apossau (adj. e subs. m. e f.) [adj f e nf (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘apoussado’) : apossat, -ada [v. apossada] ; feda del somés confle quand a lo mal d'anhelar.

apossedir (abs. Dicort) / apossesir (v. tr.) : aver en sa possession.

apossedir (abs. Dicort) / apossesir (s') v pron : se dominar.

S'apossedís pas, que se monta coma lach sul fuòc.

apossedit, -ida (abs. Dicort) / apossesit, -ida (v. apossesit) : endemoniat, -ada.

apossesir v, cf Ubaud Dicort : v. apossedir.

apossesit, -ida adj, cf Ubaud Dicort [v. Vayssier jos ‘opousserit’] : « saisi, possédé » (Alibert)

apòsta nf, cf Ubaud Dicort : « addition, adjonction » (L. 25)

apostar (v. tr.) : plaçar en observador, -a.

apostar (s') : se metre a son pòst ; se metre a pondre.

apostasia : accion d'abandonar sa religion per una autra.

apostat 1, -ada adj : a posita.

Plan apostat, me metèri a l'espèra.

apostata (R. II, 105) (m. e f.) [apostat 2, -ata adj e n, cf Ubaud Dicort] : persona qu'apostata.

apostatar (v. intr.) (R. II, 105) : cometre una apostasia.

apostatic, -a : relatiu, -iva a l'apostasia.

apostèma (R. II, 106 nm) (abs. Dicort) : postèma / abscès / amàs (l.p.). (v. postèma)

apostemacion (R. II, 106) (abs. Dicort) : formacion d'un amàs. (v. apostemidura)

apostemar (v. intr.) (R. II, 106) (abs. Dicort) : v. çaijós (apostemir). (v. postemejar)

apostemidura nf : « suppuration, formation d’un abcès » TdF ; amàs / abscès.

apostemir (v. intr.) : vinar de poire ; rajar de poire.

apostemir (s') : amassar / acampar / s'abraguir.

Son abscès s'apostemís, se crebarà lèu.

apostemit, -ida adj, cf Ubaud Dicort : « abcédé, ée, en suppuration » TdF apoustemi’

apostemós, -osa (R. II, 106) (abs. Dicort) : de la natura d'un abscès. (v. postemós)

a posteriori (lat.) [a posteriòri] loc adv : en se basant sus d'observacions.

apostilha nf (v. Ubaud Dicort e TdF ‘apoustiho’) (v. R. IV, 610 ‘postillar’) : apondon en marge d'un acte, d'una letra, d'una peticion....

apostilhar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, apostiller » TdFapoustiha’

apostís, -issa adj : farlabicat,-ada.

Lo Pujòl s'èra cargada una barba apostissa.

apostissar (s') v pron (v. Alibert) : aderir ; s'estacar.

apòstol (un -) : un dels dotze disciples del Crist ; q.q. d'afogat per una causa.

apostola 1 nf (Honorat ; abs. Dicort) : femna afogada per una causa ;

apostola 2 (abs. Dicort) : femna en jasilhas.

apostolada (abs. Dicort) : en jasilhas.

apostolar (v. intr.) (v. Ubaud Dicort e Alibert) : èsser en jasilhas.

apostolat nm : afogament per una causa (t. a.)

Aparar una lenga minorizada es un apostolat.

apostòli nm, cf Ubaud Dicort : letra que remanda un afar (procès), après apèl, a una jurisdiccion superiora « apôtre (vieux) » TdF.

L’apostòli de Roma, le souverain pontife, au moyen âge. (v. TdF e L. 25)

apostolic, -a : relatiu, -iva als apòstols o al Papa.

Benediccion apostolica.

Succession apostolica.

A la bona apostolica, à la façon des apôtres, à la manière antique, simplement. (v. Ubaud Dicort e TdFapoustouli’)

apostolicament : d'un biais apostolic.

apostolicitat nf : continuïtat de la doctrina, dels Papas e dels evesques, per succession dirècta amb los apòstols.

apostròf nm : titolet (signe ortografic de l'elision)

Cal escriure l'api, e non pas lo api, ni mai « lo lapi »

apostròfa nf, cf Ubaud Dicort : interpellacion brutala, pas totjorn onèsta. (v. TdF apoustrofo’)

Li delarguèt una apostròfa qu'èra pas onèsta.

apostrofar (v. tr.) : metre lo titolet de l'elision ; interpelar q.q. brutalament.

apostrofar (s') : s'interpelar brutalament.

apostròfe (m.) (R. II, 106 nf): figura de retorica. (v. apostròfa)

apostura nf, cf Ubaud Dicort : « adjonction » (L. 25)

apotèma nf : perpendiculara menada del centre d'un poligòn regular sus un de sos costats ; perpendiculara traçada dins de la cima d'una piramida regulara sus un dels costats del poligòn de basa, « apothème (nm) » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 55).

apoteòsi (f.) : triomf suprèm ; onor extraordinari fach a q.q. a causa de tot çò qu'a plan capitat.

