|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
corbatièr, -ièira adj (abs. Dicort) : v. corbassièr, -ièira. corbaton : còrb pichon. corbatonèl / corbatonelon nm : doble e triple diminutiu de còrb. corbe 1, -ba adj, cf Ubaud Dicort : v. corb. corbe 2 nm, cf Ubaud Dicort : « Lo corbe, le cintre, l’arc d’un piège » TdF jos ‘courbe’ corbèl nm : arescle (cinta / cercle) de fust per una cuba (v. TdF ‘courbèl’) ; corba d'arquitectura. corbèla : assemblatge de dos cabirons ; fusta mèstra de teulada. corbelh nm : breta, gòrb / gorbilha (en l. p. d'Erau) : mena de recipient vendemiaire longarut que se carreja sus l'esquina, « hotte » (v. Alibert). corbelhard (< fr.) nm, cf Ubaud Dicort : « corbillard » TdF jos ‘gourbeiard’. [Basic : corbilhard / car mortuari] corbet : probaina (v. corbada) ; cambeta d'araire. corbeta : reveréncia (mena de salutacion) corbetaire, -a : que fa de corbetas. Los Chineses son corbetaires. corbetar (v. intr.) : far de corbetas. corbèu (< fr.) nm, cf Ubaud Dicort : « corbeau, v. còrb, corbàs plus usités ; homme qui ensevelissait les morts, pendant la peste, v. escarrabin ; semonneur d’enterrement ; personne acariâtre, femme emportée, v. escamandre, escòrpi » (v. TdF ‘courbèu’) corbièira nf (v. TdF jos ‘Coubiero’) : airal qu'una tropelada de gralhas i anisan « lieu hanté par les corbeaux » (Sèrras-Ess.) Las gralhas vivon e anisan en corbièiras. Corbièiras n pr f pl : region d'Aude e dels Pirenèus orientals. corbir v, cf Ubaud Dicort : v. cobrir. (v. TdF jos ‘curbi’) corbut, -uda : corbat, -ada ; clinat, -ada. còrcachal nm : compression (R. IV, 625) del còr (s.p. e s.f.) ; « compression » (Alibert) còrcachar (v. tr.) : comprimir lo còr (s.p. e s.f.) ; « comprimer » (Alibert). (v. còrquichar) « corcassèla » : v. carcassèla nf, cf Ubaud Dicort 2022. corcha / corchièira nf (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘courcho’) : camin de travèrsa ; amanèl (fons de sac) ; malautiá dels manhans que los acrochonís. corchairon nm, cf Ubaud Dicort : « fond de sac, restant d’un sac » TdF ‘courcheiron’ corchar (v. tr.) : acorchar (se prene un camin de travèrsa) corchièira nf : v. corcha. corchon nm (v. Ubaud Dicort, TdF jos ‘crouchoun’ e L. 96) : v. crochon. corchonada nf, cf Ubaud Dicort : « ration de pain, pain appétissant » TdF jos ‘crouchounado’ corchonar v, cf Ubaud Dicort : « v intr et tr, s’élever en quignons, en parlant du pain ; agrafer, v. crochetar » (v. TdF jos ‘crouchouna’) corchonàs nm, cf Ubaud Dicort : « gros quignon de pain » TdF jos ‘crouchounas’ corchonet nm, cf Ubaud Dicort : « petit grignon de pain, v. crostet » (v. TdF jos ‘crouchounet’) corchum nm, cf Ubaud Dicort : « bout coupé, bout de planche, rognure d’une pièce de bois » TdF còrcoissor [còrcoisson nm, cf Ubaud Dicort p. 149] : escosença, « cuisson qui monte de l’estomac à la gorge » ; esquinància (« angina » en l.p.) (v. TdF ‘cor-couissou’) corcomalh : ortiga reiala (Galeopsis tetrahit) ; G. ladanum) corcoralha nf, cf Ubaud Dicort : v. cocorla. (v. TdF ‘courcouralho’) corcossa nf, cf Ubaud Dicort : « vermoulure » TdF suppl corcossar v, cf Ubaud Dicort : v. corcossonar. (v. TdF jos ‘courcoussouna’) corcosson nm : gorgolh (baba de diferents insèctes rosegaires) corcossonar (v. tr.) : rosegar (en parlant dels gorgolhs) corcossonar (se) : se gorgolhar. corcossonós, -osa : gorgolhat, -ada. corcossonum nm sing, cf Ubaud Dicort : « vermoulure » (Alibert) còrcrebar (v. tr.) : crebar lo còr (s.f.) (v. TdF jos ‘cor-creba’) ; escrachar q.q. (s.f.) còrcrebar (se) v pron (abs. TdF) : s'escrachar / se tuar (s.p.) còrda : trena de fils torçuts en còrs cilindric e plegadís ; linha garnida d'anquets que l'òm rebala dins l'aiga ; malautiá qu'enregdesís las cambas del bestial [v. còrdas] ; pus primièr brin de seda tirat dels cocons. Còrda de carreta. Còrda de raqueta. Còrda de violon. Còrdas