om nm (non preconizat Dicort) : v. olm. òm (pr. indef.) : « on » (Alibert) Òm va, òm ven, on va, on vient. (v. TdF jos ‘on’) L'òm disiá que : se disiá que / disián que / èra passat lo dich que. OM- / OMA-: forma prefixada del grèc òmòs (espatla) omacefal (abs. Dicort) (m.) : mostre acefal. omada (abs. Dicort) : fonge d'olm (mena de bolet) (v. olmada) omalgia : dolor a l'espatla. omartriti (f.) : inflamacion a l'espatla. omartròsi (f.) : artròsi a l'espatla. omassa nf : v. omenassa. omat (abs. Dicort) : v. olm e olmat. ombèla (abs. Dicort) : inflorescéncia en forma de parapluèja ; planta que son inflorescéncia se presenta aital. (v. ombèlla) ombelifèr [ombellifèr], -a adj : que sas flors son en forma de parapluèja. ombelifèras [ombellifèras] (f. pl.) : familha de plantas. ombelifòrme (ombellifòrme), -ma adj : en forma d'ombèla. ombèlla nf, cf Ubaud Dicort : v. ombèla. ombellar, -a adj, cf Ubaud Dicort : « (bot.) ombellaire » ombellif- : v. ombelif- ombelula [ombellula] nf, cf Ubaud Dicort : ombèla simpla d'una ombèla compausada. ombilic nm (v. R. VI, 3) : embonilh / boton mèstre (l.p.). ombilicacion : depression al centre d'un salhent de la pèl. Ombilicacion del mamelon. ombilical, -a : relatiu, -iva a l'ombilic. Ernia ombilicala. ombilicat, -ada adj, cf Ubaud Dicort : « ombiliqué, -e » (Per Noste) ombra : airal sorn (escur) creat per quicòm qu'arrèsta los rais del solelh ; trèva / fantauma (f.) ; image (m.) ; mena de peis : (Umbra) [v. ombret]. Far ombra a q.q. : li portar ombratge, l'enfoscar. La vida passa coma una ombra. ombrada : airal a l'ombra. ombrar (v. tr.) : far d'ombra. ombrassa : ombra bèla e espessa. ombratge : airal plen d'ombra ; macadura (s. f.) d'amor pròpri Los ombratges d'un parc. Prene ombratge de quicòm. ombratjar (v. tr.) (frequentatiu d'ombrar) : far d'ombra. Un noguièr son ombra es mala, qu'ombratja tròp. ombratjós, -osa : a l'ombra ; qu'a paur de son ombra ; que s'enfusca aisidament. (v. ombriu) Caval ombratjós. Òme ombratjós. ombrejar (v. tr. e intr.) : far las ombras d'una pintura ; demorar a l'ombra ; èsser ombratjós. ombrèla : pichon parasòl de dòna. ombrenc 1 (subst. m.) : nòrd. ombrenc 2, -a adj : sovent a l'ombra ; virat, ada cap al nòrd ; qu'a paur de son ombra ; ombratjós, -osa. Tèrra ombrenca. Caval ombrenc. ombret nm / ombra nf : mena de peis (Umbra) ombreta : ombra leugièira ; ombra agradiva. ombrièira : airal a l'ombra. ombrilha : penombra. ombrilhat, -ada : a l'ombra. ombrina : ombrilha / penombra ; ombra portada ; mena de peis (Perca umbra) Mala ombrina, réflexion de la lumière par un corps poli. (v. Ubaud Dicort e TdF jos ‘oumbrino’) ombrina negra : autra mena de peis (Umbra nigra) ombrinar v, cf Ubaud Dicort : « v tr, jeter de l’ombre sur, ombrager, v. ombrejar » (v. TdF) ombrinèla nf, cf Ubaud Dicort : « ombre légère, ombre faible » TdF ombriu, -iva / ombrivol, -a adj / ombrívol (adj m. e f. v. –ÍVOL): ombratjós, -osa (a l'ombra) ; ombratjós, -osa (que s'enfusca aisidament ; qu'a paur de son ombra). Una èga (cavala) ombriva (ombrívol / ombrivola) ombrós, -osa : que fa bravament d'ombra ; qu'es bravament dins l'ombra. Los pins son ombroses. Una cosina ombrosa. ombrum nm sing : ombra en general. òme : individú mascle de l'espècia umana ; espós / marit. Un òme de lei. Un òme de letras. Un òme de ben. Un òme de còr. òme fach nm, cf Ubaud Dicort : « homme fait, dans un âge mûr » TdF jos ‘ome’ òme penjat [òmepenjat, cf Ubaud Dicort] (plt.) : orchida (Aceras anthropophora) omeda (abs. Dicort) : v. olmeda.		