Lo panteon foguèt l'apoteòsi de Jaurés.

apoticairitz nf, cf Ubaud Dicort : « femme d’apothicaire » TdF abouticairis’

La sòrre apoticairitz, la sœur apothicaire. (v. TdF)

apoticari nm, -ària : mercadièr, -ièira de remèdis (potingas)

apoticariá : botiga d'apoticari, -ària.

apozèma (m.) (abs. Dicort) : remèdi liquid, sucrat e edulcorat, administrat en una sola presa. (mai o mens arcaïc)

apractic, -a (abs. Dicort) : relatiu, -iva a l'apraxia (t. tecn. de psiquiatria)

apracticar (v. tr.) : acalonjar / avogar / acandolar / aparroquiar / atrencar ; exercir ; aprene.

apracticar (s') : s'exercir ; aprene.

apracticat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « achalandé ; exercé, dressé, ée » » TdF jos ‘apratica’

apractofagia : apraxia per l'acte de manjar.

apradament (abs. Dicort e TdF) / apradiment nm : accion o resulta d'apradar o de s'apradar / d'apradir o de s'apradir.

apradar / apradir (v. tr.) : metre en prat o en prada.

apradar (s’) / apradir (s') v pron (v. Alibert) : se mudar en prat o en prada.

Lo codèrc s'es complètament apradit.

apradat, -ada / apradit, -ida : mudat, -ada en prat, -ada.

 

 

apradiment nm (v. Ubaud Dicort e TdF) : v. apradament.

apradir : v. apradar.

apragmatisme : incapacitat de pensar e de far l'ensemble dels actes utils de la vida dels cadajorns.

apr'aicí [a pr’aicí, cf Ubaud Dicort] / aperaicí (abs. Dicort) (adv.) : tot prèp.

Èra apr'aicí aquò fa pas encara cinc minutas.

apr'aquí (abs. Dicort) / aperaquí  (adv. o loc. adv.) : pas luènh ; entre pauc e mens / a pus près. (v. aperaquí)

Ont vas ? - Apr'aquí.

Consí vas ? - Apr'aquí.

« apraticar» : v. apracticar.

apraxia : perturbacion caracterizada per una desadaptacion dels movements a çò propausat, ni per l'integritat de la motricitat e de la sensibilitat de la persona.

apreciablament : d'un biais apreciable.

apreciable, -bla : que pòt èsser apreciat, -ada.

apreciacion : accion o resulta d'apreciar.

apreciador, -airitz (los 2, abs. Dicort) : qu'aprecia. (v. apreciaire)

apreciaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui apprécie, appréciateur, v. estimador 2 » (v. TdF)

apreciar (v. tr.) (R. IV, 641) : determinar la valor de quicòm ; balhar de valor a quicòm.

apreciatiu, -iva : qu'indica una apreciacion.

Getèt un agach apreciatiu sul trabalh fach.

apreendre (v. tr.) (v. Ubaud Dicort Errata web) / aprehendre (v. tr.) (R. IV, 629) (abs. Dicort) : crentar ; balançar ; prene ; sasir.

apreensible / aprehensible (abs. Dicort), -bla adj : capable d'èsser sasit, -ida mentalament.

apreension nf (v. Ubaud Dicort Errata web) / aprehension (L. 25) (abs. Dicort) : crenhença ; « (philo.) appréhension » (v. Rapin).

apreensiu, -iva adj (v. apreendre) : « appréhensif, -ive » (v. aprensiu)

aprefondir : v. aprigondir, cf Ubaud Dicort.

apreissadament, cf Ubaud Dicort : « adv, avec empressement ; profondément (dormir) » (L.25)

apreissament [aprèissament] nm : prèissa / prèssa / coita.

apreissança nf, cf Ubaud Dicort : « presse, urgence, nécessité » TdF

apreissant, -a ; que se prèissa / que se prèssa.

apreissar (v. tr.) : pressar / preissar ; acochar / acoitar.

apreissar (s') : s'afanar.

