|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
enfrenar (v. tr. e intr.) : alentir / frenar (t. a.) / enebir. enfrenar (s') v pron : s'enfrànher. v. çaisús, « être interdit, stupéfié » (Alibert). enfrescairar v, cf Ubaud Dicort :
« v tr, garnir de feuillages frais, mettre des jonchées
dans » (L. 146) (v. afrescairar) enfresquieirar (v. tr.) : refrescar (far venir fresc, -a) (t. a.) « rendre frais,
arroser, humecter, abreuver la terre » (v. TdF jos
‘enfresqueira’) enfresquieirar (s') v pron : se refrescar (t. a.) « s’humecter, devenir frais,
humide ; fraîchir, se mettre au froid, en parlant du
temps » TdF jos
‘enfresqueira’. « enfringir » (enfringir v) : v. enfrànher. enfrocar (v. tr.) : far venir monge, monja o prèire. enfrocar (s') : venir monge, monja o prèire. enfronhada (abs. Dicort) : trencada
dubèrta per un palabessaire. (v. enfondada) enfronhar (s') : se cargar una mina negra. enfronhariá : mina negra ; emmaliment. enfruch (abs. Dicort) : fruch ; frucha. enfruchar (v. tr.) : garnir amb de frucha. enfruchar (s') : se garnir de frucha. enfruchir (v. tr.) [s’enfruchir v pron (v. Ubaud Dicort e Alibert)] : plantar d'arbres fruchièrs. enfrun adj masc, cf Ubaud Dicort :
« vorace, glouton, qui prend sa nourriture avec trop
d’empressement, v galavard » TdF ‘enfrun 1’ enfrunar (s’) v pron, cf Ubaud Dicort :
« se gorger, se soûler » TdF « enfúger » (s') : v. çaijós. enfugir (s') : fugir / s'ensalvar / s'ensauvar. enfumacar (v. tr.) : frequentatiu d'enfumar, « exposer à la fumée, enfumer ; irriter une personne contre quelqu’un » (v. TdF ‘enfumaca’). enfumacar (s’) v pron : « se mettre en colère » TdF jos ‘enfumaca’ enfumar (v. tr.) : far de fum ; ennegresir de fum. Enfumar las abelhas. Enfumar un guèine. enfumar (s’) v pron / enfumascar (s') (abs. Dicort) : « s’enfumer » ; se metre en colèra ; se bandar. (v. TdF jos ‘enfuma’) enfumargar / enfumatar / enfumelar / enfumardar / enfumascar (los 2, abs. Dicort) (v. tr.) : frequentatius d'enfumar, « exposer à la fumée, enfumer ; irriter une personne contre quelqu’un » (v. TdF jos ‘enfumaca’). enfumassar v, cf
Ubaud Dicort : v. enfumargar. (v. TdF jos ‘enfumaca’) enfumatar v : v. enfumargar. enfumatge nm, cf Ubaud Dicort :
« enfumage » (Laus) enfumelar v : v. enfumargar. « enfumerlar » : v. çaisús (enfumargar). enfuocament : accion d'enfuocar o d'èsser enfuocat. enfuocar (v. tr.) : metre lo fuòc ; amodar una sensacion de fuòc ; « animer, exciter » (Laus). Lo nenon, pecaire ! a lo cuol tot enfuocat. enfuocar (s') : prene fuòc ; s'encolerir / s'enfuscar. enfuresir v, cf Ubaud Dicort :
v. enfuriar. (v. TdF jos ‘enfuria’) enfurgar (v. tr.) : enfonzar quicòm dins un trauc. (v. TdF jos ‘enfourgouna’) enfurgar (s') : s'engulhar endacòm. enfuriar v, cf Ubaud Dicort :
« v tr, mettre en furie, rendre furieux » TdF enfuriar (s’) v pron : « entrer en fureur » TdF jos ‘enfuria’ enfuronar [veire enferonar, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : far venir rabiós, -osa (furiós, -osa) enfuronar [veire enferonar] (s') v pron : venir rabiós, -osa. « enfús » : v. infús. enfusar (v. tr.) : enrotlar un fil sus un fus (fusèl) enfusca nf (v. TdF)
[enfuscas nf pl (v. Ubaud Dicort
p 151 e Vayssier)] : tot
çò que pòt enfuscar q.q. enfuscada (abs. Dicort e TdF) : colèra [v. enfuscar
(s’)]. enfuscador nm,
-a / enfuscaire, -aira (v. enfuscaire)
: persona qu'enfusca q.q,
« excitateur, brouillon » TdF enfuscaire,
-aira (~ -airitz) adj e n, cf Ubaud Dicort
: « qui monte la tête à
autrui ; mauvais conseiller,
brouillon » (Vayssier) enfuscar (v. tr.) : « monter la
tête à quelqu’un, lui inspirer des préventions
contre un personne ; effaroucher, maltraiter un animal » (Vayssier) ; « offusquer » (Per Noste, Basic) ;
