adulatòri, -a adj (abs. Dicort) : relatiu, -iva a l'adulacion, « adulatoire » (Rapin).

Un propaus adulatòri.

adult [adulte], -ta (adj. e subs.) : arribat al tèrme de l'adolescéncia.

adultèr, -a (adj.) : persona maridada qu'a de relacions sexualas fòra maridatge.

adulterable, -bla (abs. Dicort) : que pòt èsser adulterat, -ada.

adulteracion  (abs. Dicort) : corrupcion de la natura de quicòm, « adultération » (Rapin).

L'adulteracion d'un tèxt original.

adulterador, -airitz (abs. Dicort) : qu'adultèra quicòm.

adulterar (abs. Dicort) (v. tr.) : falsificar quicòm, « adultérer » (Rapin).

adulterat, -ada adj (abs. Dicort) : falsificat, -ada, « adultéré, e » (v. Rapin).

adultèri nm : violacion de la fe conjugala.

adulterin, -a : que ven d'un adultèri.

Los enfants adulterins son de bastards.

adultre, -tra (adj.) (R. II, 28) (abs. Dicort) : adultèr, -a.

aduracir (v. tr.) : durcir ; endurcir (far venir dur) ; emmalir.

aduracir (s') : se durcir ; s'endurcir ; s'emmalir.

aduracit, -ida : vengut dur, venguda dura ; emmalit, -ida.

... pòble del còr aduracit, que volontèt pas mon camin. (Psalm 95, 10.)

adurar (s’) v pron, cf Ubaud Dicort : « devenir dur » (L. 8)

aduseire, -eira n (v. Ubaud Dicort e TdF) :  que mena, que pòrta.

adusement nm, cf Ubaud Dicort : « conduite » (L. 8), « action d’amener [les eaux], adduction » (Dict. de l’Occitan Médiéval [en ligne])

« adusir / adúser » : v. aduire.

adust, -a adj, cf Ubaud Dicort : « brûlé par le soleil, exposé au midi, v. adrechós » (v. TdF)

ad usum Delfini (lat.) : se disiá de las edicions expurgadas per l'enfant de Loís XIV ; se ditz encara de las edicions expurgadas en general.

advengut, -uda : p.p. d'advenir.

adveniment (R. VI, 59) (abs. Dicort) : aveniment / venguda.

advenir (v. intr.) (abs. Dicort) : avenir ; arribar. (v. avenir)

Pòt totjorn advenir quicòm d'imprevist.

adventís, -issa [(pop) / adventici, -ícia (sab)] adj, cf Ubaud Dicort : accessòri,-òria ; vengut, -uda accidentalament ; t. tecn. de botanica, « adventif, -ive » (Carrasco, Laus).

Las circomstàncias adventissas o modifican tot.

Las plantas adventissas butan espontanèament.

adventista adj e n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : « adventiste » (Laus)

adventiu, -iva adj, cf Ubaud Dicort : « adventif, -ive ». (v. adventís)

advèrbi : mot invariable que modifica lo vèrb, l'adjectiu o un autre advèrbi.

adverbial, -a : relatiu, -iva a l'advèrbi.

A cap de camin / a las escanas ; a fuòc e a sang ; a galòp / a la galopada ; a passadas / a bèlas pausas ; a la resconduda / a l'amagat ; a léser / a temps e léser

son de locucions adverbialas

adverbialament : amb la valor d'un advèrbi.

adverbialitat nf : natura de çò adverbial.

adverbializacion : accion d'adverbializar.

adverbializador, -airitz (abs. Dicort) : qu'adverbializa.

Sufix adverbializador.

Fonccion adverbializairitz.

adverbializar (v. tr.) : balhar a un tèrme la fonccion d'advèrbi.

Dins « parlar bas », l'adjectiu « bas » es adverbializat.

advèrs, -a adj (R. V, 518) : contrari, -ària.

La partida advèrsa a totjorn pretendut lo contrari.

adversari, -ària adj e n : persona que fa la contra a una autra.

adversatiu, -iva adj, cf Ubaud Dicort : « (gram.) adversatif, -ive » (Laus)

adversitat nf : infortuna.

