demandar quicòm imperativament.

exigú, -ua : escàs, -assa ; insufisent, -a ; tròp pichon, -a.

exiguament (abs. Dicort) : d'un biais exigú.

exiguïtat [ ~ exiguitat] nf : escassetat ; insufisença.

exilarant, -a (abs. Dicort) : qu'amòda l'alegria / que buta a un contentament dels grands.

« exilhar » v : v. exiliar.

exili nm : faidiment / fòrabandiment del país.

exiliar (v. tr.) : faidir / fòrabandir de son país.

exiliar (s') : anar viure fòra son país.

eximir (v. tr.) (R. III, 242) (abs. Dicort) : suprimir ; liberar q.q. de quicòm ; exemptar.

exinscrich, -a adj, cf Ubaud Dicort : « (math.) exinscrit, ite »

Cercle exinscrich, cercle exinscrit. (v. Ubaud Dicc. scient. p. 62)

existéncia : lo fach d'existir.

existencial, -a : çò fondamental per l'existéncia ; çò relatiu a l'existéncia.

existencialisme : doctrina filosofica.

existencialista adj e n (m. e f.) : adèpte, -a de l'existencialisme.

existent, -a adj e nm, cf Ubaud Dicort : « existant, ante » TdF jos ‘eisistènt’

existir (v. intr.) : èsser / èsser en vida / viure.

exit nm (lat.) : sortida.

ex libris [ex-libris] nm (lat.) : inscripcion qu'una persona ajusta suls libres seus per senhalar que son plan seus.

ex nihilo (lat.) : a partir de pas res.

Creacion ex nihilo.

EXO- : prefix, del grèx exò (fòra / defòra ; fòra de)

exobiologia : sciéncia que far de recèrcas sus l'existéncia possibla de vida extraterrèstra.

exocardia : ectopia cardiaca extratoracica.

exocentric, -a : relatiu, -iva a l'exocentrisme.

exocentrisme : construccion gramaticala que sas composantas son pas en relacion de coordinacion ni mai de subordinacion ; construccion gramaticala d'un substantiu empegat a un adjectiu e que balha la qualitat d'un substantiu diferent.

Parlar per dire pas res, tant val se calar.

exocervical, -a : situat, -ada en defòra del còl de l'utèr.

exocervicitat (abs. Dicort) : nom generic de lesions exocervicalas.

exocèt [exocet] nm (lat.) : peis que giscla de l'aiga per planar sus dos o tres cents mètres ; arma que giscla de son pas de tir.

exocitòsi (f.) : per las secrecions, procèssus de sortida de las cellulas per de vesiculas que s'espetan fòra l'epidèrma.

exocòl : partida vaginala del còl uterin.

exocranian, -a : situat, -ada en defòra de la cavitat craniana.

exocrin, -a : relatiu, -iva a la secrecion extèrna d'una glandola.

exocrinopatia : malautiá de las glandolas de secrecion extèrna.

exocrinòsi (f.) : afeccion non inflamatòria de las glandolas de secrecion extèrna.

exòde nm (v. Ubaud Dicort e Rapin) (del latin ‘exodus’) : sortida d'Egipte dels Ebrèus ; sortida en massa.

exodèrma nm, cf Ubaud Dicort : « exoderme, syn. d’ectodèrma »

exòdi nm (abs. Dicort) (del latin ‘exodium’) : ultima partida de la tragedia grèca, « (... après la sortie du chœur) exode » (Rapin).

exodontia : art de las extraccions dentalas.

exoftalmètre : aplech per mesurar una exoftalmia.

exoftalmetria : mesura d'una exoftalmia.

exoftalmia : salida de l'uèlh fòra l'orbita.

exoftalmic, -a : relatiu, -iva a l'exoftalmia.

exogam, -a adj e n, cf Ubaud Dicort : « exogame » (v. Per Noste)

exogamia : union (R. VI, 537) entre non-consanguins.

exogèn, -a adj : produit, -a (produch, -a) en defòra de l'organisme o de l'organ que o produtz.

exognatia : desformacion tranversala del cais, enlargament del maxillar.

exomfalocèla [-cèle nf, v. idrocèle],  : ernia ombilicala.

exonerable, -bla : que pòt èsser exonerat, -ada de quicòm.

exoneracion : accion o resulta d'exonerar ; defecacion.

exonerar (v. tr.) : liberar q.q. d'una de quicòm d'onerós.

exonerat, -ada : liberat, -ada de quicòm d'onerós

exorar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, supplier » (Vayssier)

exorbitant, -a : que sortís bravament dels limits.

Prètz exorbitant.

Exigéncia exorbitanta.

exorbitat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « exorbité, -e » (Per Noste)

exorcisme : ensemble de pregàrias de la Glèisa per liberar los endemoniats de lor demòni.

exorcista n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : prèire nomenat per son evesque per pregar suls endemoniats e los liberar de lor demòni.

exorcistat nm : ordre minor dins la Glèisa latina ; fonccion d'exorcista.

exorcizacion nf, cf Ubaud Dicort : « exorcisation » (Per Noste)

exorcizar (v. tr.) : far los exorcismes comandats per la Glèisa per liberar una persona endemoniada ; liberar d'una petega (t. a.)

Exorcizar l'inflacion.

exòrdi nm : primièira partida d'un discors per captar la benevoléncia dels auditors ; introduccion d'una composicion literària.

exortacion nf : accion d'exortar ; paraulas per exortar q.q.

exortar (v. tr.) : invitacion a far quicòm amb de paraulas persuasivas.