zoló [zolo ~ zulu, cf Ubaud Dicort] (adj. e subs. m. e f.) : relatiu, -iva a un pòble negre d'Africa del sud ; persona d'aquel pòble ; lenga.
Costuma zoló.
Pòble zoló.
Un Zoló.
Una Zoló.
Los Zolós.
Lo zoló : lenga bantó parlada pels Zolós.
zómbi [zombi] nm, cf Ubaud Dicort, zómbia (abs. Dicort) : « nm, zombie » (Per Noste), mòrt, -a tornat, -ada a la vida (culte vodó) ; persona sens volontat, amòrfa, empatufada.
zon ! interj, cf Ubaud Dicort : « onomatopée d’un coup lancé, d’un son de vielle ou d’un bruit analogue » TdF
zòna nf : espandi de país ; classa sociala ; porcion de la superficia d'una esfèra entremièg los dos plans parallèls e perpendiculars que la còpan.
Zòna d'activitat.
Zòna climatica.
Zòna de vegetacion.
Zòna tropicala.
Zòna temperada.
Zòna polara.
Zòna d'influéncia.
Persona de segonda zòna.
Zòna blava.
Zòna monetària.
Zòna d’amainatjament concertat (ZAC)
Zòna d’amainatjament diferit (ZAD)
Zòna d’educacion prioritària (ZÈP)
Zòna d’urbanizacion prioritària (ZUP)
Zòna naturala d’interèst ecologic floristic e faunistic (ZNIÈFF)
(v. Ubaud Dicort)
« zonà » (fr.) (Rapin, Laus) : v. cindre 3.
zonacion nf, cf Ubaud Dicort : « (bot., géogr., géol.) zonation »
zonal, -a adj : relatiu, -iva a las diferentas zònas de la planeta.
zonalitat nf : disposicion dels fenomèns divèrses segon las grandas zònas climaticas del glòb.
zonard, -a adj e n (pej.) : marginal, -a.
zonat, -ada adj : que presenta de bendas concentricas ; (hist. nat.) « zoné, -e » (Laus).
Selze zonat : pèira frejal zonada.
Cauquilha zonada.
zonatge nm / zonificacion nf : reparticion urbana en zònas ; reparticion d'un ensemble d'informacions en porcions d'estructura omogenèa, segon d'unes critèris. (t. tecn. d'informatica)
zongar (v. intr.) : ressonar amb un bruch bronzissent (estrident) (v. TdF)
zongarda nf (v. Ubaud Dicort e TdF) : bronzidoira (joguina de mainatge).
zonièr, -ièira : persona que viu dins una zòna.
zonificacion nf : v. zonatge.
zonula : zòna pichonèla ; ligament suspensor del cristallin.
zonular, -a : relatiu, -iva a la zonula.
Cataracta zonulara.
zonulisi (f.) : destruccion de la zonula del cristallin.
zonulotomia : seccion cirurgicala de la zonula.
zonzon (onom.) [zon-zon nm, cf Ubaud Dicort] / zonzonament (v. zonzonament) : bronzinament.
zonzonada nf, cf Ubaud Dicort : « fredon, murmure, musique » TdF
zonzonaire, -aira (~ -airitz) adj e n, cf Ubaud Dicort : « celui, celle qui bourdonne ou fredonne, qui se plaint, v. vonvonejaire » (v. TdF)
zonzonament nm, cf Ubaud Dicort : « bourdonnement, bruissement, v. vonvonament » (v. TdF)
zonzonar (v. intr.) : bronzir / bronzinar / bronzinejar. (v. vonvonar)
Las baudufas quand son lançadas zonzonan.
zonzonèia nf, cf Ubaud Dicort : v. zonzonada. (v. TdF jos ‘zounzounado’)
zonzonejar (v. intr.) : frequentatiu de zonzonar, « bruire comme un insecte, comme un violon » TdF. (v. vonvonejar)
ZOO- : forma prefixada del grèc zòòn (animal)
zoó [zòo, cf Ubaud Dicort] nm : abreviacion de jardin zoologic. v. pus luènh.
zoocecidi (m.) : gala (excresséncia facha per la saba d'unes vegetals fissats per un parasit animal).
zoocenòsi (f.) : comunitat animala naturala formada de nombrosas espècias interdependentas e en equilibri.
zoocòr, -a (adj. e subs.) : qu'escampilha sos espòras, sa nolor, sas granas de mercé d'animals ; natura d'aquel biais d'escampilhar sos espòras, sas granas, sa nolor.
zoocoria nf : disseminacion zoocòra.
zooerastia : bestialitat (relacion sexuala d'una persona amb una bèstia).
zooesteròl : esteroïde animal, mai que mai concentrat dins lo sistèma nerviós e las glandolas suprarenalas.
zoofag, -a adj : que se manja d'animals vius o crebats.
zoofagia : accion d'unas plantas o d'unes animals que capturan d'animals per s'avidar.
zoofil, -a (adj. e subs) : que sa pollinizacion es facha per d'animals ; persona afeccionada pels animals ; persona que patís de zoofilia (bestialitat)
zoofilia nf : pollinizacion facha per d'animals ; afeccion patologica pels animals ; bestialitat / natura d'una persona que manifèsta un amor sexual per d'animals ; atraccion d'unas espècias animalas per d'autras espècias.