Degun serà pas jamai a l'abric de l'adversitat.

ad vitam aeternam (lat.) : per tot jamai.

aede [aède] (m.) : poèta de l'antiquitat grèga que cantava o recitava amb l'ajuda de sa lira.

 

 

aequo animo ( v. p. 20, 2° d) (lat.) : amb constància.

AER- : forma prefixada del grèc aèr, -òs (aire)

aeracion : ventilacion (accion o resulta de sometre a l'accion de l'aire)

aerador nm : aparelh per renovelar l'aire d'un local.

aerar (v. tr.) : ventilar ; renovelar l'aire viciat d'un airal tampat ; expausar a l'aire per far disparéisser una sentor ; far venir quicòm mens atassat, pus leugièr, pus clar.

Aerar una cambra.

Aerar los lençòls.

Aerar un lièch.

Aerar una tèrra, un tèxt, una mesa en pagina.

aerar (s') : prene l'aire / se passejar.

aerenc, -a adj, cf Ubaud Dicort : « aérien, enne » TdF

AERI- : forma prefixada del latin aer, -ris (aire)

aerian, -a : format, -ada d'aire ; relatiu, -iva a l'aire ; que se tròba dins l'aire ; leugièr, -ièira.

Las raices adventissas aerianas del banian.

Cable aerian.

Estil aerian.

Metrò aerian.

aericòla (adj. m. e f.) : natura de las plantas que creisson en airal aerian, coma d'unas orquidacèas.

aerifèr, -a : que mena d'aire.

Tub aerifèr.

aerificacion : accion o resulra d'aerificar.

aerificar (v. tr.) : combinar amb l'aire, impregnar d'aire ; far passar a l'estat aerifòrme.

aerifòrme, -ma : que revèrta l'aire.

Fluid aerifòrme.

aerium : establiment sanitari.

AERO- : forma prefixada del grèc aèr, -òs (aire)

aerobacteria : mena de bacteria en forma de bacil.

aeròbi, -a (adj. e subs. m.) : que viu unicament en preséncia d'oxigèn ; que pòt fonccionar son que (pas que) dins l'atmosfèra.

Micròbs aeròbis.

Propulsor aeròbi.

aerobic, -a : relatiu, -iva als aeròbis.

Fermentacion aerobica.

aerobiologia : sciéncia dels microorganismes de l'aire.

aerobiosi (f.) : vida que se pòt pas passar d'oxigèn.

aerobús : avion de grandas dimensions.

aerocable : cable aerian.

aeroclub (angl.) : club que sos membres practican en amators d'activitats aeronauticas.

aerocolia : acomolòfi de gases dins lo colon.

aerocondensador / aerocondensaire (abs. Dicort) (adj. e subs.) : condensador d'aire. (t. tecn. de mecanica e d'optica)

aerodina (m.) (abs. Dicort) : tot aparelh de navigacion aeriana qu'es pas un aerostat, « aérodyne » (Per Noste) [Rapin : aerodin]

aerodinamic, -a adj : especialament fabricat per ofrir pauc de resisténcia a l'aire ; relatiu, -iva a la resisténcia de l'aire ; relatiu a l'aerodinamica e a sas aplicacions.

Una carroçariá aerodinamica.

aerodinamica nf : partida de la fisica qu'estúdia los fenomèns ligats al movement relatiu dels solids al respècte de l'aire.

aerodinamicament : d'un biais aerodinamic.

Fusada estabilizada aerodinamicament.

aerodinamisme : caractèr aerodinamic d'un veïcul.

aerodròm : tròç de terren aplanat per que totas las maquinas volairas i se pòscan pausar aisidament.

Los aerodròms se son multiplicats.

aerofagia : degluticion d'aire qu'amòda una aerogastria.

aerofil, -a (abs. Dicort) : que crenta pas brica l'aerofobia.

aerofilatelia : branca de la filatelia que se limita a servar los timbres aerians.

aerofòb, -a : que patís d'aerofobia.

aerofobia : paur malautissa de l'aire, dels corrents d'aire, del vent.

aerofren : fren aerodinamic

aerogara nf : ensemble de las installacions d'un aeropòrt.

aerogastria (med.) : acomolacion de gases dins l'estomac.