|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
crespinar (v. tr. e intr.) : crespar leugièirament ; gelar leugièirament. crespinat, -ada : astruc, -uga / benastrugat, -ada. crespinòl, -a (adj. e subs.) : sortit de Crespin. Joan Bodon èra crespinòl. crespon nm, cf Ubaud Dicort :
« crépon, sorte d’étoffe ; crêpe de
deuil » TdF cresput, -uda adj e n : qu'a lo pel crespat. cressal : crascal (tèrra magra e rocalhuda) crest : cresta de montanha / cima / acrinal. cresta : carnisson sul cap dels gallinacèus ; bochinga
(plt.) (Pedicularis palustris) ; botarèl cendrat (Clavaria
cinerea) ; botarèl en grapa (Clavaria botrytis) ;
tripeta (Clavaria flava) ; cabelha de milh ; doga (talús
de valat) ; cima ; creston / capairon de paret ; crel / creuge / cretge ;
sarcidura (cordura grossièira d'agulha rentraira) Baissar la cresta : èsser moquet. Quilhar la cresta : èsser ufanós. cresta de gal (plt.) : bochinga (Pedicularis palustris) (v. Alibert) cresta de milh : inflorescéncia de milh crestada. cresta de piòt nf, cf Ubaud Dicort : v. cresta
de gal e cresta
de pol. (v. TdF jos
‘cresto-de-gau’) cresta de pol (plt.) : tartarièja (Rhinanthus cristagalli) ; coa de guèine (Amarantus paniculatus) ; blet roge (Amarantus blitum) (v. Alibert) crestabaissar (se) (abs. Dicort) : s'encreire pas ; èsser moquet. (v. jos cresta : baissar la cresta) crestabàs, -assa adj, cf Ubaud Dicort : « qui a la crête
basse » (v. jos cresta) crestabés, -bessa adj : crestadoble, -a (qu'a una cresta dobla). Una galina crestabessa : una galina crestadobla. crestada (subs.) : maura o vaca sanada. crestadobla [crestadoble, -bla adj, cf Ubaud Dicort] : v. crestabés. Femna crestadobla (s.f.) : femna que pòrta las calças. crestadoira [ ~ castradoira] nf : flaüta de Pan que los crestaires utilizavan per senhalar lor passatge. crestador, -oira adj : que pòt èsser castrat (v. Alibert) ; « propre à châtrer » TdF Siblet crestador, sifflet de châtreur. (v. Ubaud Dicort e TdF) crestadura nf : « castration,
résultat de cette opération » TdF Manjar las crestaduras d’un
cabrit,
manger les testicules d’un chevreau.
(v. TdF) crestaire nm, -aira : sanaire, -a / castraire, -a. crestal : cimièr de casco. crestalaissa nm, cf Ubaud Dicort :
« dépositaire infidèle, personne qui vit aux
dépens d’autrui » (v.TdF ‘cresto-laisso’) crestalevar (se) (abs. Dicort) : s'encreire. (v. jos cresta : quilhar la cresta) crestament nm / crestadura (v. crestadura) : castracion, « action de châtrer, v. adobatge » (v. TdF). crestapolet nm, cf Ubaud Dicort :
« couteau à manche de buis dont la lame sans ressort
n’est fixée que par un clou » TdF ‘cresto-poulet’ crestapòrc nm, cf Ubaud Dicort : « châtreur de porcs, v. crestaire ;
flûte de pan » (v. TdF ‘cresto-porc’) crestar 1 [ ~ castrar] (v. tr.) : sanar / castrar / bestornar / asegar / engar ; crestar 2 (v. tr.) : galhar una galina ; mestrejar q.q. crestar 3 (v. intr.) (v. Alibert) : aver una cresta. crestasacs nm, cf Ubaud Dicort :
« (châtreur de sacs) sobriquet que l’on donne
aux meuniers » TdF ‘cresto-sa’ crestat 1 (adj. e subs.) : castrat ; òme, moton, taure castrats. crestat 2, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « qui a une crête, qui a
la crête haute » TdF jos ‘cresta 2’ crestatge : accion de crestar , de castrar. crestejar (v. intr. e tr.) : quilhar la cresta ; èsser en forma de cresta ; sarcir (cordurar grossièirament amb una agulha rentraira) crestèl / crestenc / crestilh nm (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘cresten’) : cresta ; cima / acrin ; aigavèrs ; caire de pèira. crestelon nm / crestona (v. crestona): cresta pichonèla, « v. cimèl » (v. TdF ‘cresteloun’). cresteta nf, cf Ubaud Dicort :
« petite crête, v. crestona » (v. TdF) Crestian n pr m : v. Cristian. crestian, a adj e n (v. Ubaud Dicort e TdF) (R. II, 393) : de religion crestiana. crestianament (R. II, 393) (arc.) d'un biais crestian. crestianar (v. tr. arc.) (R. II, 393) : far crestian, « baptiser, v. batejar plus usité ». (v. TdF) crestianiá nf, cf Ubaud Dicort : « quartier des
Cagots » (L. 101) crestianisme nm (v. Ubaud Dicort e TdF)
(R. II, 394) (arc.) : religion revelada. crestianissim,
-a adj, cf Ubaud Dicort :
« très chrétien, enne » TdF Lo rei
crestianissim, le roi très
chrétien, le roi de France. (v. TdF) crestianitat
nf (v. Ubaud Dicort e L. 101 ‘crestianetat’) : « chrétienté » (Sèrras-Ess.) crestianizacion
nf (< crestianizar) : « christianisation »
(Sèrras-Ess.) crestianizar (v. tr. arc.)
