|
||||
|
|
|
|
|
|
carnilh nm (v. Ubaud Dicort-2022) : trocilhon de carn de pòrc o de gras pels bodins. (v. carnon) Un bodin sens carnilhs me ven pas per gost. Un bodin sens carnilhs es pas qu'una tripada de sang. carnilha 1 nf : carn de bocariá. carnilha 2 nf / carnilhet nm : gansa que fa un fil qu'es tròp tòrç. carnisson nm : excrescéncia de carn dins una plaga ; polip. carnivàs nm, cf Ubaud Dicort : « excroisance charnue, carnosité, sarcome » TdF carnivòr, -a adj e n : que se manja mai que mai de carn. D'unas plantas son carnivòras. carnmarina nf : mena de peis « expression générique par laquelle on désigne les organismes gélatineux qui flottent à la surface de la mer, et particulièrement les siphonophores et les méduses, v. carnassa, pòta 1 ; leptocephalus..., poissons de mer » (v. TdF ‘car-marino’). (« medusa » es un fr ; mas v. medusa) carnmatar (v. tr.) : macar ; nafrar. carnmatat, -ada : macat, -ada ; nafrat, -ada. CARNO- : forma prefixada del latin caro, carnis (carn) carnofobia : caracteristica de q.q. que s'agrada pas brica de manjar de carn. carnon 1 nm, cf Ubaud Dicort : « charnon, anneau d’une charnière » TdF ‘carnoun 1’ carnon 2 nm : trocilhon de lard freginat a la padena. Los carnons ieu los aimi, mas m'aiman pas a ieu. carnós, -osa : carnut, -uda ; poput, -uda. carnositat nf : excrescéncia carnosa anormala. carnsalada : carn de pòrc a la sal ; ventresca ; bacon. carnsaladièr, -ièira n (e non pas « charcutièr » (fr. l.p.)) : « marchand de viande salée, charcutier, ière » TdF ‘car-saladié’. carnsalaire, -aira n : v. carnsaladièr. (v. TdF jos ‘car-saladié’) carnufalhar (v. intr.) : v. carnifalhar. (los 2, abs. Dicort) carnús nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) : carn qu'a perit ; carraunhada. carnut, -uda : carnós, -osa. caròbia [veire carróbia, cf Ubaud Dicort] nf (l. p. : « corrópia ») : frucha del carobièr. carobièr [veire carrobièr] nm : mena d'arbre. (Ceratonia silica) Caròla : prenom. caròla nf (non preconizat Dicort) : carrèla [v. carrèla]. caròli nm, cf Ubaud Dicort : « carolus, ancienne frappée par Charles VIII, roi de France : elle valait deux blancs ou dix deniers, v. carlin 1 ; personne habituellement infirme » (v. TdF jos ‘caròlus’) carolin, -a : relatiu, -iva a Carlesmanhe. Escriptura carolina. Litanias carolinas : v. litanias. Carolina : diminutiu de Caròla. carolingian ~ carlin, -a adj e n, cf Ubaud Dicort : « carolingien, enne » (Sèrras-Ess.) (v. carlin 2) caroncula nf : exscrescéncia carnosa pichonèla (med.) ; excrescéncia carnosa pichona en general ; bosena d'unas granas. Caroncula lacrimala. Caronculas soslingualas. Caroncula de piòt : mèca de piòt. caroncula granda : exscrescéncia de la paret intèrna del duodenum (lat.) caroncular, -a adj (abs. Dicort) : relatiu, -iva a una caroncula ; de la natura d'una caroncula, « caronculaire » (Rapin). caronculat, -ada : dotat d'una caroncula, o de caronculas. « caronha » : v. carraunha - carrònha - carraunhada. (los 4, non preconizats Dicort) (v. carònha...) carònha nf, cf Ubaud Dicort (R. II, 340) : « charogne, bête morte ; carogne, fainéant, ante, femme débauchée ; hypocrite » TdF ‘carogno’ caronhada nf, cf Ubaud Dicort (R. II, 340) : « chair de charogne, charogne pourrie ; mauvaise viande ; femme perdue » TdF ‘carougnado’ caronhàs, -assa n, (v. TdF ‘carougnas’ e Ubaud