allobròg, -a (abs. Dicort)  : un Allobròg fasiá partida d'un pòble gallés.

Allobròges n pr m pl, cf Ubaud Dicort : « Allobroges » (v. çai sus)

al lòc de [allòc de ~ alluòc de, cf Ubaud Dicort] / en lòc de (abs. Dicort) (loc. prep.) : en plaça de / a l'encura de. (v. luòga (en -))

Al lòc de badar, balha-me un còp de man !

al lòc que [allòc que ~ alluòc que, cf Ubaud Dicort] (loc. conj.) : puslèu que.

Al lòc que se melhorèsse, s'emmaliguèt encara mai.

allocacion : subsidi (R. V, 282).

Allocacion de caumatge. Allocacion prenatala.

Allocacion de maternitat. Allocacion de lotjament.

allocatari, -ària n : beneficiari, -ària.

allocentrisme (t. tecn. de psicologia) : tendéncia a far d'autrú lo centre de l'univèrs.

allocinesia : perturbacion de la mobilitat (med.)

alloctòn -a (adj. e subs.) : qu'es sortit, -ida del país ont demòra ; que sos elements venon d'endacòm mai.

Alloctòn es lo contrari d'autoctòn.

Una ròca alloctòna.

allocucion : discors entre pauc e mens brèu.

Allocucion radiofonica.

Allocucion televisada.

allocutari, -ària n, cf Ubaud Dicort : (ling.) « allocutaire » (Per Noste)

allodial, -a adj, cf Ubaud Dicort : « allodial, ale » TdF ‘aloudiau’ [v. alodial]

allofòn, -a (adj. e subs.) : varianta d'un meteis son en fonccion de son environament ; que sa lenga mairala es pas la del país que i demòra.

Sèm venguts allofòns dins nòstre país !

allofonia : natura d'un fonèma allofòn ; estat d'una persona allofòna.

alloftalmia : anomalia de la coloracion del viston d'un uèlh o dels dos.

allogam, -a adj, cf Ubaud Dicort : « allogame ». (v. allogamia)

allogamia : fertilizacion del pistil d'una planta pel pollèn d'una autra planta de la meteissa espècia o pas.

allogèn, -a adj, cf Ubaud Dicort : « allogène, -e » (Per Noste). (# alogèn)

allogenèu, -a (abs. Dicort) : arribat, -ada i a pas gaire dins un país. (v. allogèn)

alloglòt, -a : que parla una autra lenga.

En França, los Occitans sèm alloglòts.

allolalia : anomalia del lengatge que fa remplaçar un mot per un autre.

allometria : mòde de creissença animala ont d'unes organs butan pus vitament (R. V, 558), o pus lentament, que l'ensemble dels còrs. (t. tecn. de biologia)

allometric, -a : relatiu, -iva a l'allometria.

allomòrf, -a : que vària en fonccion del contèxt (en parlant d'un morfèma) ; que vària de forma cristallina (en parlant d'una ròca)

allomorfic, -a : relatiu, -iva a l'allomorfisme.

allomorfisme : natura de çò allomòrf.

allopata adj (m. e f.) : que practica l'allopatia ; contrari d'omeopata.

Medecin allopata.

allopatia : nom que los medecins omeopatas donan a la medecina oficiala.

allopatic, -a : relatiu, -iva a l'allopatia.

allopoliploïd, -a (adj. e subs.) : poliploïd estable, resulta de la multiplicacion d'una resèrva cromosomica unica.

allopoliploïdia : estat d'una varietat allopoliploïda.

allopollèn : pollèn d'una flor transportat sus una autra flor.

allopsicòsi (f.) : perturbacion dins la percepcion de fenomèns exteriors al malaut.

alloritmia : aritmia periodica del còr o del pols.

allosindèsi (f.) : apariatge, dins las cellulas d'un ibrid, dels cromosòmas dels dos parents.

allosòma : cromosòma particular que, dins un dels dos sèxes, existís en dos exemplars identics e, dins l'autre sèxe, en dos exemplars diferents o en un sol.

allosteria : desformacion d'una molecula de proteïna que modifica o suprimís sas proprietats enzimaticas.

allosteric, -a : capable, -a de subir o d'amodar una allosteria.

allotonic, -a : natura d'una solucion qu'a pas la meteissa pression osmotica que lo liquid amb que òm lo vòl mesclar.

