|
|
|
|
|
|
afièch 1, -a adj : ardent, -a / arderós, -osa ; afectuós, -osa ; abiaissat, -ada ; plan ensenhat, -ada ; graciós, -osa ; plan vestit, -a ; plan bastit, -ida. afièch 2 (adv.) : sens menar bruch. Caminava afièch, coma qui pana. afieu nm : v. afiu. « afifolir » (afifolir v) : v. afinfar. afigorir (s') : venir caput ; venir testòri ; s'engimerrir. afigorit, -ida : caput, -da ; testòri, -òria ; engimerrit, -da. afigurar (abs. Dicort) : doblet de figurar. v. figurar. afigurar (s') (abs. Dicort) : doblet de se figurar. v. se figurar. afilada : accion d'afilar / d'agusar. afiladoira : aplech per afilar. afilaire, -aira : persona qu'afila quicòm, qu'agusa quicòm. afilandat, -ada : ocupat, -da a filar. afilar (v. tr.) : agusar. afilat, -ada : plan agusat, -ada. afilatar (v. tr.) : trapar amb un filat ; enganar (t. a.) ; despiucelar (s. f.) afilatge nm, cf Ubaud Dicort : « action d’affiler, aiguisage » TdF ‘afielage’ afilhable, -bla : que pòt èsser afilhat, -ada. afilhament (R. III, 333) / afilhatge (e non pas « afiliacion ») (v. afiliacion) : « action d’affilier, d’adopter » TdF ‘afihamen’. afilhar (v. tr.) (pop), cf Ubaud Dicort : far dintrar q.q. endacòm coma membre ; ligar una associacion a una autra. (v. afiliar) afilhar (s') v pron (pop) : intrar dins una associacion coma membre, « s’allier par mariage ; s’associer » TdF ‘afiha’. (v. afiliar) Me soi afilhat a sabi pas quantas d'associacions. afilhat, -ada, cf Ubaud Dicort : « affilié, ée » TdF jos ‘afiha’ afilhatge nm (v. Ubaud Dicort e Alibert) : v. afilhament. afilholament (R. III, 328) : afilhament pel baptisme. afiliacion nf (sab) / afilhament nm (pop), cf Ubaud Dicort : v. afilhament. afiliar v (sab), cf Ubaud Dicort : v. afilhar. afiliat, -ada, cf Ubaud Dicort (v. çai sus) : v. afilhat. afin 1 de (loc. prep.) (abs. Dicort e Alibert) : dins l'intencion de / per. (v. a fin de jos ‘fin 2’) M'afani afin d'arribar d'ora. afin que (loc. conj.) (abs. Dicort e Alibert) : per que. (v. a fin que jos ‘fin 2’) Afin que vos oblidèssem pas, telefonatz-nos. afin 2, -a adj, cf Ubaud Dicort : (matematica) « affine » (v. Ubaud Dicc. scient. p. 53) afinable, -bla : que pòt èsser afinat, -ada. afinador : aplech per afinar, per definir; per acabar. afinaire, -aira : persona qu'afina, que definís. afinament : accion o resulta d'afinar 2 o de s'afinar. Afinament del gost. Afinament intellectual. afinar 1 v (v. Ubaud Dicort e L. 9) : « v tr et intr, achever, terminer ; tirer vers la fin, en finir (vieux) » TdF ‘afina 1’ afinar (s') v pron : « se terminer ; faire accord, convention avec quelqu’un ; convenir » (L. 9) afinar 2 (v. tr. e intr) : far pus fin, pus delicat, pus definit ; « ameublir la terre ; tromper avec finesse, duper, enjôler ; s’amolir, devenr blette, en parlant des fruits ; affiler, aiguiser ; caresser un chat » (v. TdF ‘afina 2’ e suppl). afinar (s') v pron : venir pus fin, pus delicat, pus destricat, « se duper, s’attraper » TdF ‘afina 2’. afinariá : rafinariá. afinatge : accion o resulta d'afinar o de s'afinar. Afinatge d'un metal. Afinatge d'un formatge. afinchar (s’) v pron , cf Ubaud Dicort : « s’appliquer » (Brun Glossari Oc-Fr) afinfar / afinfolar (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘afinfa’) / afinolar (abs. Dicort) (v. tr.) : atrencar / apimpar. afinfar / afinfolar (s') / afinolar (s') (abs. Dicort) [v. afinholar (s’)] : s'atrencar / s'apimpar. « afinforlar » : v. çaisús. afinitat nf : conformitat de gost, de caractèr, de sentiments... entre doas personas o mai ; parentat entre dos causas o mai (t. tecn. de biologia, de quimia, de drech, de matematicas, de lingüistica, de medecina, d'electronica) afinoira nf, cf Ubaud Dicort : « affiloire, pierre propre à donner le fil aux outils » TdF afinholar (s’) v pron, cf Ubaud Dicort : « s’adoniser, se parer avec coquetterie, avec afféterie » (v. Vayssier ‘ofignoula (s’)’) afintar v, cf Ubaud Dicort : v. aficar. (v. TdF jos ‘afica’) afiquet : mena de belaròia sul vestit ; mena d'aplech. afirmacion : accion o resulta d'afirmar o de s'afirmar. Una afirmacion es pas una pròva ! afirmaire, -aira n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui affirme » TdF ‘afiermaire’ afirmar (v. tr.) : afortir / assolidar. afirmar (s') : se manifestar clarament. afirmat, -ada : assolidat, -ada. afirmatiu, -iva adj (R. III, 313) : qu'afortís, qu'assolida. afirmativa nf, cf Ubaud Dicort : « affirmative » TdF ‘afiermativo’ afirmativament : d'un biais afirmatiu. Capegèt afirmativament. afirolat, -ada : esvèlt, -a / linge, -ja ; desgordit, -da. Èra afirolada coma una mostèla (polida) afisada (a l’-) (abs. Dicort e TdF) : en tota fisança. (v. afisat (a l’-) afisament nm, cf Ubaud Dicort : « engagement, traité » (L. 9) (v. afidament) afisança nf, cf Ubaud Dicort : « traité » (L. 9) afisançar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, garantir, se porter garant » (L. 9) afisant nm, cf Ubaud Dicort e Alibert, -a : amorós, -a. afisar (v. tr.) : fisar, « confier, commettre à la foi de quelqu’un » (v. TdF jos ‘afida’) ; « assurer, affirmer, garantir » (L. 9) afisar (s') v pron : se fisar ; « s’accorder » (L. 9). afisat 1, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « affidé, ée » TdF jos ‘afida’ afisat 2 nm, cf Ubaud Dicort : A l'afisat : en tota fisança / afisc, -a : lec, -a / lipet, -a / atrasent, -a. |
|
afiscacion nf, cf Ubaud Dicort : « attachement, application, obstination ; ardeur, empressement » TdF afiscador 1, afiscairitz adj (los 2, abs. Dicort e TdF) : excitador, excitairitz. (v. afiscaire) De sa votz afiscairitz la mèstra nos encorava. afiscador 2 / afuscador nm (v. Ubaud Dicort e TdF) : « excitateur, brouillon » (v. TdF jos ‘afiscadou’) afiscaire, -aira adj e n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui excite, anime, passionne » TdF afiscalhar (v. tr.) : adornar. afiscalhar (s') : s'atufegar. S'afiscalhava per anar al bal mascat. afiscalhat, -ada : adornat, -ada ; atufegat, -ada. afiscament : ardor ; excitacion. afiscar (v. tr.) : animar ; apassionar ; atirar ; agradar ; enjaular ; entaïnar. afiscar (s') : s'animar ; s'apassionar ; s'entaïnar. D'ont mai parlava, d'ont mai s'afiscava. afiscat, -ada : t. a. çaisús. afistolar / afistolir (v. tr.) : amagrir ; aprimar, « rendre svelte » ; adornar. (v. TdF ‘afstoula’) Sa rauba longa l'afistolava encara mai. afistolar (s’) / afistolir (s’) v pron (v. Alibert) : magrir ; s'aprimar ; s'adornar. afistolat,-ada : prim, -a / afirolat, -da, « aminci, ie, exténué, ée, maigre ; éveillé, ée, dégourdi, ie ; requinqué, ée » TdF jos ‘afstoula’ afistolir v : v. afistolar. (v. Alibert) afiu ( / afieu, los 2, ds Dicort) (m.) : ardor (f.) ; vam (m.) / enavant (m.) / vòia (f.) (v. TdF ‘afieu’) afix nm, cf Ubaud Dicort : « (ling., math.) affixe » (Laus) afixal, -a adj, cf Ubaud Dicort : « (ling.) affixal, -e » (v. afix) aflacairir (v. tr.) : aflacar / aflaquir / aflaqueirir. aflacairit, -ida adj (v. aflacairir) : v. aflaqueirit. aflacament / aflaquiment : afebliment ; recuolada. aflacar / aflaquir (v. tr. e intr.) : afeblir ; far venir mòl ; racar (v. intr.) / recuolar (s. f.) aflacar / aflaquir (s') : s'afeblir ; venir mòl ; s'amaisar. aflacat, -ada / aflaquit, -ida : t .a. çaisús. Èra talament aflaquit que se jaguèt a ras de camin. Las velas èran aflaquidas per manca de vent. aflambairat, -ada adj (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘aflambeira’) : enflamat, -da / enflambat, -da, « qui a le feu au visage par suite de la fièvre ou d’une grande chaleur » (Azaïs). Plaga aflambairada, plaie enflammée. (Azaïs) aflambar (v. tr.) : enflamar / enflambar ; amalir. aflambar (s') : s'enflamar ; s'amalir. aflancar / aflanquir (v. tr.) : assancar ; deslombar. aflancar (s') : s'assancar ; s'eissalancar ; se deslombar. aflancat, -ada / aflanquit, -ida : deslombat, -ada ; enervat, -ada. aflanquiment : accion d'aflanquir ; canha / vanèla. L'aflanquiment lo trapa quand cal trabalhar. aflanquir v : v. aflancar. aflaqueirir (abs. Dicort) / aflaquesir (v. tr.) : aflacar / aflaquir. (v. aflacairir) aflaqueirir (s’) (abs. Dicort) / aflaquesir (s') v pron : s'aflacar / s'aflaquir. (v. aflacairir (s’)) aflaqueirit, -ida (abs. Dicort) : aflacat, -ada / aflaquit, -ida. (v. aflacairit) Es aquí, tot aflaqueirit, sens cap de coratge de res. aflaquesir v : v. aflaqueirir. aflaquiment nm : v. aflacament. aflaquir (v. tr.) : aflacar / aflaqueirir / aflaquesir. (v. aflacar) aflaquir (s') : s'aflacar / s'aflaqueirir / s'aflaquesir. (v. aflacar (s’)) aflaquissent, -a : qu'aflaquís. v. aflacar. Fa un temps aflaquissent. aflaquit, -ida adj : v. aflacat. aflaquitge nm, cf Ubaud Dicort : (v. aflaquiment) aflat 1 nm : cauna ; gorg ; avenc. aflat 2 nm : influéncia ; favor ; suènh ; flatariá ; catimèla. aflata nf, cf Ubaud Dicort : « gentillesse, propos aimables » (Brun Glossari Oc-Fr) aflatada nf, cf Ubaud Dicort : « caresse, v. careça » (v. TdF suppl) aflatar (v. tr.) : flatar ; flatonejar ; influenciar ; catimelar. aflatar (s') : se sarrar de q.q. per se ganhar sas favors ; se conflar / se vantar ; s'aprochar. aflatiu, -iva adj, cf Ubaud Dicort : « flatteur » (v. TdF) aflatós, -osa adj : complimentós, -osa. (v. TdF jos ‘aflatiéu’) Una persona fòrt aflatosa me voliá acaparar. afliccion (R. II, 32) : adolentiment moral. Una afliccion granda lo mestregèt. aflictiu, -iva adj (abs. Dicort) : que tòca lo còrs (t. tecn. de drech), « afflictif, ive » (Honnorat, Rapin) Penas aflictivas : mòrt, detencion, reclusion. afligent,-a : qu'es causa d'afliccion. afligir (v. tr.) (R. II, 32 - L. 9) : adolentir moralament. La mòrt de son enfant l'a bravament afligida. afligir (s') : s'adolentir. afligit, -ida : moralament adolentit, -ida. aflocar (v. intr.) : andalhonar (far d'andalhons) afloquejar (v. intr. e tr.) : naular ; quitar pas d'asirar q.q. aflorament : accion d'aflorar, d'aflorir. aflorar 1 e 2 v : v. aflorir 1 e 2. aflorejar v, cf Ubaud Dicort : (v. aflorir / aflorar) aflorinament nm, cf Ubaud Dicort : « affouagement des biens nobles » (v. TdF) aflorinar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, dresser l’état des contributions que devaient payer les biens nobles » TdF
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|