convulsion : contraccion espasmodica ; agitacion violenta.

Convulsions patologicas. Convulsions politicas.

convulsionar (v. tr.) : se desformar a causa d'una agitacion violenta.

Aviá la cara tota convulsionada.

convulsionari, -ària adj e n, cf Ubaud Dicort : « convulsionnaire » TdF

convulsiu, -iva : relatiu a de convulsions.

convulsivament : amb de convulsions.

cooperacion : accion e resulta de cooperar ; accion collectiva.

cooperador, -doira adj e n, cf Ubaud Dicort : « coopérateur, trice » TdF ‘couóuperadou’. (v. cooperaire

cooperaire, -aira (~ -airitz) adj e n, cf Ubaud Dicort : « coopérateur, trice » (Sèrras-Ess.)

cooperant nm, cf Ubaud Dicort : « n e adj, coopérant, -e » (v. Per Noste)

cooperar (v. intr.) : far quicòm en comun.

cooperatiu, -iva adj, cf Ubaud Dicort : « coopératif, -ive » (Laus)

cooperativa : associacion de comèrci en comun.

cooperator, -tritz adj e : « coopérateur, -trice » (Rapin ; v. Per Noste). (v. cooperaire)

cooptacion : accion de cooptar o de se cooptar.

cooptar (v. tr.) : admetre q.q. a far partida de quicòm.

cooptar (se) : se causir.

coordenadas nf pl : (matematica) « coordonnées » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 68)

coordenaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : v. coordinador.

coordenar v, cf Ubaud Dicort : v tr « coordonner » (Sèrras-Ess., Lèbre). coordenar (v. L. 269 ‘ordenar’) : v. coordinar (abs. Dicort).

coordenat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « coordonné, -e » (v. coordenar)

coordinacion : accion e resulta de coordonar ; biais d'èsser coordonat.

coordinador (abs. Dicort), -airitz : persona que coordona. (v. coordenaire)

coordinant, -a (abs. Dicort) : t. tecn. de matematicas, de lingüistica.

coordinar (abs. Dicort) (v. tr.) : dispausar per formar un ensemble ; combinar per una accion comuna. (v. coordenar)

« coordonar » (fr.) : v. coordenar - coordinar (abs. Dicort).

coòrt (f.) : desena part d'una legion romana ; tropelada.

Una coòrt romana èra de 600 soldats.

cop 1 nm, cf Ubaud Dicort : « mortier métallique où l’on égruge les matières qui entrent dans la composition du verre ; fond ou forme de chapeau ; contenu de la main ; étui de faucheur, v. codièr ; mesure de capacité, boisseau » (v. TdF ‘coup 2’)

cop 2 nm : (nuca), cf Ubaud Dicort : (v. copet)

« còp » 1: v. còlp.

còp 2 : encontre violent d'un còs contra un autre ; pic / tust / tustal / trucal / taussal ; moment de referéncia temporala.

A bèles còps / un còp e un autre : sovent.

A l'encòp : al còp / ensemble.

Autres còps / un còp èra : de temps passat.

Còp e autre : sovent.

Còp e còp / còp e quilha / de còp en còp : sovent.

Còp entre autre : cada dos còps.

Còp o autre / de còp en còp : de temps en temps.

Còp rar que ploguèsse : èra rar que ploguèsse.

D'un còp a l'autre : de temps en temps.

De còp : vivament.

De còps que i a / de còps : qualques còps.

Mantun còp : sovent.

Sulcòp : sulpic, còpsec.

Téner còp : racar pas / cedir pas.

Tot còp que : cada còp que.

Un còp... un còp : quora... quora.

còp d'astre : azard.

Tombèri sus el (l'encontrèri) per còp d'astre.

còp de maissa : còp de forqueta / brave repais / sadol.

Un còp de maissa li fasiá pas paur.

còp de man : ajuda.

Me balhariás pas un còp de man ?

còp de pè : petoiral.

còp de sang : atac.

Moriguèt d'un còp de sang.

copa 1 nf : recipient per beure, de forma especiala e amb un pè ; recipient sens pè, per se manjar una lecadissa ; recipient d'aur o d'argent ofèrt coma prèmi.

copa 2 nf / còpa (abs. Dicort) (Las doas formas, amb accent o sens accent, coexistisson dins d'unes parlars.) : accion de copar (t.a.) ; « endroit où une chose est coupée ; plan pris perpendiculairement ; fauchée ; coupure, angle rentrant de deux toits qui se réunissent » (v. TdF jos ‘copo’)

copaborres nm, cf Ubaud Dicort : « attelabe Bacchus, eumolpe de la vigne, insectes qui rongent les bourgeons des arbres » TdF jos ‘copo-boutoun’

copaborsa, cf Ubaud Dicort : « nm, coupeur de bourses, filou » TdF ‘copo-bourso’ ; « pickpoquet » (Sèrras-Ess.)

còpacap [copacap] nm : embestiament ; jòc de paciéncia.

copacarral nm, cf Ubaud Dicort : (v. jos carral 1)

còpacaulet (copacaulet) nm : sabre cortin ; baioneta (l.p.)