empebrinar, metre en colèra. enfuscar (s') v pron : « s’offusquer » (Laus) ; s'empebrinar, se metre en colèra. enfuscas nf pl, cf Ubaud Dicort :
« préventions,
préjugés ; rapports plus ou moins faux qui changent les
dispositions d’une personne et font échouer un projet, une
affaire commencée » (Vayssier) enfust : ast (pèrga) de drapèu ; margue (t. a.) enfustar (v. tr.) : pausar las fustas o lo ponde d'un ostal. enfustatge nm, cf Ubaud Dicort :
« charpente, bois cloué sur les poutres d’un
plancher, v. postam » (v. TdF suppl) engabelar v, cf Ubaud Dicort :
« v tr, remplir son ventre, ses coffres, son assiette ;
ouvir en deux le ventre d’un cochon, le dépecer » (v. TdF) (# engavelar) engabelatge nm, cf Ubaud Dicort :
« action de dépecer un porc tué » TdF engabiar (v. tr.) : metre en gàbia. engabiolar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, mettre dans une petite cage ; enfermer
dans un cabinet ; mettre au violon, v. embarrar »
(v. TdF) engabiolat, -ada adj :
« encagé, emprisonné, ée » TdF jos ‘engabioula’ engabit nm, cf Ubaud Dicort : v. lengabit e
engaumit. engabolhar (v. tr.) : enfangar (t. a.) ; empetegar. engabolhar (s') : s'enfangar (t. a.) ; se'n tirar pas. « engaborinar » : v. envaborinar. engachadura : guinhada / ulhada. engachar (v. tr.) : agachar ; inspectar ; espiar ; relucar ;
guinhar. (# engatjar) Engadina : valòia de Soïssa que i se parla occitan. engafar (abs. Dicort) (v. tr.) : doblet de gafar e d'agafar. engafar (s') v pron (v. Ubaud Dicort e Alibert) : intrar dins un ga [v. gaf 1] ; se banhar ; s'enfangar. engafetar (v. tr.) : garnir amb de cròcs o de croquets ; enrambolhar. engafetar (s') : s'acrocar (se prene dins un cròc o un croquet) ; s'enrambolhar. Un bechet enòrme s'engafetèt tanlèu arribar. engagelat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « mis en
cage ? » TdF suppl (v. engabiolat)l |
|
engaginar (s') : gaginar / mudar de pel (en parlant dels aucèls o de la polalha) engainant, -a adj, cf Ubaud Dicort :
« (bot.) engainant » (Rapin) engainar (v. tr.) : engulhar quicòm dins quicòm mai ; engulhar q.q. dins un afar. Engainar un parapluèja dins son estug. engainar (s') : s'engulhar endacòm. engainat, -ada : estrech, -a ; sarrat, -ada ; dificil, -a ; serpentós, -osa. Camin engainat. (De confondre pas amb « camin
cròi » que ven d'un fr.) engairotar v, cf Ubaud Dicort (v. gairota) : v. engarotar. engaisonar v, cf Ubaud Dicort :
« v tr, mettre en tas
(foin) » (Carrasco) engaitadura nf, cf Ubaud Dicort :
v. engachadura. (v. TdF jos ‘engachaduro’) engaitar v, cf Ubaud Dicort :
v. engachar. (v. TdF jos ‘engacha’) engalafatar (s') v pron (v. Ubaud Dicort e Alibert) : « s’engouer, s’obstruer le gosier, v. engavachar (s’) » (v. TdF jos ‘engalata’) ; se calafatar ; s'entopinar / s'embeguinar. engalantar v, cf Ubaud Dicort : « v. tr, enjoliver, parer,
orner » TdF engalantat, -ada : adornat, -ada. engalar 1 (s') : s'amolonar. engalar 2 [engallar] (v. tr.) :
passar una estòfa a la notz de gala. [v. galla] engalatge [engallatge] nm : accion de passar una estòfa a la notz de gala. (v. çai sus) engalatar (s’) v pron, cf Ubaud Dicort : « s’engouer,
s’obstruer le gosier » TdF engalba (f.) / engauba [veire engalba, cf Ubaud Dicort] / engaube (v. engalbe) : solucion d'argila blanca o roja ; pèira de destacar (d'escafar una taca). (v. TdF ‘engaubo’) engalbar / engaubar [veire engalbar] (v. tr.) : coloriar de terralha avant de la vernissar ; trempar un teule dins una solucion d'argila blanca o roja avant de lo coire. engalbe nm, cf Ubaud Dicort : « dissolution
d’argile blanche, matière terreuse dont les potiers recouvrent
leurs ouvrages avant de les vernir ; coloris qu’on donne à
la tuile avec l’oxyde de fer » TdF ‘engaube’ engalh nm, cf Ubaud Dicort :
« réunion de choses arrangées ou à
arranger ; arrangement, gerbe, fagot » (Palay) (v.
