|
||||
|
|
|
|
|
|
codèrla : menas de campairòls mai que mai verenoses. coderlon : agaric en general ; aurelheta (Agaricus ulmarius) coderquet nm, cf Ubaud Dicort : « petit préau [v. codèrc)] » TdF. codet nm, cf Ubaud Dicort : « petite faucille à lame coudée » (v.TdF) codeta nf, cf Ubaud Dicort : « petite pierre à aiguiser » TdF. (v. cot) codetengut, -uda : detengut, -uda amb una autra persona o d'autras. codetentor, -tritz : detentor, -tritz amb una autra persona o d'autras. codèx nm, cf Ubaud Dicort : « codex » (Rapin) còdi nm, cf Ubaud Dicort p 148 (R. II, 428) : recuèlh de leis ; ensemble de règlas ; convencion particulara o secreta per comunicar. « La Soma del Còdi » es un ms. occitan del s. XII, compilacion del « Còdi de Justinian » (s. VI) (B.N. n° 632) codial nm (non preconizat Dicort) : v. codièr. codicil : clausula addicionala d'un testament. codicilar (v. tr.) (abs. Dicort) : apondre (ajustar) un codicil. codicologia : sciéncia del libre manuscrit. codicologic, -a : relatiu, -iva a la codicologia. codièira nf, cf Ubaud Dicort : « coffin de faucheur, étui à queux, v. codièr » (v. TdF) codièr / codial [veire codièr, cf Ubaud Dicort] / codilh [codil] nm : estug de dalhaire per metre la cot. codificacion : accion de codificar. codificador (abs. Dicort), -airitz (adj. e subs.) : que codifica. (v. codificaire) codificaire, -aira (~ -airitz) n, cf Ubaud Dicort : « codificateur, -trice [v. codificar] » (v. Fettuciari). codificar (v. tr.) : sometre a un còdi. codificator, -tritz adj e n : « codificateur, -trice » (v. Per Noste). (v. codificaire) codil nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) : v. codièr. codireccion nf, cf Ubaud Dicort : « codirection » (v. çai jos) codirector, -tritz : persona que segonda director o directritz. codís-codasca / codisca-codasca n e nterj, cf Ubaud Dicort : « onomatopée du cri de la poule qui vient de pondre » (TdF) Faire codisca-codasca, jacasser. (v. TdF) codois nm : « reste d’une charge de charbon qu’on n’a pu vendre, résidu en général » ; persona persecutada ; mena de boc emissari. (v. TdF ‘coudouis’) codoissada : còp de coide ; coidejada v. pus luènh. codoissament nm, cf Ubaud Dicort : « action de coudoyer » TdF codoissar (v. tr. dir. e ind.) : donar de còps de coide ; se far de q.q. ; coidejar. v. coidejar. codoissar (se) : se far de q.q. ; se donar de còps de coide ; se coidejar. codoitre nm, cf Ubaud Dicort : « assemblage de pièces superposées et grossièrement cousues » TdF còdol nm : fragment de ròca dura alisat e arredondit per las aigas ; calhau ; pelós de castanha. codòla nf, cf Ubaud Dicort : « pain azyme ; niais, nigaud » TdF codolet : còdol pichonèl ; pinha de pin o d'avet. codolian, -a adj, cf Ubaud Dicort : « niais, aise, nigaud, aude » TdF codolièira : airal cobèrt de còdols o de calhaus. codolièr nm, cf Ubaud Dicort : « amas de galets, terrain couvert de cailloux, v. codolièira » (v. TdF suppl) codolós, -osa : peirós, -osa. Una tèrra codolosa. codonador, -airitz / codonaire, -aira (v. R. VI, 215 - III, 11) (los 4, abs. Dicort) : persona que dona amb una autra o d'autras. (v codonator) codonatari, -ària n, cf Ubaud Dicort : « codonataire » (Rapin) codonator nm (v. Ubaud Dicort donator) : « codonateur » (Rapin) codonh : frucha del codonhièr. codonha : codonh de mena gròssa. codonhada nf : randura de codonhièrs per far limit ; « cognassier, v. codonhièr » (v. TdF) ; consèrva de codonhs (v. Alibert). codonhariá nf, cf Ubaud Dicort : « grande quantité de coings, récolte de coings » TdF ‘coudounarié’ codonhàs nm, cf Ubaud Dicort : « gros coing » TdF ‘coudounas’ codonhat nm : confitura de codonhs ; gelarèia de codonhs ; « eau de coings, sorte de liqueur ». (v. TdF jos ‘coudounat’) codonhet nm, cf Ubaud Dicort : « petit coing » TdF jos ‘coudounet’ codonhièira nf, cf Ubaud Dicort : « bosquet de cognassiers, haie de cognassiers ; limite d’un champ » TdF ‘coudouniero’ codonhièiras nf pl : limits. (v. çai sus) codonhieirat nm, cf Ubaud Dicort : « rejeton de cognassier » TdF ‘coudounierat’ codonhièr nm, codonhièira (v. codonhièira) : arbre fruchièr. (Cydonia cydonia) codors nm : pastre en segond ; subrecarga de muòl. (v. TdF) codorsa nf (Alibert) : pals e travetas de cabana de pescaire. codra nf, cf Ubaud Dicort : « vieille truie » (Alibert) còdra nf : « cerceau », cercle de fust per la fustalha (L. 81 e TdF) ; brotas de castanhièr ascladas per far de cercles (v. Alibert). codraire nm, -aira : persona que fa de còdras. codrar (v. tr.) : remenar los cuèrs dins la cuba amb lo tan. codratge : aprestatge dels cuèrs. codril nm [v. Vayssier jos ‘coutre’] : v. cotrilh, cf Ubaud Dicort. codrilha : tropelada ; marmalha. codrilhada : tropelada. Una codrilhada de fedas. codrilhar (v. tr.) : prene suènh de / sonhar. codrilhon nm : batèu amb cabina. codut nm, cf Ubaud Dicort : « têtard de grenouille » TdF coedicion : edicion d'un obratge per mai d'un editor. coeditar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, coéditer » (Sèrras-Ess.) coeditor, -tritz n : editor qu'edita quicòm amb q.q. mai. coeducacion : accion de coeducar. coeducar (v. tr.) : educar ensemble (t. a.) coeficient : chifra que ne multiplica un autra per li donar mai o mens d'importància ; percentatge. 6 sus 10, coeficient 3 = 18 sus 30. Coeficient d'error. Coeficient de fisança. coefòr, -a n, cf Ubaud Dicort : « choéphore » (Laus) coeiretar v, cf Ubaud Dicort (v. eiretar) : « v intr, cohériter » coeiretièr, -ièira n, cf Ubaud Dicort (v. eiretièr) : « cohéritier, ère » (v. coeretièr) coejar (v. intr.) : bolegar la coeta. v. coetejar Un can content coeja. coèl nm, cf Ubaud Dicort : « nichet, œuf qui reste au nid, chose qui reste en arrière ; œuf qu’on donne au berger qui rapporte sain et sauf un agneau ou chevreau né au pâturage ; cadeau qu’on fait à une garde-malade » TdF ‘couèu’ coelector, -tritz : elector, -tritz amb q.q. mai. coeqüacion [ ~ coequacion] nf : reparticion proporcionala, « coéquation » (Rapin).
|
|
coequipièr, -ièira n : que fa partida de la meteissa equipa. coercibilitat nf : natura de çò coercible. coercible, -bla : que pòt èsser reprimit, -ida. coercicion : accion de constrénher. coercitiu, -iva adj : qu'a lo poder de constrénher. coeréncia : encadenament logic. coerent, -a : que s'encadena plan. coeretièr (v. eretièr) [coeiretièr, cf Ubaud Dicort], -ièira n : eretièr, -ièira amb una autra persona o d'autras. coesion : encadenament logic ; unitat fòrta dins un ensemble, dins un grop. coesiu, -iva adj, cf Ubaud Dicort : « cohésif, -ive » (Laus) coet 1 (subs.) : flòc de coeta (t. a.) ; manat de bargum (v. Alibert). coet 2, -a (adj.) : descoetat,- ada ; « eunuque, v. crestat » ; desparaulat, -ada « pour ‘coi’, v. quiet » (v. TdF ‘couet 2’). coeta : coa pichonèla ; coa de bilhard ; coet o coeta de pel ; recanton ; pecol de fuèlha ; consòuda (Symphytum) ; coeta de + subst : v. tanben coa de + subst. coeta de lapin (plt.) : coeta de conilh (Lagurus ovatus) coeta de rat : consòuda. (Symphytum) coetalèva nf / coetalevet nm, cf Ubaud Dicort : « hochequeue, bergeronnette, oiseau » TdF jos ‘coueto-lèvo’ coetardèla nf, cf Ubaud Dicort : « bergeronnette » (Alibert) coetaroja nf, cf Ubaud Dicort : v. coaroja. (v. TdF jos ‘co-roujo’) coetassa nf, cf Ubaud Dicort : « grosse queue, longue queue » TdF coetejada (f.) / coetejadís (m.) (los 2, abs. Dicort e TdF ) : accion de coetejar. coetejaire, -aira adj e n : can, canha, peis... que coetejan. coetejar (v. intr.) : bolegar (remenar) la coeta (t. a.) coetèrne, -na adj, cf Ubaud Dicort (v. etèrne) : « t. littéraire, coéternel, elle » TdF ‘couëterne’ coetièira : virona de la coa longa. coevolucion : evolucion simultanèa de dos grops d'organismes amb influéncias e adaptacions progressivas recipròcas. coexisténcia : existéncia simultanèa. Coexisténcia pacifica. coexistir (v. intr.) : existir simultanèament. cofa : cabàs / cofin (mena de receptacle (R. II, 280) en aufa) còfa : mena de cofadura sens alas ; culèfa / cufèla ; boneta de nuèch. Èsser de còfa amb q.q. : s'endevenir ; èsser