(v. Ubaud Dicort) :
convertir al cristianisme. crestiantat nf (R. VI, 173 ; Alibert) (abs. Dicort) :
l'ensemble dels païses crestians. (v. crestianitat) crestilh nm : v. crestèl. Crestina n pr f : v. Cristina. crestomacia [crestomatia] nf : recuèlh de causida literària. creston 1 nm : v. castron 2. creston 2 nm : capairon de paret ; cresta de rega laurada ; cima de garbièr. crestona nf : cresta pichonèla, « v. cresteta » (v. TdF). crestonar (v. tr.) : capaironar una paret.
(v. creston 2) Crèsus : ricardàs de l'Antiquitat. Ric coma Crèsus. Creta : illa grèga. creta nf (v. Ubaud Dicort e Alibert) : fenda ; fendascla ; creuge ; greuta ; micarèla ; bricalha. cretacèu, -èa (subs. m. e adj.) : periòd (m.) de la fin de l'èra segondària ; relatiu, -iva al cretacèu. cretar (v. tr.) : laissar de creuges ; creujar ; nafrar ; entamenar o gastar una frucha. |
|
cretar (se) : se creujar (se mudar en creuge : laissar una cordura, una marca, après garison d'una nafra) cretassa nf, cf Ubaud Dicort :
« grande cicatrice, balafre » TdF cretat, -ada : t. a. çaisús (cretar). cretge nm : v. creuge. cretin, -a adj e n (t. tecn. med.) : persona que patís de cretinisme. cretinariá nf, cf Ubaud Dicort :
« crétinerie » (Laus). (v. necitge) cretinisme (t. med.) : estat patologic degut a una insufisença tiroïdiana qu'amòda una brava desgenerescéncia fisica, intellectuala e afectiva. cretjar v, cf Ubaud Dicort :
v. cretar. (v. TdF
jos ‘creta’) cretona nf, cf Ubaud Dicort :
« cretonne, espèce de toile » TdF creu : alauseta de boisson (Alauda trivialis) ; pit-pit dels arbres (l.p.) (Anthus arboreus) ; esquileta (l.p) (Alauda obscura) ; calandrèla (Alauda brachydactyla) crèu nf : argent despensat « argent monnayé » ; pas res de tot (v. Alibert). Non a crèu : a pas lo sòu. I a pas crèu : i a pas res. creuge / cretge nm (v. TdF jos ‘créuge’) : cordura que demòra après garison d'una nafra. creujar (v. tr. e intr.) : garir / se tampar (en parlant d'una nafra) creujar (se) : garir / se tampar (en parlant d'una nafra) creujat, -ada : cordurat, -ada / cobèrt,-a de creuges. « creule » 1 nm : v. crel - creuge. creule 2 nm (plt.)