Dicort) : « grande charogne, charogne hideuse ; voirie ; femme publique » (v. TdF) caronheta nf, cf Ubaud Dicort : « petite charogne, t. injurieux » TdF ‘carougneto’ caronhièr 1, -ièira adj, cf Ubaud Dicort : « qui vit de charogne » TdF ‘carougnié’ Aucèl caronhièr, oiseau carnassier. (v. TdF) caronhièr 2, -ièira n, cf Ubaud Dicort : « Un caronhièr, un propriétaire qui nourrit mal son troupeau, un pâtre qui n’a que des bêtes maigres » TdF ‘carougnié’ Caront n pr m, cf Ubaud Dicort : « charon, nocher des enfers » TdF ‘Caron’ La barca a Caront, la barque infernale. (v. TdF) carontejaire, -aira (~ -airitz) adj e n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui trimbale, qui change souvent de domicile » TdF carontejar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, charrier de côté et d’autre, trimbaler » TdF carós, -osa adj, cf Ubaud Dicort : « rébarbatif, ive, rude, sévère » TdF caròta (del lat carota) (abs. Dicort) : nom scientific de la pastenaga (Daucus carota) ; escapolon cilindric de sondatge de terren. (v. carròta) carotar (abs. Dicort) (v. tr.) : far un carotatge dins un terren. (v. carrotar) carotatge (abs. Dicort) : extraccion d'una caròta de terren amb un carotièr. (v. carrotatge) carotèn nm : (quimia) « carotène » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 331). carotèn / carotina : v. carotina. (abs. Dicort) carotid(e), -a adj, cf Ubaud Dicort : « carotide » (v. çai jos) Artèria carotida. carotida nf : caduna de las doas brancas de l'aòrta que carrejan lo sang al cap e a la cara. carotidian, -a adj, cf Ubaud Dicort : « carotidien, -enne » (Per Noste) carotièr (abs. Dicort) : instrument per traire una caròta de terren. carotina (abs. Dicort) : pigment colorat dels teissuts vegetals e mai que mai de la pastenaga / de la caròta (Daucus carota). (v. carotèn) CARP- : forma prefixada del grèc karpòs (frucha), e de karpòs (ponhet ; junctura (R. III, 598)) v. carpectomia. -CARP : forma sufixada del grèc karpòs (frucha ; ponhet) v. endocarp - metacarp. carp 1 nm : esquelèt de la part superiora de la man, « (squelette du poignet) carpe » (Rapin) carp 2, -a adj : madur, -a ; tròp madur, -a ; porós, -a ; espongós, -a. Frucha carpa : frucha madura. Tèrra carpa : tèrra mòbla. Reumàs carp : reumàs madur. Carboncle carp : carboncle madur. carpa 1 nf : rapuga ; carpa 2 nf : mena de peis : (Cyprinus carpio) carpada : querèla ; rosta / tabassada ; faissa. carpaire, -aira [~ -airitz] adj e n : querelós, -osa. carpal nm : v. carpan 2. carpan 1 nm : boneta o tòca de mainatge ; anciana cofadura de femna ; tòca de magistrat (mena de cofadura) ; « dessus de la tête, v. suc » TdF carpan 2 / carpal nm : còp de ponh ; tustassal sul cap, « torgnole » (Basic). carpanar v, cf Ubaud Dicort : v tr, « souffleter » (Brun Glossari Oc-Fr) carpandon nm : tòca pichonèla de mainatge. carpar 1 (v. intr.) : acabar d'amadurar ; venir tròp madur ; amassar / acampar (plaga, carboncle...) ; carpar 2 v : tanar (s.f.), « v tr, battre, étriller, frotter » TdF ‘carpa 2’ carpar (se) v pron : « se harper, se prendre aux cheveux, se battre » TdF jos ‘carpa 2’ carpat nm, cf Ubaud Dicort : « carpeau » TdF. (v. carpòt) carpatic, -a adj, cf Ubaud Dicort : « carpatique » (Rapin) (v. çai jos) Carpats (m. pl.) : cadena de montanhas d'Euròpa centrala. carpectomia : ablacion dels òsses del carp.
