anglicizar (v. tr.) : alinhar sus las costumas anglesas.

anglicizar (s') : s'alinhar sus las costumas anglesas.

angloamerican 1, -a, adj/n  « anglo-américain, -e » (v. Per Noste)

angloamerican 2 nm, cf Ubaud Dicort : (langue) « anglo-américain »

anglofil, -a adj e n : qu'aima l'anglés o los Angleses.

anglofilia nf, cf Ubaud Dicort : « anglophilie » (Rapin)

anglofòb [, -a adj e n, cf Ubaud Dicort] : qu'aima pas l'anglés o los Angleses.

anglofobia nf (v. Ubaud Dicort 2022) : « anglophobie » (Per Noste)

anglofòn, -a adj e n : que parla anglés.

anglòra [ ~ angròla] nf : claupèire (f.) / claveta / engrisòla (Lacerta murorum)

anglosaxon, -a adj e nm, cf Ubaud Dicort : « anglo-saxon, -e » (v. Laus)

angois nm, cf Ubaud Dicort : « angoisse » (L. 21)

angoissa : englag ; angost (avenc)

angoissar (v. tr.) : englajar / espaventar.

angoissar (s') : s'englajar ; s'engalhonar ; s'estofegar ; s'enganaussar ; s'apassionar per (s.f.)

angoissat, -ada : t.a. çaisús.

angoissós, -osa : englajaire, -a / espaventable, -a

angoissosament adv, cf Ubaud Dicort : « (pleurer) amèrement » (L. 21)

angonalha nf sing, cf Ubaud Dicort : « choses de rebut, vieillerie, vieux meubles, vieux outils » TdF angounaio’

angonar / engonar nm (los 2, L. 21 - R. II, 89) (los 2, abs. Dicort) : engue.

angòra adj e nm, cf Ubaud Dicort : « angora » (Per Noste)

angost : avenc.

angròla nf : v. anglòra. (v. TdF jos ‘angloro’)

angström (< suedés) nm : (fisica) « ängström / angström » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 183)

anguila : mena de peis (Anguilla anguilla)

Lo periple de las anguilas es pas de creire !

anguila de bartàs : colòbra.

anguila de mar : (Conger vulgaris)

anguilada : còp donat amb un mocador tòrç ; tustassals.

anguilat, -ada adj / anguilenc, -a (v. anguilenc) : que revèrta una anguila, « effilé et souple, svelte » TdF anguiela’.

anguilenc, -a adj, cf Ubaud Dicort : « qui tient de l’anguille, qui glisse, qui échappe facilement ; effilé, étiré, ée, mince » TdF anguielen’

anguileta nf, cf Ubaud Dicort : « petite anguille » TdF anguieleto’

anguilicultura : elevatge d'anguilas per la reproduccion.

anguilièira : filat per trapar d'anguilas.

anguilifòrme (abs. Dicort) : de la forma d'una anguila.

anguilon nm, cf Ubaud Dicort : « petite anguille, jeune anguille ; loche de rivière ; naville, petit canal qui serpente dans les prairies » (v. TdF anguieloun’)

anguilonet nm, cf Ubaud Dicort : « anguille toute petite » TdF suppl

anguilulòsi (f.) (abs. Dicort) : malautiá parasitària intestinala.

anguilum nm sing : totas las anguilas en general.

angular, -a : que fa angle.

angulós, -osa (R. II, 96) : qu'a d'angles.

Còrs angulós.

Caractèr angulós.

Forma angulosa.

angulositat nf, cf Ubaud Dicort : « angulosité » (v. TdF jos ‘angulouseta’)

ANGUSTI- : forma prefixada del latin angustus (estrech)

angustifoliat, -ada : dotat, -ada de fuèlhas fòrt estrechas.

angustipennat, -ada (Per la grafia «-pennat », v. R. IV, 491) : amb d'alas estrechas. 

angustiròstre, -tra : amb un bèc estrech.

anha nf (v. TdF agno’) : clavelàs capgròs.