copacavilha nm, cf Ubaud Dicort : « scie à chevilles » TdF ‘copo-cavilho’

copacebas nm, cf Ubaud Dicort : « courtilière, insecte qui coupe les oignons par le pied » TdF

copacigarro nm, cf Ubaud Dicort : « coupe-cigare » (Rapin)

copacircuit nm, cf Ubaud Dicort : « coupe-circuit » (Rapin)

còpacoa [copacoa] nm : apocòpa v. apocòpa (R. II, 105), « réticence, en style burlesque » (v. TdF ‘copo-co’).

copacòl nm, cf Ubaud Dicort : « casse-cou, escalier rapide, endroit dangereux » TdF ‘copo-còu’

copacuol nm, cf Ubaud Dicort : « veste courte ; coup de Jarnac ; t. de joueur, coupe-cul, coupe-gorge, dévote » TdF ‘copo-cuou’

copada 1 : çò que l'òm còpa, « ce que l’on coupe en une fois, coupe » ; mena de rasim, « variété de raisin à grosse grappe, à grains ovoïdes, croquants et sucrés. Il y a la copada negra et la copada blanca » (v. TdF ‘coupado 2’).

copada 2 nf, cf Ubaud Dicort : « contenu d’un cop ou d’une copa ; mesure de superficie » (v. TdF ‘coupado 1’)

copada 3 nf, cf Ubaud Dicort : « cochevis, alouette huppée, v. cauquilhada » (v. TdF ‘coupado 3’)

copadís, -issa : fragil, -a / que se còpa aisidament.

copador 1 nm: endrech que l'òm i còpa quicòm.

copador 2, -doira n, cf Ubaud Dicort : « étalier, ière, boucher qui distribue la viande en détail » TdF ‘coupadou 2’

copador 3, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « bon, -onne à couper » (Laus)

copadura : talhada ; entalha ; trencadura.

copafam nm, cf Ubaud Dicort : « coupe-faim » (Sèrras)

còpafen [copafen] nf : aplech per ressar una pila de fen.

copafila nm, cf Ubaud Dicort : « coupe-file » (Sèrras-Ess.)

còpafum [copafum] nm : estrechiment d'un tudèl de chimenèia.

còpafuòc [copafuòc ~ copafòc, cf Ubaud Dicort] nm : dispositiu per arrestar un fuòc ; dralha dins un bòsc, dins una selva, per arrestar lo fuòc.

 

 

còpagòrja [copagòrja] nm : « égorgeur, v. escotelaire » ; escanador (airal perilhós) (v. TdF jos ‘copo-gargamello’)

copaire, -aira [~ -airitz] adj e n : persona que còpa (t.a.) ; « vendangeur, euse » (v. TdF)

copairon nm, cf Ubaud Dicort : (v. copaire)

copajarret nm, cf Ubaud Dicort : « coupe-jarret » TdF ‘copo-jarret’

copala nf e adj f, cf Ubaud Dicort : « copal [ou copale] » TdF ‘coupalo’

Goma copala, gomme copal. (v. TdF)

còpalard [copalard] nm : aplech per trencar de lescas de lard.

còpalescas [copalescas] nm : trencador per far de lescas.

copalhon nm, cf Ubaud Dicort : « petit filet dont on se sert pour prendre le poisson qui est entré dans les bordigues » TdF ‘coupaioun’

còpament [copament, cf Ubaud Dicort] nm : accion de copar (t.a.), « section, coupe, tranchée » TdF

Aquel afar foguèt un brave còpament de cap.

còpanoses (abs. Dicort) : aplech per bresar lo clòsc de las noses. (v. cachanoses)

copant, -a : que còpa plan.

còpapalha (copapalha) nm : aplech per ressar una pila de palha.

còpapan [copapan] nm : aplech per copar lo pan.

copapapièr nm, cf Ubaud Dicort : « coupe-papier » (Rapin)

còpa pès [copapès] nm : insècte nosible pels òrts. (Gryllotalpa vulgaris)

Los còpa pès ivèrnan dins la tèrra de pels òrts.

copapòrres nm, cf Ubaud Dicort : « courtilière, insecte qui coupe les porreaux » TdF ‘copo-pòrri’. (v. copacebas)

copar (v. tr.) : bresar ; talhar ; trencar ; arrestar ; sanar / bestornar / crestar / desmasclar ; cancelar ; mesclar.

Copèt tot un fais de vaissèla.

Copar l'aiga per poder far una reparacion.

Copar lo vin : i mesclar d'aiga.

Calguèt que faguèsse copar (desmasclar) son crup.

Copar carrals : contradire q.q.