|
|
carpejar (v. tr. e intr.) : carpinhar ; èsser despieitat / despiechat. carpèl (m.) : caduna de las pèças floralas que lor ensemble forma lo pistil, o ginecèu. carpellar, -a adj, cf Ubaud Dicort : « carpellaire » (Laus) carpenar [veire carpinar, cf Ubaud Dicort] / carpinar : v. carpinhar (non preconizat Dicort). carpenta : fustam d'un ostal ; carcassa d'una construccion. carpentar (v. tr.) : talhar de fustas per far un fustam. carpentariá : fustariá. carpentatge : construccion de carcassas. carpentejar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, charpenter » (L. 68) carpentièr nm, -ièira : fustièr, -ièira. Carpentràs : vila occitana de Provença (Occitània) carpentrassenc, -a (adj. e subs.) : persona de Carpentràs. CARPI- : forma prefixada del grèc karpòs (frucha) v. carpicultor - carpicultura. -CARPI : forma sufixada del grèc karpòs (frucha) v. endocarpi - pericarpi. carpi, càrpia adj e n, cf Ubaud Dicort : « grincheux, -euse » (v. Brun Glossari Oc-Fr) carpia nf, cf Ubaud Dicort : « charpie » (L. 69) carpian, -a adj, cf Ubaud Dicort : « carpien, -enne » (Laus). (v. carp 1) carpicultor, -tritz : persona que fa l'elevatge de carpas. carpicultura : elevatge de carpas. carpièira nf (v. Ubaud Dicort e Alibert) : airal per far carpar la frucha. carpilhon nm, cf Ubaud Dicort : « carpillon » (Rapin) carpin nm : « grattelle, rouvieux, gale des chiens et des chevaux, éruption cutanée qui amène la chute du poil » ; lagui ; lanha ; preocupacion ; despièch. (v. TdF jos ‘charpin’) carpinada nf, cf Ubaud Dicort : « rixe, combat à coups de poings, querelle ; secousse, taquinerie » TdF carpinaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui houspille, qui querelle » TdF carpinar v, cf Ubaud Dicort : « v tr et intr, houspiller, écheveler, égratigner, v. esborrassar ; taquiner, quereller, inquiéter, v. picanhar ; endêver, murmurer, gronder, v. charpar 2 » (v. TdF). carpinar (v. tr.) : v. carpinhar (non preconizat Dicort). carpinar (se) v pron : « se prendre aux cheveux, s’égratigner, se harpailler, se taquiner, se disputer, v. cardar(se) ; s’arracher les cheveux de dépit, v. escarpinar (s’) » (v. TdF jos ‘carpina’) carpinariá nf : « effet de la grattelle [v. carpin] ; maussaderie, mauvaise humeur » TdF ‘charpinarié’ carpinatge nm, cf Ubaud Dicort : « action de se prendre aux cheveux, de se houspiller, de reprendre aigrement » TdF ‘carpinage’ carpinejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr et tr, avoir du dépit, endêver ; taquiner, pointiller » TdF carpinhar [e derivats, veire carpinar, cf Ubaud Dicort] / carpinhejar [veire carpinejar] (v. tr.) : tarragaunhar ; corroçar ; esborrassar ; esquinçar ; querelar ; romegar ; engraunhar. carpinhar [veire carpinar] (se) v pron : se tarragaunhar ; se querelar ; s'engraunhar. carpinós / carpinhós [veire carpinós] –osa adj : ernhós, -osa ; querelós, -osa ; tissós, -osa ; rebolut (en parlant d'un arbre). carpir (v. tr.) (v. Ubaud Dicort e Alibert) : atrocelar ; apecilhar ; escarpir / achiquetar. carpit, -ida : t. a. de carpir. CARPO- : forma prefixada del grèc karpòs (frucha) carpofag, -a : que s'avida de frucha. carpofòr nm : partida esporifèra dels campairols. carpogamia : mena de reproduccion sexuala vegetala. carpologia : estudi de la frucha. carpòt nm, cf Ubaud Dicort : « carpette » (Rapin). (v. escarpòt) carquesa nf : fornasa ; fornèl pels crusòls de veirièr, « carcaise » (v. TdF). carqueta nf, cf Ubaud Dicort : « brebis vieille ; pécore, v. pèca » (v. TdF) carquinhar (non preconizat