Anhan / Inhan (v. Inian) : prenom.

anhat, -ada adj (v. Alibert) : encombrat, -ada ; poblat, -ada.

anhèl nm / anhèla nf : pichons de la feda.

anhelada nf : una feda qu'anhèla « brebis qui a mis bas, qui a son agneau, par opposition à vaciva » ; los anhèls d'una sason. (v. TdF)

anhelar (v. intr.) : bramar coma una feda ; far l'anhèl.

Fasèm anhelar al mes de desembre (decembre)

anhelàs nm, cf Ubaud Dicort : « gros agneau ; gros et bon garçon » TdF agnelas’

anhelat nm : anhèl d'un an.

anhelatge nm, cf Ubaud Dicort : « action d’agneler, époque où les brebis mettent bas » TdF agnelage’

anhelet nm, cf Ubaud Dicort : « agnelet, tendre agneau, jeune agneau ; doucette, plante dont les pousses sont mangées en salade » TdF agnelet’

anheleta nf, cf Ubaud Dicort : « petit agneau femelle ; fillette innocente » TdF ageneleto’

anhelièr, -ièira : pastre, -a d'anhèls.

anhelin : pèl d'anhèl amb la lana. (v. TdF agnelin’)

anhelon : anhèl pichon.

anhelum nm sg : totes los anhèls en general.

anhin nm, cf Ubaud Dicort : « laine agneline, toison d’agneau ; chevelure » TdF agnin’

anhina nf (v. Ubaud Dicort e TdF) / anhin (v. anhin) : la lana dels anhèls.

anhís nm, cf Ubaud Dicort : « laine d’agneau » (L. 22)

anhissa nf, cf Ubaud Dicort : v. anissa 2 e anhís.

anhon 1 (m) : clavelàs long e capgròs. (v. anha)

anhon 2 (m) (Alibert) : ceba (f.) (Allium cepa)

Aniana [(sab) ~ Anhana (pop), v. Ubaud Dicort Errata web] : vila d'Erau (Occitània) que son monument dels mòrts lor es dedicat en occitan.

anicament nm : anequeliment.

anicar (v. tr.) : far crebar de fam / anequelir.

anicar (s') : crebar de fam / s'anequelir.

anicat, -ada : anequelit, -ida.

anicròcha (< fr.) nf, cf Ubaud Dicort : « anicroche, v. engambi » (v. TdF)

 

 

anidre, -dra : que conten pas d'aiga.

Sal anidre.

anidremia : diminucion o deficiéncia d'aiga dins lo sang.

anidrid (subs. m.) : oxid que de se combinar amb l'aiga, forma un acid.

anidrita : sulfat de calci anidre.

anidrizacion : transformacion d'una substància en anidrid.

anidrizar (s') : se mudar en anidrid.

ANIDRO- : prefix que marca una pèrdia d'aiga.

anidrobiòsi (f.) : estat de vida bravament alentida dins d'unes organismes vegetals o animals que patisson de tressecadura.

anidrona : perclorat de magnèsi anidre.

anidròsi (f.) : deficiéncia o abséncia de secrecion de susor.

anidrotic, -a (adj. e subs.) : que redutz la susor ; agent que redutz la susor.

anièla : remontador (plt.) (Lychnis Githago)

anièla de Damàs : (Nigella damascena)

anientament nm : redusir a pas res

anientar (v. tr.) (R. III,196) : avalir. (E non pas « aneantir » fr.)

Las pèiras de glaç anientèron tota la vianda.

aniilacion nf, cf Ubaud Dicort : « annihilation » (Sèrras-Ess.)

aniilar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, annihiler » (Sèrras-Ess.)

anilhada : referniment (bram de caval)

L'anilhada de la cavala emplenèt la val.

anilhar (v. intr.) : refernir.

anilhet 1 nm, cf Ubaud Dicort : « petit hennissement » (v. TdF endihet’ e jos ‘endiha’)

« anilhet » 2 - « anilhon »  : v. anhelon.

anilina : substància coloranta toxica.

anilisme : intoxicacion per l'anilina.

anima mea (a l’-) loc adv, cf Ubaud Dicort : « (mots latins) bien, parfaitement, selon son désir » (v. TdF anima-mea (à l’))

animacion (t. a.) : accion o resulta d'animar o de s'animar.

animadament adv, cf Ubaud Dicort : (v. animat)

animador, -airitz (abs. Dicort) : persona que fa d'animacion. (v. animaire)

animaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui anime » TdF. (v. animator)

animal [, -a] (subs. m. e adj.) : èsser vivent dotat de sensibilitat e de movement volontari ; que concernís los èssers vius, autres qu'umans e vegetals.