vocalas. cordada : fila , enfilada, cordelada... (t.a.) Cordada de fen. Cordada de personas encordadas. cordadeta nf, cf Ubaud Dicort : « petite enfilade, petite série » TdF cordaire 1, -aira (abs. TdF e Alibert) : persona que còrda una carga. cordaire 2 nm, cf Ubaud Dicort : « cordier, v. cordièr » (v. TdF e Alibert) cordal nm, cf Ubaud Dicort : « lien d’osier, hart, v. redòrta » (v. TdF) cordalha nf, cf Ubaud Dicort : « cordage » (L. 96) cordam nm, v. Ubaud Dicort Errata web : « cordage » (L. 96). (v. –AM) cordar 1 (v. tr.) : metre una còrda a una carga, a una carreta... ; encordar (metre lo fen, la palha... en còrdas) ; ligar ; laçar. cordar 2 (v. intr.) : filar (en parlant d'una pasta) cordar (se) : venir telhut (plen de fils), en parlant dels legums. cordariá : airal que i se fan de còrdas. còrdas nf pl, cf Ubaud Dicort : « lignes de fond garnies d’hameçon » (Alibert) ; « Las còrdas, maladie des porcs, des chevaux et bestiaux, qui leur rend les jambes raides, contraction des articulations » (v. TdF jos ‘cordo’) Còrdas 1 Leon : escrivan occitan de Montpelhièr (1913 - 1987). Còrdas 2 : Còrdas d'Albigés (bastida de l'Edat mejana) Dins una paret d'un ostal de Còrdas foguèt descobèrt un pergamin occitan aparentat als famoses Sortes sanctorum (Divinacions pels sants) : supersticion catolica que pretendiá donar responsa a totes los problèmas, pel tiratge al sòrt d'una frasa de sant. Dins lo manuscrit de Còrdas s'agís pas dels sants, mas dels evangèlis : la responsa a un problèma donat se trobava dins un verset tirat al sòrt. Aquela supersticion foguèt condemnada, amb d'autras, pels Concilis de Vena (465), d'Arles (506) e d'Orleans (511). v. ms. p. 308. cordassa nf, cf Ubaud Dicort : « grosse corde, vilaine corde » TdF cordat 1, -ada adj : aplechat, -ada amb de còrdas ; vengut telhut, -uda / baganat, -ada. cordat 2 nm : tèla gròssa. cordatge : accion de cordar ; ensemble de las còrdas d'un aplech, d'un naviri... cordejar (v. intr.) : « v tr, corder, cordeler, cordonner, faire des cordes ; filer, en parlant de la pâte » ; encordar lo fen ; espandir sas raiças. (v. TdF) La tranuga quita pas de cordejar pertot |
|
cordèl nm / cordèla (v. cordèla) : còrda pichona, « cordeau ; petite corde pour conduire des bestiaux ; longe qui sert à gouverner tous les chevaux d’un attelage ; tortillon qu’on met sur la tête, v. cabeçal ».(v. TdF ‘courdèu’) cordèla nf : « lacet rond, lacet plat ; ruban de fil, v. veta ; t. de marine, cordelle, corde de moyenne grosseur ; espèce d’annélide, nephtys funicula ; feuille d’asphodèle ; cabale, coalition, coterie, v. cotariá » (v. TdF ‘courdello’) cordelada : fila ; enfilada ; cordada. Cordelada d'autòs. cordelar / cordilhar (v. tr.) : trenar ; laçar ; malhar. cordelariá nf, cf Ubaud Dicort : « Rue des fabricants de lacets » (v. TdF ‘Courdelarié’) cordelat 1 (subs.) : drap de lana grossièira. cordelat 2, -ada (adj.) : trenat, -ada ; laçat, -ada ; malhat, -ada. cordelejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr et tr, cordeler, tresser, v. cordelar » (v. TdF) cordelet nm, cf Ubaud Dicort : « petit cordeau » TdF cordeleta nf, cf Ubaud Dicort : « cordelette, petit lacet » TdF cordelièira nf : cimbelièira de monge « cordelière, corde à plusieurs nœuds » ; cordilh d'esquila, de bartavèla, de cadaula... ; « sonnette de porte » ; colar de femna (v. TdF). cordelièr nm : persona que fa de correjons « fabricant de lacets » ; mena de monge. (v. TdF) cordelina nf, cf Ubaud Dicort : « lisière d’une étoffe de soie ; outil de verrier » TdF cordelon nm, cf Ubaud Dicort : v. cordelet. (v. TdF jos ‘courdelet’) cordenc, -a adj : « de corde » TdF, en forma de còrda. cordet nm, cf Ubaud Dicort : « tortillon qu’on met sur la tête, v. cabeçal ; petit gâteau en forme de couronne » (v. TdF) cordeta : còrda pichona. CORDI- : forma prefixada del latin cor, cordis (còr) cordial 1 (m.) , cf Ubaud Dicort : liquor tonica. cordial 2, -a adj (R. II, 475) (TdF ‘courdiau’ ; abs. Dicort) : coral, -a. (v. coral 1) cordialament adv (TdF ; abs. Dicort) : coralament / de tot còr. (v. coralament) cordialitat nf : qualitat de q.q. de cordial. cordièr : aplech de fust per far correjar las còrdas d'una carreta ; persona que fa de còrdas ; caval de tira ; pescaire amb la palangra ; filat per carrejar de fen. cordifòrme, -ma adj : en forma de còr. cordilh nm, cf Ubaud Dicort (v. cordèl (Alibert)) / cordilha nf, cf Ubaud Dicort (v. cordèla (Alibert)) : cordèla pichonèla ; mena de vèrm. cordilhada (subs.) : cordelada / cordurada ; tièira longa. cordilhar v tr : v. cordelar. cordilhon nm, cf Ubaud Dicort : « petit cordon » TdF ‘courdihoun’ cordin nm, cf Ubaud Dicort : « corde nouée dont on frappait les matelots et les forçats » TdF cordina nf, cf Ubaud Dicort : « cordelette » TdF Cordoa [Còrdoa] : vila andalosa (Espanha) cordoan, -a adj e nm : « cordouan, ane, de Cordoue » TdF ; mena de cuèr que se fasiá a Cordoa. cordoanat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « préparé comme le cordouan [v. cordoan] » (L. 96) còrdolent, -a adj : macat, -ada (s.f.) ; nafrat, -ada (s.f.) « navrant, ante, v. ponhent » (v. TdF) còrdolgut, -uda (< còrdòlre) part pass, cf Ubaud Dicort : « navré, -e ». (v. còrdòlre) còrdolor nf : crèbacòr ; compassion (R. IV, 454). còrdòlre (v. tr.) : macar (s.f.) ; nafrar (s.f.), « navrer » (v. Alibert) cordon : estaca (t.a.) ; correja (t.a.) ; correjon (t.a.) ; cordèl / cordèla (t.a.) (v. Cordons) Cordon sanitari. Cordon de polícia. cordonar (v. tr.) : plantar d'arbres al torn d'un camp. cordonariá : sabatariá (R. V, 120). cordonejar (v. intr.) : far lo mestièr de cordonièr. cordonèla nf, cf Ubaud Dicort : « petit pain à trois cornes qu’on suspend aux rameaux, le jour de la fête de ce nom » TdF cordonet : cordilh ; lacet / correjon ; gansa. cordonièira nf : femna de cordonièr ; « sébaste dactyloptère, poisson de mer » TdF suppl. cordonièr : sabatièr ; insècte aqüatic (Hydrometra sagnorum) Cordons blancs nm pl : (gendarmas) , cf Ubaud Dicort. cordura : ensemble dels punts qu'unisson dos tròces d'estòfa ; art de cóser ; crèuge (marca laissada per una entalha) Cordura de nèu : lonja de nèu qu'a pas adoçat. cordurada (subs.) : cordura longa ; cordelada / cordilhada. cordurar (v. tr.) : cóser / cósir. cordurariá nf, cf Ubaud Dicort : « Rue des Couturiers » (v. TdF) cordurassa nf, cf Ubaud Dicort : « couture mal faite, grosse couture » TdF corduratge nm, cf Ubaud Dicort : « action de coudre » TdF ‘courdurage’ cordurejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr et tr, coudre par ci, par là, coudre légèrement » TdF cordurièr, -ièira : persona que fa de vestits. CORE- : forma prefixada del grèc kòrè (prunèla / viston) corea [corèa] nf (del grèc khoreia, dança) : (med.) dançum (dança de sant Gui) corectopia : anomalia de la pruna de l'uèlh. coredempcion : cooperacion de Nòstra Dòna a la Redempcion. coredemptritz (f.) : títol balhat a Nòstra Dòna pels Catolics. coregraf, -a : persona que fa de coregrafia. coregrafia : art de compausar de balets (danças), de los dirigir, de los armonizar amb de musica, de lums e d'autres elements d'espectacle. coregrafic, -a : relatiu, -iva a la coregrafia. coreligionari [correligionari (v. Ubaud Dicort Errata web], -ària n : persona de la meteissa religion. corepraxia : correccion de la pruna de l'uèlh. coresponsabilitat nf : responsabilitat en comun. coresponsable, -bla adj e n : responsable, -a en comun. corescòpi (m.) : aparelh per examinar la pruna de l'uèlh. corescopia : examèn de la pruna de l'uèlh amb un corescòpi. coret nm, cf Ubaud Dicort : « petit cœur, tendre cœur, v. corasson ; cœur de veau, de mouton, de bœuf, v. còr 1 » (v. TdF) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|