aquaducte



	aqüaducte nm (abs. Dicort) [Laus, Basic : aquaducte] : conduit artificial per menar l'aiga d'un lòc a un autre. (v. aqueducte) aqüafortista [ ~ aquafortista, cf Ubaud Dicort] n (m. e f.) : engravaire, -a a l'aigafòrt. v. grand. aqüamobila (abs. Dicort) : engenh sosmarin per la recèrca e la localizacion dels bancs de peisses. aqüanauta ( ~ aquanauta) (m. e f.) (abs. Dicort) : explorator, -tritz dels fonzes marins, « aquanaute » (Per Noste). aqüarèla [ ~ aquarèla, cf Ubaud Dicort] nf : pintura amb de colors diluïdas dins d'aiga. aqüarelista [ ~ aquarelista, cf Ubaud Dicort] n (m. e f.) : penheire, -a d'aqüarèlas. aqüari 1 [Aqüari~ Aquari, cf Ubaud Dicort] (m.) (R. II, 40) : un dels signes del zodiac, « verseau » TdF. aqüari 2 ~ aquari nm, cf Ubaud Dicort : v. aqüarium. aqüariofil ( ~ aquariofil), -a adj e n (abs. Dicort) : persona que s'agrada d'abalir (d'elevar) de peisses d'aqüarium, « aquariophile » (Rapin). aqüariofilia [ ~ aquariofilia, cf Ubaud Dicort] nf : passion per l'abaliment dels peisses d'aqüarium. aqüariologia : accion d'estudiar los problèmas pausats per l'abaliment dels peisses en captivitat. aqüarium [ ~ aquarium (lat.) ~ aqüari 2 nm, cf Ubaud Dicort] : sèrva d'aiga doça o d'aiga de mar per i abalir de plantas aqüaticas o de peisses. aqüatic [ ~ aquatic, cf Ubaud Dicort], -a adj (R. II, 40) : que creis dins l'aiga ; que viu dins l'aiga ; relatiu, -a a l'aiga. Plantas aqüaticas. Animals aqüatics. aqueducte nm, cf Ubaud Dicort : « aqueduc, v. conduch » (v. TdF jos ‘aquedu’) aqueferar / aqueferir (v. tr.) : ocupar / afasendar. aqueferar / aqueferir (s') : se cochar / se coitar ; s'afasendar. aqueferat, -ada / aqueferit, -ida : t. a. çaisús. aquel, -a (adj. e pr. dem.) : lo, la qu'es alà ont es el. (De notar que, dins la lenga parlada, « aquel » es sovent emplegat abusivament en lòc d'« aqueste ».) Aquel ostal, cette maison-là. (v. jos aiceste) Lo dolent aquel (occ.) : aquel òme emmalit. aquel d’ailà pron dem, cf Ubaud Dicort : « pronom démonstratif qui désigne un objet éloigné, mais plus rapproché de la personne à qui on s’adresse que de celle qui parle, celui-là, celle-là » TdF jos ‘aquèu-d’eilà’ aquel d’aquí pron dem, cf Ubaud Dicort : « pronom démonstratif qui désigne un objet éloigné, mais plus rapproché de la personne qui parle que de celle à qui l’on s’adresse, celui-là, celle-là » TdF jos ‘aquèu-d’aqui’ aqueridor, -doira adj, cf Ubaud Dicort : « à acquérir » (L. 26) aqueriment / aquesiment nm, cf Ubaud Dicort : « action d’acquérir » (v. TdF jos ‘aqueriment’) aquerir / aquesir / aquèrre [los 2, veire aquerir, cf Ubaud Dicort] (los 3, L. 26) (v. tr.) : crompar ; obténer / obtenir ; ganhar. aquerir (s') : se procurar. S'aquerir un ostal, una autò... aquerit, -ida / aquesit, -ida [veire aquerit] adj : t. a. çaisús, « acquis, ise » TdF jos ‘aqueri’. aquèrre (L. 26) (non preconizat Dicort) : v. aquerir. aquesament nm : apasiament ; consentiment. aquesar (v. tr.) : apasiar. aquesar (s') : levar pas lenga / se calar ; èsser consent. aquesidor, -doira adj, cf Ubaud Dicort (v. aquesir) : v. aqueridor. aquesiment nm : v. aqueriment. aquesir v. (leng. occid.), cf Ubaud Dicort. « aquesir » : v. aquerir. aqueste,-a (adj. e pr. dem.) : aiceste (lo qu'es aquí ont siás tu) Aquesta carrièira, cette rue. (v. jos aiceste) Vòli aqueste, pas aquel. aquet nm, cf Ubaud Dicort : « action d’arrêter, de repousser la balle ou le ballon » TdF aquetaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui renvoie la balle ou le ballon » TdF aquetar (v. tr. e intr.) : arrestar, estanhar ; remandar / renviar (palma...). (v. TdF) aquetar (s') v pron (Alibert) : s'arrestar. aquí / aquiu [veire aquí, cf Ubaud Dicort] (adv. ; prep. ; loc. conj.) : a l'airal ont siás. Veja aquí ! : qué vòls ! (interjeccion que marca suspresa, desbalausida, desolacion, despoder) Aquí lo ! : v. en bas de pagina. aquí (d’-) … : v. tanben d’aquí … aquí a (d'-) : fins a / entrò a. D'aquí a Orlhac cal comptar doas oras a pè. aquí amont (d'-) : d'amont. aquí aquí (d'-) : d'un endrech a l'autre. aquí as / aquí avètz : vaquí. aquí de (èsser -) : aver enveja de. Es aquí de se maridar. aquí enlà (d'-) / aquí ençà (d'-) / aquí endavant [en davant] (d'-) : d'ara ençà. aquí enrèire [en