complici. còfablanc nm, cf Ubaud Dicort : « sobriquet qu’on donne aux meuniers » TdF jos ‘cofo’ cofada 1 nf, cf Ubaud Dicort : contengut d'una cofa. (v. TdF ‘coufado’) cofada 2 nf / cofal nm : calòta / sofla / soflet / emplastre / carpan ; « coiffe de femme ». (v. TdF jos ‘couifado’) cofadura nf, cf Ubaud Dicort : « coiffure, manière de coiffer ou de se coiffer, chose qui sert à coiffer » TdF jos ‘couifaduro’ cofaire, -aira [~ airitz] n : persona que còfa. cofal nm : calòta / sofla / soflet / emplastre / carpan. (v. cofada 2) cofant, -a adj, cf Ubaud Dicort : « coiffant, ante » (v. cofar) cofar (v. tr.) : copar lo pel de q.q. ; cobrir lo cap de q.q. cofar (se) : se cargar una còfa o un capèl. cofassa nf, cf Ubaud Dicort : « grande ou large coiffe » TdF jos ‘couifasso’ cofat : còfa de femna. cofatge : accion o resulta de cofar o de se cofar. cofèl : dedal d'aglan. cofèla [ ~ cufèla] nf : culèfa (envolopa) d'unes legums ; pèl de rasim ; vièlh capèl de femna. cofelhada : calandreta tufada / calandreta capeluda / alaudeta tufarina (mena d'alauda) . « cofessar » v : v. confessar. cofet nm / cofeta (v. cofeta 1) : còfa pichona ; boneta pichona, « petite coiffe sans ornemment, bavolet ; calèche à longues barbes de dentelle qui, après s’être croisées sous le menton, venaient se rattacher au haut de la tête, ancienne coiffure languedocienne ; petit bonnet d’enfant » TdF jos ‘couifet’. cofeta 1 nf : « petite coiffe, coiffe de nuit, bonnet de nuit » TdF jos ‘couifeto’ cofeta 2 nf, cf Ubaud Dicort : « petite cofa, v. ce mot » (v. TdF ‘coufeto’) cofeton nm, cf Ubaud Dicort : « coiffe toute petite, béguin, têtière d’enfant, v. caloton » (v. TdF jos ‘couifetoun’) cofin nm : cabàs en aufa en general ; cabàs per carrejar un nenon ; cabàs de provesions ; v. patin-cofin. cofinada nf, cf Ubaud Dicort : « contenu d’un cabas » TdF cofinat : contengut d'un cofin. cofinejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr, garder le coin du feu » TdF suppl. (v. confinh e TdF ‘coufin 2) cofinèl nm, cf Ubaud Dicort : « petit panier » (L. 82) cofinet : cabàs pichon ; nenon abandonat dins un cofin. (v. TdF) cofineta nf, cf Ubaud Dicort : « enfant-trouvée » TdF « cofinh » : v. confinh. « cofir » v : v. confir. « coflar » v : v. conflar. cofolut,-uda adj (Alibert ; abs. Dicort) : comol, -a. cofon nm : boneta redonda sens mentonièira. cofonada nf, cf Ubaud Dicort : « contenu d’un cofon ; couvre-chef de femme, grande coiffe » TdF jos ‘couifounado’ cofondator, -tritz : fondator, -tritz amb una autra persona o d'autras. cofrar (v. tr.) : far un cofratge ; empresonar. cofràs nm, cf Ubaud Dicort : « grand coffre » TdF cofratge : fustatge de maçon per betumar. còfre : grand receptacle rectangular de metal o de fust ; arca. còfre perlièr [còfre a pèrlas (v. Ubaud Dicort e TdF)] nm : mena de peis de mar (Ostracion trigonus) còfre tigrat : mena de peis de mar (Ostracion cubitus) còfrefòrt : còfre d'acièr amb sarralhas seguras. cofret : caisseta de metal, de fust o de matèria plastica. cofrièr nm, -ièira : persona que fa o que vend de còfres. cofut, -uda adj : fonzut, -uda / concau, -ava. coga d’ironda nf, cf Ubaud Dicort : « queue d’aronde ; canard pilet, oiseau » TdF jos ‘co d’iroundo’ cogada nf, cf Ubaud Dicort : « couvée ; engeance, marmaille, troupe » TdF jos ‘couvado’. (v. coada 2) cogalonga nf, cf Ubaud Dicort : v. coalonga. (v. TdF jos ‘co-longo’) cogamèl [ ~ coamèl] nm / cogamèla (abs. Dicort) : « bouton, mamelon, fer de toupie ; goulot d’une cruche » ; aranjada (Amanita cesarea) ; campairòl / bolet (Amanita rubescens) ; « nigaud ». (v. TdF jos ‘coucoumèu’) cogarèla nf, cf Ubaud Dicort : « couveuse, poule qui aime à couver » TdF jos ‘couvarello’ cogarós nm, cf Ubaud Dicort : v. coarós. (v. TdF jos ‘co-rousso’) cogatin nm, cf Ubaud Dicort : « nuque » (Alibert). « cogatin » / « coatin » : v. cogòt. cogaudida / cogausiment (los 2, abs. Dicort) : plaser / gaudida / gausiment (los 2, R. III, 442) simultanèus.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|