|
|
|
|
|
|
aprigondar / aprigondir (v. tr.) (v. Ubaud Dicort e Alibert) : curar pus bas ; enfonsar / enfonzar ; englotir ; estudiar mai / espepidar. Aprigondir un trauc. Aprigondir un pal dins la tèrra. La mar aprigondiguèt lo naviri dins un pas res. Aprigondir una question. Aprigondir sa cultura. aprigondiment : estudi seriós ; examèn seriós ; desvolopament seriós d'una question. aprigondir (v. tr.) : v. aprigondar. aprigondir (s') : s'englotir / disparéisser dins l'aiga. aprigondit, -ida : t. a. del vèrb aprigondir. aprimador, -airitz (abs. Dicort) : que far venir pus prim, -a. Lo cotèl aprimador d'un panieiraire. Fasiá una gimnastica corporala fòrt aprimairitz. aprimairar (s’) ~ aprimieirar (s’) v pron, cf Ubaud Dicort : « se mettre au premier rang » (L. 25) aprimar (v. tr. e intr.) : ateunir ; amenir ; abenar ; pàisser l'èrba naissenta ; rafinar / subtilizar. Aprimi los costons per trenar un panièr. Lo bestial, après ivernar, li tarda d'aprimar. Ne finís pas jamai d'aprimar son estil. aprimar (s') : s'ateunir. La mèla de mon cotèl s'es plan aprimida. aprimatge : accion o resulta d'ateunir... t. a. d'aprimar. aprimieirar (s’) v pron : v. aprimairar (s’) a priori (loc. adv. lat.) (abs. Dicort) : abans experiéncia / abans examèn. (v. priòri (a -)) apriorisme : metòde de rasonament en defòra de tota realitat. aprioristic, -a : que repausa sus un a priori (lat.) / en defòra de tota realitat. aprivadaire, -aira n : persona qu'aprivada quicòm o q.q. aprivadament nm : adomergiment. aprivadança (R. IV, 648) : familiaritat. aprivadar (v. tr.) : adomergir ; amistançar ; privar. aprivadat, -ada adj : t. a. çaisús, « apprivoisé, privé, ée » TdF jos ‘aprivada’. aprivar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, priver ; apprivoiser » TdF jos ‘priva’ aprobacion nf (v. jos aprovar) (abs. Dicort) : consentiment. (v. aprovacion) aprobar (v. tr.) (R. IV, 651 ‘aproar/aprobar’) (abs. Dicort) : aprovar. (v. aprovar) aprobatiu (v. jos aprovar) (abs. Dicort), -iva adj : qu'es consent, -a. (v. aprovatiu) aprobativament adv (v. jos aprovar) (abs. Dicort) : d'un biais aprobatiu. Capegèt aprobativament. aprobativitat nf (v. jos aprovar) (abs. Dicort) : estat patologic de q.q. qu'apròva tot çò propausat. aprobator, -tritz adj e n : « approbateur, -trice » (Fettuciari). (v. aprovaire) aprobatòri, -òria adj (v. jos aprovar) (abs. Dicort) : que manifèsta son aprobacion. aprochable, -bla : que pòt èsser aprochat, -ada. aprochada : movement d'apròchi. aprochadís, -issa adj : vesin, -a. aprochaire, -aira : persona qu'apròcha o que s'apròcha. aprochament [apròchament] nm : accion o resulta d'aprochar o de s'aprochar. aprochant, -a : que s'apròcha. aprochar (v. tr.) / apropriar (v apropriar) : far venir pus prèp /... pus pròp. aprochar (s’) v pron / apropriar (s') (v apropriar (s’)) : venir pus prèp / se sarrar. La nuèch s'apròcha, se cal pas atardivar. apròchi (m.) : proximitat ; vesinatge. aprodelar / aprodolar (v. tr.) (v. Ubaud Dicort e Alibert) : far prodèl / far pròdol ; remolcar ; ajudar ; conclure un maridatge. Se me podiás aprodelar, aquò m'arrengariá plan. aprodelar / aprodolar (s') : se succedir. aprofechable (R. IV, 650), -bla adj / aprofeitable [veire aprofechable, cf Ubaud Dicort], -a adj : que l'òm pòt aprofechar, que l'òm pòt aprofeitar. aprofechaire / aprofeitaire (los 2, abs. Dicort) : qu'aprofecha / qu'aprofeita. (v. profechaire) aprofechament : utilizacion ; emplec. aprofechar (R. IV, 650) / aprofeitar [veire aprofechar] (v. tr. e intr.) : metre a profiech / profeit ; utilizar ; emplegar ; créisser. Ne cal aprofechar (aprofeitar) quand ne vira. Aquel vedèl aprofeita plan. aprofechat, -ada / aprofeitat [veire aprofechat], -ada adj : t. a. çaisús, « mis à profit, utilisé, économisé, ée » (v. TdF jos ‘aprouficha’). aprofiar (v. tr.) : assolidar amb jurament. aprometre (v. tr.) (non preconizat Dicort) : v. prometre.