Los anofèls son atirats pels lapins, pels pòrcs...
La zoofilia erotica se sona bestialitat.
zoofilic, -a : relatiu, -iva a la zoofilia.
zoofit : animal de la classa dels zoofits.
zoofits (m. pl.) : una de las grandas classas animalas.
zooflagelat : animal de la sosclassa dels zooflagelats.
zooflagelats (m. pl.) : sosclassa animala.
zoofòb, -a (adj. e subs.) : relatiu, -iva a la zoofobia ; persona que patís de zoofobia.
zoofobia : crenta morbosa d'unes animals.
Zoofobia de las aranhas, dels rats, de las sèrps...
Son espesses los que patisson de zoofobia.
zoofòr nf (Laus) (arc.) : « zoophore » (Rapin), nom de la frisa de l'entaulament, adornada autres còps d'esculturas d'animals.
zooforic, -a : que servís de supòrt a una escultura d'animal.
Colomna zooforica.
zoogamet [zoogameta nm, cf Ubaud Dicort] (v. gameta) : gamet mobil flagelat, de las algas e dels fonges.
zoogenic, -a adj / zoogèn, -a (abs. Dicort) : d'origina animala.
Lo calquièr coralin es de tipe zoogèn.
zoogeografia nf : estudi scientific de la reparticion naturala de las espècias animalas actualas e fossilas a la superficia de la Tèrra.
zoogeografic, -a : relatiu, -iva a la zoogeografia.
zooglada (abs. Dicort) : amàs de micròbis agrumelats per una substància viscosa.
zoografia nf : branca de la zoologia que sa tòca es de far la descripcion dels animals.
zoografic, -a adj : relatiu, -iva a la zoografia.
zoograficament : d'un biais zoografic.
zooïde 1 (m.) : mineral que i es incrustat un image d'animal o d'una partida d'animal fossil.
zooïde 2, -da adj : de la natura d'un zooïde.
Ròca zooïda.
zoolatra adj e n (m. e f.) : adorador, -airitz d'animals divinizats.
zoolatria nf : culte per d'animals ; adoracion d'animals.
Egipte practicava la zoolatria.
zoolatric, -a : relatiu, -iva a la zoolatria.
zoolic, -a : amodat, -ada per una fòrça animala.
Maquina zoolica.
zoolit nm : animal fossil.
zoolitic, -a adj : de la natura d'un zoolit ; relatiu, -iva a un zoolit.
zoològ, -a n, cf Ubaud Dicort : persona especialista en zoologia. (v. zoologista)
zoologia nf : branca de l'istòria naturala que sa tòca es l'estudi dels animals.
zoologic, -a adj : relatiu, -iva a la zoologia.
Estudi zoologic.
Pargue zoologic.
zoologicament : d'un biais zoologic.
zoologista n (dels dos genres), cf Ubaud Dicort : « zoologiste » (Rapin)
zoom nm (zum) (americanisme) : efècte de travelling (de movement optic), de mercé un objectiu de distància focala variabla de contunh ; l'objectiu meteis.
zoomania : amor morbós e excessiu per d'unes animals.
zoomaniac, -a (adj. e subs.) : relatiu, -iva a la zoomania ; persona que patís de zoomania.
zoomòrf, -a adj : que representa un animal.
Signe zoomòrf.
zoomorfic, -a adj : relatiu, -iva a un zoomòrf.
zoomorfisme nm : metamorfòsi en animal.
Cresença al zoomorfisme : cresença al drac.
zoonimia nf : estudi scientific dels noms pròpris aplicats a d'animals.
zooniti (m.) : nom donat a cada segment d'un anelid.
zoonòsi (f.) : terme generic d'unas afeccions animalas que pòdon èsser transmesas a l'òme ( carbon, tuberculòsi boïna, psitacòsi...)
zooparasit : parasit del règne animal.
zoopatia nf : malautiá de q.q.que se crei abitat per un animal.
zoopatic, -a : relatiu, -iva a la zoopatia.
zooplancton nm : plancton animal ; partida non clorofilliana del plancton.