Dicort) : doblet de carcanhar. carquinhejar v, cf Ubaud Dicort : doblet de carcanhejar. carraca (v. Alibert) [ / caraca ?, cf Ubaud Dicort] nf : mena de batèu leugièr, « carraque » (Laus, Rapin). carracon nm, cf Ubaud Dicort : « petite caraque » TdF carrada 1 nf : cargament d'un carri o d'una carreta ; tot un fum de. Carrada de fen. Carrada de fems. Carrada de bledas. carrada 2 nf, cf Ubaud Dicort : « viande séchée » TdF ‘carrado 1’ carradament [ ~ cairadament] adv : d'un biais carrat ; francament (s.f.) carradon 1 nm, cf Ubaud Dicort : « petite charretée, v. viatjon » (v. TdF) carradon 2 nm, cf Ubaud Dicort : « petit coin de terre, v. cantonet » (v. TdF ‘carradoun 2’) carradura [ ~ cairadura] nf : largor del bust d'una espatla a l'autra ; largor de la peitrina, del còrs ; personalitat (s.f.) « carrafa » : v. garrafa. carraira nf : camin de tropèl ; camin rural. carrairada ~ carrieirada nf, cf Ubaud Dicort : « contenu d’une rue, habitants d’une rue ; chemin charretier, chemin rural pour l’exploitation des champs, ancien chemin destiné aux troupeaux, à Marseille » TdF ‘carreirado’ carrairaire nm, cf Ubaud Dicort : « chef de file d’un troupeau, bélier conducteur, v. carraire » TdF ‘carreiraire’ carrairar (v. intr.) : caminar dins una carraira. carrairassa ~ carrieirassa nf, cf Ubaud Dicort : « grande rue, longue rue, vilaine rue » TdF ‘carreirasso’ carraire, -aira (adj. e subs.) : boc o cabra que mena lo tropèl. (v. TdF) carrairejaire ~ carrieirejaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui fait paître son troupeau le long des routes » TdF ‘carreirejaire’ carrairejar ~ carrieirejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr, faire paître son troupeau par les chemins » TdF ‘carrreireja’ carraireta ~ carrieireta nf, cf Ubaud Dicort : « petite rue, rue étroite » TdF ‘carreireto’ carrairièr nm, cf Ubaud Dicort : « magistrat municipal chargé du soin et de l’entetien des rues » (L.69). (v. TdF ‘carreirié’) carrairòl ~ carrieiròl nm, cf Ubaud Dicort : v. carrairon. (v. TdF jos ‘carreiroun’) carrairòla nf, cf Ubaud Dicort : « sentier, venelle » (Carrasco) ; « petite rue » (L. 69) carrairon (R. II, 338) [~ carrièiron] nm, cf Ubaud Dicort : carrièira pichonèla ; caminon. carrairolet nm, cf Ubaud Dicort : v. carraironet. (v. TdF ‘jos ‘carreirounet’) carraironet ~ carrieironet nm, cf Ubaud Dicort : « petit sentier, v. dralholet » (v. TdF ‘carreirounet’) carrairòt ~ carrieiròt nm , cf Ubaud Dicort : « petite rue » (L. 69 carrairòt) carral 1 (f. [v. Vayssier ‘corral 2, 3 e 4’]) adj e n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : rodal (traça de ròda de carri) ; camin plen de rodals ; camin a travèrs camps. Camin carral, chemin charretier. (v. TdF jos ‘carrau 1’ nm) Copar carrals : contradire ; contrariar ; cambiar de conversacion. carral 2 (m.) : filat de pesca. carralàs nm, cf Ubaud Dicort : « grande ornière, mauvais chemin, chemin pierreux » (v. TdF) carralet nm, cf Ubaud Dicort : « petite ornière, petit chemin » TdF carralh / caralh ? (machafèrre) nm, cf Ubaud Dicort : v. caralh. carralhàs / caralhàs ? nm, cf Ubaud Dicort : v. caralhàs. carralièch nm / carlièch [veire carralièch, cf Ubaud Dicort] : còrs de carreta. carraliechat nm / carliechat (veire carraliechat) : contengut d'un còrs de carreta. carrament nm, cf Ubaud Dicort : « action de carrer ; figure carrée, contenance d’un carré » TdF carrancatge nm, cf Ubaud Dicort : « tas de choses encombrantes, v. encombre » (v. TdF)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|