L'òme es un animal rasonable.

Lo règne animal.

animalcul : animal microscopic.

animalesc, -a adj, cf Ubaud Dicort : « animalesque »

animalet nm, cf Ubaud Dicort : « petit animal ; animalcule » TdF

animalièr [adj m e nm, cf Ubaud Dicort],-ièira : penheire, -a o esculptor, -tritz d'animals.

Pintre animalièr, peintre animalier. (Rapin)

animalisa nf, cf Ubaud Dicort : « animalité ; bêtise » TdF

animalitat nf : ensemble de las caracteristicas animalas.

animalizar (abs. Dicort) (v. tr.) : rebaissar al nivèl animal, « animaliser » (Laus).

D'unas passions animalizan l'òme.

animalizar (s') (abs. Dicort) : se rebaissar al nivèl animal.

animalum nm sg : totes los animals.

animar (v. tr.) (R. II, 89) : donar de vida (t. a.)

animar (s') : prene vida.

La vila s'anima tre uèch oras del matin.

animat, -ada adj : « animé, ée » TdF jos ‘anima’

animator, -tritz n, cf Ubaud Dicort : « animateur, -trice » (Rapin, Basic)

animaudàs nm, cf Ubaud Dicort : v. animalàs. (v. TdF jos ‘animalas’)

animisme nm, cf Ubaud Dicort : « animisme » (Rapin)

animista adj e n (dels dos genres),  cf Ubaud Dicort : « animiste » (Rapin)

animós, -osa (adj.) (L. 22) : « (vieux) », coratjós, -osa, TdF.

animositat nf (R. II, 90.) : coratge ; ostilitat (R. III, 546). (v. TdF)

Li faguèri responsa sens ges d'animositat.

aninar (v. tr.) : breçar un nene o una nena.

« anins » : v. enins.

anion : ion negatiu.

anionic, -a : relatiu, -iva als anions.

anipar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, nipper, v. provesir » TdF anipa’. « anipar » / « nipar » (fr.) : v. vestir.

anipnòsi (f.) : abséncia de sòm.

aniquir [veire anequelir, cf Ubaud Dicort] (v. tr.) : anicar / anequelir.

aniquir [veire anequelir] (s') v pron : s'anicar / s'anequelir.

aniridia : abséncia congenitala del viston, parciala o totala.

anis [anís] nm : planta aromatica ; liquor aromatizada amb d'anis.

anís estelat nm, cf Ubaud Dicort : « badiane » (Laus)

anisada nf, cf Ubaud Dicort : « eau-de-vie anisée » TdF

anisar 1 (v. tr.) : perfumar amb d'anis.

anisar 2 [veire nisar, cf Ubaud Dicort] (v. intr.) : far son nis.

Los aucèls anison a la prima.

anisar [veire nisar] (s') v pron : se nisar.

anisat, -ada : perfumat amb d'anis ; nisat, -ada.

aniseta (fr.) : liquor d'anis.

anisetaire nm, cf Ubaud Dicort : « Anisetaire, -aira, n, marchand d’anisette, marchande de coco » TdF

anisic, -a : derivat, -ada de l'anis.

Acid anisic.

ANISO- : forma prefixada del grèc anisòs (inegal)

anisocitòsi (f.) : inegalitat dels eritrocits o dels leucocits.

anisocoria : inegalitat entre la pupilla d'un uèlh e de l'autre.

anisocromia : inegalitat de coloracion dels globilhons del sang.

anisodactil, -a : de dactils inegals.

anisodesmic, -a : natura de l'estructura d'un cristal que conten de moleculas ionicas.