rèire] (d'-) : çai enrèire / çai entràs / un còp èra. aquí entre aquí (d'-) : d'un moment a l'autre ; còp o autre ; sovent. Pòt arribar d'aquí entre aquí. aquí estant (d'-) : de l'airal ont soi. aquí jai : aquí repausa. aquí-lo [aquí lo ! interj, cf Ubaud Dicort] : es aquí.		aquí-me (aquí me (v. Alibert)) : soi aquí. aquí meteis loc adv, cf Ubaud Dicort : « là même ; aussitôt » (L. 26) aquí-ne ! (interj.) (abs. Dicort) : n'as aquí ! n'avètz aquí ! aquí ne vòls aquí n'as loc adv : a roncéncia / a foison. aquí-n'un (abs. Dicort) : aquí i n'a un ; ne vesi un. aquí-n'una 1 (abs. Dicort) : aquí i n'a una ; ne vesi una. Cercavas una ombra ? Aquí-n'una ! aquí-n'una ! 2 (abs. Dicort) : pas possible / è ben ara / qué cal pas ausir ! aquí que (d'-) / d’aquí tant que : fins que / entrò que. D'aquí que siá nuèch avèm léser. aquí que caliá pas (occ.) : aquí ont caliá pas. aquí tant que (d’-) loc conj, cf Ubaud Dicort : v. aquí que (d'-) (v. TdF jos ‘aqui’ AQÜÍ- : forma prefixada del latin aqua (aiga) aqüicòla (abs. Dicort) : relatiu, -iva a l'aqüicultura ; que viu dins l'aiga, « aquicole » (Rapin). aqüicultor, -tritz (abs. Dicort) : aqüacultor, -tritz. v. pus avant. aqüicultura (abs. Dicort) : aqüacultura. v. pus avant. aqüifèr [ ~ aquifèr], -a adj : que conten d'aiga o que ne mena. Jaç aqüifèr / lièch aqüifèr (espandi freatic) aqüifoliacèas [ ~ aquifoliacèas] (f. pl.) : familha de plantas. aquilèa nf, cf Ubaud Dicort : « (bot.) achillée » (Laus) aquilegia (plt.) : (Aquilegia Bernardi) ; (A. alpina); (A. pyrenaica) ; (A. Kitaibelii) ; A. Reuteri) ; (A. vulgaris) Aquiles [Aquilles cf Ubaud Dicort p 145] : prenom. aquilin, -a adj (R. II, 38) : recorbat, -ada en bèc d'agla. Nas aquilin, nez aquilin. (Laus) aquilon (R. II, 108) : vent del nòrd. aquinesia : abséncia patologica de movements. aquintelar (v. tr.) : acroselar / atavelar / amontar. aquintelat, -ada : acroselat, -ada. aquisicion nf, cf Ubaud Dicort : « acquisition » (Rapin) aquissar (v. tr.) : acometre un can / l'encanissar. aquissat, -ada : encanissat, -ada. aquist : crompa ; augment. aquistar (v. tr.) : aquerir / aquesir. aquit nm (L. 26) / acquit (R. V, 18) (abs. Dicort) : descarga (escrit signat per far descarga). Signa-me aquel acquit, si que non... aquitable, -bla : que se pòt absòlvre. aquitaire, -aira : persona qu'aquita. aquital (adv.) : just aquí. aquital naut loc adv, cf Ubaud Dicort : « là-haut » TdF jos ‘aquito’ aquitament nm (R. V, 24) : liberacion ; desendeutament. aquitan, -a (adj. e subs.) : persona d'Aquitània. Aquitània : nom de província d'Occitània. aquitar / aquitiar [veire aquitar, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : desliurar ; absòlvre ; pagar un deute. aquitar (s') / se desendeutar. « aquiular » v : v. acular – acuolar (non preconizat Dicort). aquò (pr. dem.) : çò qu'es aquí, al pè de tu. Amb aquò pas mai : aquò's tot. Qu'es aquò ? Ne sabi pas res ! aquò bon : çò bon. aquò d'alà : çò qu'es alà, al pè d'el. aquò d'amont : çò naut. aquò d'aquí : aiçò. Aquò d'aquí me ven pas per gost ! aquò d'aquí rai ! / aquò rai ! : rai d'aquò ! / Que s'acomòde ! aquò mieu / aquò meu (non preconizat Dicort) : çò meu / çò mieu. aquò negre : çò negre. aquò plòu ; aquò nèva (v. Alibert) : plòu ; nèva. aquós, -osa adj : aigalós, -osa [v. aigós] ; « aqueux, euse » (v. Ubaud Dicc. scient. p.321 ). Tròbi aquel vinòt un pauc aquós. aquositat nf (R. II, 39) (abs. Dicort) : natura de çò aquós [v. aigositat] ; « aquosité » (Laus, Per Noste) (v. aquós). AR- : prefix occitan augmentatiu o d'expressivitat, davant los vèrbs en R- e totes lors derivats : arregdir... -AR : sufix occitan, del lat. -are. A donat de substantius de lòc, tot un fum de vèrbs e d'adjectius : brugar (airal cobèrt de brugas)... ; flaütar (jogar de la flaüta)... ; popular... ara 1 nf : decamètre carrat (unitat de mesura de superficia agrària) ara 2 (adv.) : en aiceste moment. Tre ara : a partir d'ara. ara 3 (conj. coord.) : « or » (Vernet Dict. gram. oc. p. 49), mas ; d'autra part. Èran decidits a venir ; ara çò que lor mancava èra l’argent del viatge. (v. Vernet) ara ençà (d'-) / ara enlà (d'-) : d'aquí endavant. ara meteis : sens esperar mai. ara per ara / per ara : pel moment. ara se plora ara se ritz : quora se plora quora se ritz.