çai jos) engalhar (v. tr.) : arrengar / metre en òrdre. engalhar (s') : s'arrengar ; se rengar / se maridar. engalhardir (v. tr.) : far venir galhard, -a / vigorós, -osa ; reviscolar. engalhardir (s') : venir galhard, -a / vigorós, -osa ; se reviscolar. engalhonar (s') : s'enganaussar / s'estofegar / s'estrangolar / mancar a s'escanar (occ.) (doblets de s'engalhostar) engalhostar (s') : engolir quicòm de travèrs. Fa pas bon far quand òm s'engalhosta ! engalinaire 1, -aira [~ -airitz] (adj.) : qu'escaufa, qu'anima, qu'escaufèstra. engalinaire 2, -aira [~ -airitz] (subs.) : persona que s'encanissa. engalinar (s') : s'escaufar / s'escaufestrar / s'animar ; s'encanissar. engallar v, cf Ubaud Dicort :
v. engalar 2. engallatge nm, cf Ubaud Dicort : v. engalatge. engalochar v, cf Ubaud Dicort :
« v intr, s’attacher à la chaussure, en
parlant de la neige » (v. TdF) Uèi
engalocharem, aujourd’hui nous
marcherons dans la neige. (v. TdF) engalopar (s’) v pron (v. Ubaud Dicort) : « s’en aller au galop,
v. galopar » (v. TdF) engamachar (v. tr.) : embolhar ; enrambolhar ; embarrassar ; enganar una sarralha. engamachar (s') : s'enrambolhar dins sas paraulas ; se subrecargar de merça. engamar (v. tr.) : s'enraucar / venir rauc ; s'engalhostar. engamassir (s') : s'escanaulir / s'anequelir / s'agarrussir / s'arrascassir / se tressecar (arbres o plantas) engamassit, -ida : escanaulit / arrascassit / anequelit, -ida. engamba nf, cf Ubaud Dicort : « pli
qui se forme à une corde trop tordue, v. carnilha 2 » (v. TdF
‘engambo’) engambi nm : contorn /
bescontorn ; rason que n'es pas una ; cambeta
/ crosilheta (« cròc en camba ») ; pretèxt ;
embarràs / embestiament ; delicte / malafacha ; « pli qui se forme à une corde trop
tordue, au fil d’une ligne de pêche [v. engamba] » TdF
suppl. (# ingambi) engambiar (v. tr.) : engarrelar (far venir garrèl) engambiat, -ada : engarrelat, -ada. engamonar (v. tr.) : embucar (far tròp
manjar) engamonar (s') : s'embucar (manjar fòrça tròp) engan nm : accion o resulta d'enganar o de s'enganar / error, « tromperie (vieux) » TdF. engana
1 nf / enganada / enganament (los 2, v.
çai jos) : v. çaisús (engan), « tromperie,
fraude, ruse, fourberie, séduction ; feinte, prétexte,
moyen évasif » TdF ‘engano’. engana 2 nf / lengana (abs. Dicort) (plt.) : salicòrn (Salicornia sarmentosa) ; èrba farinèla (Chenepodium) enganada nf, cf Ubaud Dicort :
« erreur, méprise » TdF enganadoira nf : airal (endrech), ostal d'una enganada ; « duperie, leurre, v. barata » (v. TdF). Aquela
botiga es una enganadoira, cette boutique
est un coupe-gorge. (v. TdF) enganaire, -aira [~ -airitz] adj e n : persona qu'engana, que sedusís. enganament nm, cf Ubaud Dicort :
« action de tromper, d’abuser, de
séduire » TdF engana pastre [enganapastre] nm :
mena d'aucèl (Caprimulgus europaeus) enganapiòt (v. Ubaud Dicort) :
« un peu escroc » (v. Lexic
M. Roqueta) enganar (v. tr. e intr.) : enduire en error per artifici o per falsièira. (v. TdF) enganar (s') : far una error. enganarrar (s') : se bandar (se bèure tròp de vin, de bièrra...) enganaussar [enganossar (v. Ubaud Dicort p. 151 e TdF)] (v. tr.) : engorgar.
(v. engavachar) enganaussar [enganossar] (s') v pron : s'engorgar ; s'engalhostar / s'estrangolar. enganchar (v. tr.) : enganar. enganchar (s') : s'enganar. La clau s'es enganchada dins la sarralha. enganche : embolh / enrambolh / engana. engandalhar (s') : se vestir coma una prostituïda. enganèla
nf, cf Ubaud Dicort :
(v.
engana 1) enganeta nf : « petite plante de salicor [v. engana
2] ; lieu couvert de salicor »
TdF |
|
|
|
|
|
|