: cracinèl. (Silene inflata) creuma nf : v. crauma. Creutzfeldt-Jakòb (malautiá de -) : m. de la vaca capborda. CRI- : forma prefixada del grèc kruòs (freg) cric ! 1 (onom.) : Cric-crac
! mon conte es acabat ! cric 2 nm : bruch nautquilhat (agut) (v. Alibert) cric 3 nm : maquina portativa per soslevar quicòm de pesuc. crica nf, cf Ubaud Dicort :
« anneau ou marteau servant à soulever le loquet, v. cliquet » TdF cricada nf : cric / bruch nautquilhat (agut), « grincement, craquement »
TdF cricaire : aplech per bresar lo
clòsc de las avelanas. cricalardet
nm, cf Ubaud Dicort :
« croque-lardon, jeu d’enfants qui consiste à croquer
à l’aveuglette, et à qui mieux mieux, des morceaux de
pomme ou de gâteau » TdF ‘crico-lardet’ cricament nm, cf Ubaud Dicort :
« crissement » (Rapin) cricar (v. intr. e tr.) : far un bruch
agut / nautquilhat ; cracinar ; bresar ; cruissir ; espotir. cric-cric nm, cf Ubaud Dicort :
« cri du grillon, criquet ;
grillon ; moulinet, jouet d’enfant » TdF ‘cri-cri’ ;
« onomatopée du
cri des hirondelles et des martinets » (v.TdF jos’cri’) CRICO- : forma prefixada del grèc krikòs (anèl) cricoïde, -da adj : en forma d'anèl. Cartilage (R. II, 344) cricoïde. cricòt : cròc ; croquet ; cigala pichonèla. crida : proclamacion ; publicacion ; declaracion ; apèl. cridada : crida / enquant (R. V, 4). Vendre lo peis a la cridada. cridadèsta nf / cridèsta nf (L. 102) : cridadissa (cordelada de cridas) ; « dure semonce » TdF jos ‘cridèsto’. cridadís nm / cridadissa nf : cordelada de cridas e de clams. cridador, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « qui est à crier
publiquement » (v. L. 101) cridairàs, -assa adj e n, cf Ubaud Dicort :
« criard, braillard, arde » TdF cridaire, -aira [~ -airitz] adj e n : « crieur, crieuse, v. bramaire » TdF ; persona que far de proclamacions publicas. Cridaire public, crieur public. (v. TdF) cridal nm (v. jos cridament) : « cri,
clameur »
(Lagarde) cridalet nm, cf Ubaud Dicort :
(v. cridal) cridalhar v, cf Ubaud Dicort :
« criailler » (L. 102). (v. TdF
jos ‘cridassa’ cridament nm / cridariá (v. cridariá) / cridal (v. cridal) : « crierie » (v. TdF ‘cridamen’), bramal ; bramadissa. cridant, -a adj, cf Ubaud Dicort :
« criant, ante, v. clamant » (v. TdF) Una
injustícia cridanta. (Rapin) cridar (v. intr. e tr.) : butar un bram / bramar ; sonar ; proclamar / publicar ; blaimar ; semonsar ; recitar una pregària a nauta votz. Cridar un maridatge : publicar los bans. Me soi facha cridar. Cridar la pregària. cridarèl, -a adj / cridant, -a (v. cridant) : que se complai a cridar. (v. TdF ‘cridarèu’) cridariá nf, cf Ubaud Dicort : « crierie,
criaillerie » TdF cridassar / cridassejar (v. intr.) : quitar pas de cridar. cridassièr, -ièira n, cf Ubaud Dicort : « criailleur,
euse » TdF cridatge nm, cf Ubaud Dicort :
« action de crier, de gronder » (v. TdF ‘cridage’) cridèsta nf / cridatèsta (abs. Dicort e TdF) (v. cridadèsta) : cridadissas. v. cridadís. cridum nm sing : enveja de cridar ; abitud de cridar. criergia : accion del gèl e del desgèl dins lo sòl. crim (R. II, 517) [crime (v. CLO § 14.2.9 e Ubaud Dicort)] nm : violacion (R. V, 553) bravament grèva de la lei. criminal 1, -a (adj.) : qu'a la natura d'un crim. criminal 2, -a n : persona qu'a fach un crim. criminalament (R. II, 517) : d'un biais criminal. criminalista n (m. e f.) : especialista (m. e f.) en drech criminal. criminalitat nf : ensemble de las infraccions criminalas comesas dins una societat donada pendent un temps donat. D'ont mai anam, d'ont mai la criminalitat augmenta. criminalizacion : accion o resulta de criminalizar. criminalizar (v. tr.) : far passar de la jurisdiccion correccionala o civila a la jurisdiccion criminala (t. tecn. de drech) criminogèn, -a : que pòt amodar d'actes criminals. |
|
|
|
|
|
|