Aprèissa-te, que se fa tard !

aprendís, -issa n / apendrís, -issa [veire aprendís, cf Ubaud Dicort] n : gafet, -a.

aprendissatge (R. IV, 629) / apendrissatge [veire aprendissatge] nm : accion d'aprene quicòm ; accion d'aprene un mestièr.

aprene / aprendre [veire aprene] (v. tr. e intr.) : aprene ; ensenhar.

Aquò s'apren a ieu (occ.) : ne soi la causa.

Aprene de maçon (occ.) : aprene a far maçon.

aprension nf, cf Ubaud Dicort : « appréhension » TdF jos ‘aprehensioun’ (v. apreension)

aprensiu, -iva adj, cf Ubaud Dicort : « appréhensif, -ive » (v. apreensiu)

aprèp, cf Ubaud Dicort / après (R. VI, 81) (abs. Dicort) (los 2, Alibert) (adv. e prep. que marca una posterioritat) : « après » (Laus)

aprèp-dejunar nm, cf Ubaud Dicort : v. après-dejunar.

aprèp-deman nm, cf Ubaud Dicort : v. après-deman.

aprèp-dinnada nf, cf Ubaud Dicort : v. après-dinnada.

aprèp-dinnar nm, cf Ubaud Dicort : v. après-dinnar.

aprèp-gostar nm, cf Ubaud Dicort : v.  après-gostar.

aprèp-guèrra nm, cf Ubaud Dicort : v.  après-guèrra.

aprèp-miègjorn nm, cf Ubaud Dicort : v. après-miègjorn.

aprèp-sopada nf, cf Ubaud Dicort : v. après-sopada.

aprèp-sopar nm, cf Ubaud Dicort : v. après-sopar.

aprés, -esa adj, cf Ubaud Dicort : « appris, ise » (v. TdF jos ‘aprendre’)

après adv e prep (TdF, Alibert, Basic ; abs. Dicort: v. aprèp.

après que [Ubaud : aprèp que] (loc. conj.) :

Après que foguèt dintrat.

aprèsdejunada (abs. Dicort) : temporada de l'après aver dejunar. (v. après-dejunar)

après dejunar loc adv [Ubaud : aprèp dejunar] : après aver dejunat.

après-dejunar nm (abs. Dicort) : « temps entre le déjeuner et le dîner » (TdF, Alibert). (v. aprèp-dejunar)

après-deman adv et nm (abs. Dicort) : « après-demain » TdF après-deman’. (v. aprèp-deman)

aprèsdinnada (Alibert : après--dinnada) (abs. Dicort) nf (v. TdF jos ‘après-dina’) : temporada de l'après aver dinnat. (v. aprèp-dinnada)

après dinnar loc adv [Ubaud : aprèp dinnar] : après aver dinnat.

après-dinnar nm (abs. Dicort) : « après-dîner [v. après--dinnada] » (Alibert). (v. aprèp-dinnar)

après-gostar nm (abs. Dicort) : « espace de temps compris entre le goûter et le souper » TdF après-gousta’. (v. aprèp-gostar)

après-guèrra nm (abs. Dicort) : « après-guerre » (Rapin). (v. aprèp-guèrra)

après-miègjorn  nm ( Alibert ; abs. Dicort) : temporada de l'après miègjorn. (v. aprèp-miègjorn)

apressopada nf (abs. Dicort) : temporada de l'après aver sopat. (v. aprèp-sopada)

après sopar loc adv [Ubaud : aprèp sopar] : après aver sopat.

après-sopar nm (abs. Dicort) : « après-soupée » TdF après-soupa’. (v. aprèp-sopar)

aprèst (m.) : preparacion.

aprestaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « apprêteur, euse, qui donne l’apprêt ; traiteur » » TdF

aprestar (v. tr.) : afachar ; preparar ; cosinar ; catir las estòfas.

Catarina s'aprèsta minimosament per anar dançar.

Aprèsta-me un brave dejunar, que soi adelit.

aprestar (s') : se preparar.

Aprèsta-te a èsser criticat, que criticat seràs.

aprestatge : biais de cosinar ; accion de preparar ; accion d'afachar.