Copar palhas : se mancar ; plegar de se far (coble)

Se copar pas lo cap : se'n far pas.

coparàs nm : brave còp. (v. TdF)

còparas (inv.) (abs. Dicort) : qualitat de quicòm que còpa ras.

coparèla : copa pichona ; mitat de clòsc de nose ; copèla d'agland ; embonilh / boton mèstre (l.p.)

coparòs nm (L. 95) : sulfat de coire « ... ou couperose » (Alibert).

coparosat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « (méd.) couperosé, -e » (Per Noste)

còpas nf pl (abs. Dicort) : mena de besals a ras de camin. (v. copa 2)

Far las còpas : far de besals per tirar l'aiga de pel camin.

copassejar (v. tr.) : bresar / atrocelar ; apecilhar.

copatèsta nm, cf Ubaud Dicort : « coupeur de têtes, terroriste ; coupe-tête, jeu d’enfant ; travail très pénible » TdF ‘copo-testo’

copatge : accion de copar (t.a.)

còpavedilhas [copavedilhas] nm : cotèl per copar lo cordon de l'embonilh. (v. TdF ‘copo-vediho’)

còpavent [copavent 1] nm : vestit leugièr per se parar del vent e de la pluèja.

còpa vent [copavent 2] nm : martinet alalarg (Apus apus) « martinet à ventre blanc, oiseau ; engoulevent, oiseau » (v. TdF ‘copo-vent’)

copavolam nm, cf Ubaud Dicort : « bec-de-grue, geranium ciconium (Lin.), plante qui émousse les faucilles des moissonneurs » TdF ‘copo-voulame’

copé (< fr.) nm, cf Ubaud Dicort : « coupé d’une diligence » TdF

copèc ~ kopek (< rus.) nm (v. Ubaud Dicort Errata web) : « kopeck »

copejar (v. tr.) : bresar / atrocelar / apecilhar.

copèl : mesura per l'òli ; plat grand ; terrina.

copèla : copa pichonèla ; romana pichona ; caçairoleta.

Copèla d'agland.

copeleta (plt.) : embonilh de Vènus (Cotyledon umbilicus)

copellacion nf, cf Ubaud Dicort : « coupellation » (Rapin)

copellar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, coupeller » (v. Rapin e Laus)

copelon : escudèla.

copet 1 nm : còp pichon ;

Beure un copet, boire un petit coup. (v. TdF ‘coupet 1’)

copet 2 nm : copa pichona ; darrièr del còl [v. cop 2] ; darrièr de dolha de fòrça apleches ; copèla d'agland ;

Un lapin un brave còp sul copet l'assuca.

Tombar de copet, tomber à la renverse. (v. Ubaud Dicort e TdF ‘coupet 2’)

copet 3 nm : trucalhon, cima de truca, de mont, de montanha. (v. TdF ‘coupet 3’)

copeta 1 nf, cf Ubaud Dicort : « petite coupe, petite tasse » TdF ‘coupeto 1’

copeta 2 nf, cf Ubaud Dicort : « petite coupe de bois ou de fourrage » TdF ‘coupeto 2’

copetada nf, cf Ubaud Dicort : « coup sur la nuque » TdF

copetar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, frapper sur la nuque, décapiter » TdF

copetejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr et tr, déchiqueter, morceler ; sonner à petits coups de cloche ; boire à petits coups » TdF

copetièira nf, cf Ubaud Dicort : « ce qui porte la nuque, le cou » TdF

copeton nm, cf Ubaud Dicort : « petite nuque » TdF

« copèu » (fr.) v. esclapa.

còpia 1 nf : escrich d'escolan ; reproduccion d'un tèxt.

Corregir de còpias d'escolan es un brave trabalh !

còpia 2 nf : cremalhon (v. TdF ‘còpi 1’) ;

còpia 3 (abs. Dicort) : folca (mena d'aucèl) (Fulica atra) (v. còrpia)

copiador (aisina) nm, cf Ubaud Dicort, : « copieur, copieuse (machine) » (Sèrras-Ess.)  (# copiaire)

copiagar / copiaguejar (v. intr.) (los 2, abs. Dicort e TdF) : pincardejar (cridal de pincarda)

copiaire, -aira [~ -airitz] (agent)  adj e n : « celui, celle qui copie, qui aime à copier » TdF ; persona que còpia malonèstament. (# copiador)

copiar (v. tr.) : reprodusir quicòm (t.a.) ; imitar q.q.

copiatge nm, cf Ubaud Dicort : « action de copier, transcription » TdF ; « copiage » (Rapin)

copièr : estug de copa ; taraire d'esclopièr.

copilhon : lesca de lard.

« copin, -a » (fr.) : v. camarada - amic - companh.

copiós, -osa (R. II, 473) : abondós, -osa.

copiosament adv : abondosament.

copista (m. e f.) : persona que copiava de manuscrits ; persona que còpia d'escriches, de documents...

« copla » : v. cobla.

coplanaris, -àrias adj pl : (matematica) « coplanaires » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 68)

copola [copòla, cf Ubaud Dicort p. 148] nf : vòuta en forma de copa enversada.

copon 1 nm : escudèla a formatge, « petite écuelle où l’on fait les fromages » (v. TdF ‘coupoun 1’) ;

copon 2 nm : pèça d'estòfa (s. XII). (v. TdF ‘coupoun 2’)

coponet nm, cf Ubaud Dicort : « petit coupon [v. copon 2] » (v. TdF)