ALLOTRIO- : forma prefixada del grèc allótriòs (estranh ; extèrn)

allotriodontia : implantacion anormala de las dents.

allotriofagia : ingestion psicopatologica de substàncias non-comestiblas.

allotriomòrf, -a : natura dels minerals desformats per la manca d'espaci per se desvolopar.

allotriosomia : perturbacion de l'odorat que sentís quicòm mai en lòc de l'odor normala.

allotròp (subs.) (abs. Dicort) : doblet (cadun dels mots d'una lenga qu'an la meteissa etimologia) (v. doblet)

Loís e Clovís son d'allotròps de Clodoveu.

Ospital es un allotròp d'ostal.

allotropia : proprietat d'unes còrs (carbòni, fosfòr...) de se presentar jos mai d'una forma amb de proprietats fisicas diferentas.

allotropic, -a : natura de çò allotròp ; relatiu, -iva a l'allotropia.

Varietats allotropicas del carbòni, variétés allotropiques du carbone. (v. Ubaud Dicc. scient. p. 316)

Loís e Clovís (Clodoveu) son dos prenoms allotropics.

allotropisme : allotropia.

allucinacion : accion o resulta d'allucinar.

Aviá d'allucinacions amodadas per la dròga.

allucinador, -airitz (abs. Dicort) : que balha d'allucinacions. (v. allucinatòri)

Vision allucinairitz.

allucinogèn, -a adj, cf Ubaud Dicort : « hallucinogène » (Per Noste):

Campairòls allucinogèns.

Drògas allucinogènas.

allucinant, -a : qu'obsedís ; que fa venir baug.

allucinar (v. tr.) : amodar visions o percepcions imaginàrias ; captivar irresistiblament (s.f.)

allucinatòri, -a (abs. Dicort) / allucinogèn, -a (v. allucinogèn)  : « hallucinatoire » (Per Noste, Rapin), qu'amòda d'allucinacions.

alludir (v. tr. e intr.) : far allusion a.

alluòc de loc prep : v. allòc de.

alluòc que loc conj : v. allòc que.

allusion : accion o resulta d'alludir.

allusiu, -iva : que fa allusion a quicòm.

Paraulas allusivas.

allusivament : d'un biais allusiu.

alluvial, -a : que ven de las alluvions.

Tèrras alluvialas.

Plana alluviala.

alluvion nm (R. II, 56) : lais / lapa (depaus laissat per las aigas d'un corrent que sa carga despassa sa capacitat de carreg).

alluvionament : formacion d'alluvions.

L'alluvionament, de còps que i a, fa un deltà.

alluvionar (v. intr.) : depausar d'alluvions.

Ròse alluviona bravament.

alluvionari, -ària : relatiu, -iva a las alluvions.

Una tèrra d'origina alluvionària.

almanac : calendièr acompanhat d'entresenhas astronomicas, de pronostics a propaus del temps. (del lat. almanachus)

almanacaire, -aira n : persona que ven d'almanacs ; « vétilleur, songe-creux, conteur de sornettes » TdF ‘armanacaire’.

almanacariá nf, cf Ubaud Dicort : « science d’almanach ; occupation ridicule, chimère » TdF ‘armanacarié’

almanaquejar v, cf Ubaud Dicort : « v intr, vétiller, éplucher » TdF ‘armanaqueja’

almandina : silicat aluminoferrós.

almasili (m.) : aliatge leugièr d'alumini, de magnesi e de silici.

almens / amens (adv.) (v. Ubaud Dicort e  Alibert) : pel pus mens.

Te cal èsser aquí amens a nòu oras.

almòina : don caritable.

almoinariá nf, cf Ubaud Dicort : « aumônerie » TdF ‘óumouinarié’ ; « charge de distribuer des aumônes » (L.16)

almoinièira nf, cf Ubaud Dicort : « aumônière, bourse » TdF ‘óumouiniero'

almoineta nf, cf Ubaud Dicort : « petite aumône » TdF ‘óumouineto’

almoinièr 1 nm : confessor del rei ; « aumônier, chargé de distribuer des aumônes » (v. L.16).

almoinièr 2 nm, -ièira : (sens modèrn) persona responsabla de la religion dins un establiment.

almoinós, -osa adj : caritable, -bla.

almuça nf, cf Ubaud Dicort : « aumusse » (Alibert) (v. TdF ‘aumusso’) (v. almussa)

almuçèla nf, cf Ubaud Dicort : « petite aumusse » TdF ‘aumussello’

almussa (arc. v. R. II, 57) [almuça, cf Ubaud Dicort p 145] nf : ancian ornament de canonge. (v. TdF ‘aumusso’) ; vestit que cobrissiá tanben lo cap