|
|
apropinqüacion (R. IV, 656) (abs. Dicort) : apròchi ; proximitat. apropinqüar(v. tr.) (R. IV, 656) (abs. Dicort) : aprochar. apropinqüar (s') (abs. Dicort) : s'aprochar. apropriable, -bla : que l'òm se'n pòt apropriar ; que pòt èsser apropriat, -ada (adobat, -ada) apropriacion nf, cf Ubaud Dicort : « appropriation » TdF apropriadament adv : d'un biais apropriat. apropriaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui approprie » TdF Apropriaire de capèl, ouvrier chapelier. (v. TdF) apropriament [apròpriament, cf Ubaud Dicort] nm / apropriacion nf (los 2, R. IV, 658) : presa ; ocupacion ; proprietat. apropriar / propriar (abs. Dicort) (v. tr.) : adobar / adaptar. Coneis consí apropriar tot un fum de causas. apropriar (s') : s'emparar de quicòm / usurpar (R. V, 454) apropriat, -ada : adobat, -ada / adaptat, -ada. aproprir (v. tr.) (TdF ; abs. Dicort) : netejar ; abelir. aprosexia : perturbacion de l'atencion, caracterizada per una incapacitat de concentracion perlongada. aprovable, -bla : que se pòt aprovar. aprovacion nf, cf Ubaud Dicort : v. aprobacion. aprovador, -airitz (abs. Dicort) : aprobatiu, -iva. (v. aprovatiu e aprovaire) Un mormolh aprovador. Una mimica aprovairitz. aprovaire, -aira adj e n, cf Ubaud Dicort : q.q. qu'es consent, -a ; q.q. qu'apròva. aprovar (v. tr.) (v. Ubaud Dicort e Alibert) : trobar bon ; declarar bon ; èsser consent. Apròvi tot çò qu'avètz dich. (De notar que las formas sabentas « aprobacion, aprobatiu, aprobativament, aprobatòri » s'escrivan amb un « b » (v. Alibert)) aprovatiu adj, cf Ubaud Dicort : v. aprobatiu. aprovesiment : avitalhament. aprovesir (v. tr.) : avitalhar ; provesir ; apitançar. aprovisionaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui approvisionne, pourvoyeur, euse » TdF aprovisionament nm, cf Ubaud Dicort : « approvisionnement » TdF aprovisionar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, approvisionner, v. provesir » (v. TdF) aproximacion nf : manca de rigor. Aproximacion decimala, approximation décimale. (v. Ubaud Dicc. scient. p. 56) aproximatiu, -iva : aprochadís, -issa. aproximativament : a quicòm prèp. apsida : cadun dels extrèms del grand axe de l'orbita elliptica d'una planeta que vira a l'entorn del solelh. (# absida) apsidal, -a : natura d'una superficia que deriva d'una autra d'après una lei de geometria particulara. apsiquia : estat d'inconsciéncia. Apt ('apte) : nom de vila d'Occitània. aptament : amb aptesa / amb aptitud. aptar v (v. Ubaud Dicort e Sèrras-Ess.) : « v tr, accommoder, adapter » (L. 25) aptar (s’) v pron : « s’adapter » (Carrasco) apte, -ta : capable, -a de. aptèr, -a : sens alas. apteria : abséncia d'alas d'unes insèctes. apterix : nom scientific del kiwi (aucèl sens alas de Novèla Zelanda). aptesa / aptitud nf : capacitat. aptialisme : diminucion o supression de la secrecion de las glandolas salivalas. aptitud (f.) : aptesa / capacitat. apudir (v. tr.) : enfectar ; empudegar / empudesinar / enfecir. apuèi adv, cf Ubaud Dicort : v. puèi. apugar v, cf Ubaud Dicort : v. apiejar. (v. TdF jos ‘apieja’) apujar (abs. Dicort) : v. pojar. Apulèu : prenom. apunt [veire aponch, cf Ubaud Dicort] nm : complement ajustat en pèças de moneda a un pagament en bilhets ; ajuda / contribucion ; çò ajustat a quicòm mai per o completar. Fai-me l'apunt, qu'ai pas de moneda. Nos balhèron l'apunt que nos fasiá besonh. Nos calguèt un calfatge d'apunt. apuntar v (non preconizat Dicort) : v. aponchar. apurament : accion o resulta d'apurar. apurar (v. tr.) : verificar e corregir un compte. apurat, -ada : verificat, -ada e corregit, -ida. AQÜA- [~ AQUA, cf Ubaud Dicort ]: forma prefixada del latin aqua (aiga) aqüacultor nm : « aquaculteur » (Rapin) aqüacultura (abs. Dicort) : art d'elevar plantas e animals aqüatics, « aquaculture » (Rapin). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|