omegà [omèga nf/nm, cf Ubaud Dicort] : letra darrièira de l'alfabet grèc, Ω-ω. L'alfà e l'omegà : lo començament e la fin. òme-entrepan, cf Ubaud Dicort : « homme-sandwich » (Sèrras-Ess.) òme-granhòta nm, cf Ubaud Dicort : « homme-grenouille » (Laus) omelia nf, cf Ubaud Dicort : « homélie » TdF omenàs nm : òme grand e gròs. Femna omenassa (adj : abs. Dicort) : que manca bravament de feminitat. (v. çai jos) omenassa ~ omassa nf, cf Ubaud Dicort : « hommasse, v. femnassa » (v. TdF jos ‘oumenasso’) omenatge : acte d'estima, de veneracion a l'esgard de q.q. Ofrir un de sos libres en omenatge. omenèl : òme pichon / òme pichonèl. (v. omenet) omenenc, -a : que ten de l'òme. Biais omenenc de comandar. omenet / omenèl / omenon nm : òme pichon. (v. TdF jos ‘oumenet’) omenir (s') : venir òme. omenon nm : v. omenet. omenonèl / omenonelon nm / omenonelonèl (abs. Dicort) : diminutius d'omenon. omenòt nm, cf Ubaud Dicort : « petit homme, homme de rien » (Palay) omental, -a : relatiu, -iva a l'omentum (lat.) omentectomia : reseccion cirurgicala de l'omentum (lat.) omentum (lat.) : tèrme medical per dire fresa / tèla / tela (replec del peritonèu sovent infiltrat de grais) òme-orquèstra nm, cf Ubaud Dicort : « homme-orchestre » TdF omeopata n (m. e f.) : especialista (m. e f.) d'omeopatia. omeopatia : sistema per garir las malautiás per de remèdis a dòsis minimas. omeopatic, -a : relatiu, -iva a l'omeopatia. Remèdi omeopatic. Dòsi omeopatica. omeopaticament : d'un biais omeopatic. òmepenjat nm, cf Ubaud Dicort : v. òme penjat. Omèr : prenom ; grand poèta epic grèc (s. IX abans J.C.) omeric, -a : relatiu, -iva o aparentat, -ada a Omèr. Un rire omeric. omertà (abs. Dicort) (it.) (o'merta) : lei del silenci, « omerta » [Per Noste : omerta]. ometre (v. tr. ) : laissar de caire (de costat) quicòm o q.q. ; far pas quicòm qu'auriá calgut far ; dire pas quicòm qu'auriá calgut dire. Ometre punts e virgulas. Ometre quicòm. òmevièlh (reptil) nm, cf Ubaud Dicort : « (fam.) orvet » (Sèrras-Ess.). (v. naduèlh) OMFAL- [ONFAL- (v. Ubaud Dicort e CLO, § 7.4)] : forma prefixada del grèc òmphalòs (umbilic) omfalectomia (onf- (v. OMFAL-)) : reseccion de l'ombilic. omfaliti (onf- (v. OMFAL-)) (f.) : inflamacion de l'ombilic. omfalocèla (onfalocèle nf, v. idrocèle ; e v. OMFAL-) : ernia de l'ombilic. omfalopag (onf- (v. OMFAL-)) : mostre dels còrs doble estacat per l'ombilic. omfalorragia (onf- (v. OMFAL-)) : emorragia ombilicala. omfalotomia (onf- (v. OMFAL-)) : seccion del cordon ombilical. omfalotripsia (onf- (v. OMFAL-)) : espotiment cirurgical del cordon ombilical per remplaçar la ligadura. omicida (subs. e adj. m. e f.) : persona que tua q.q. ; qu'es causa de la mòrt de q.q. Caçaire omicida. Guèrra omicida. Arma omicida. Agach omicida. omicidi nm : acte de q.q. que tua q.q. omicron (letra grèga) nf/nm, cf Ubaud Dicort (v. micron) : « omicron » [Rapin : omicròn], Ο-ο. omièira adj f, cf Ubaud Dicort : « se dit de la vache apprivoisée, qui n’a pas peur de l’homme » (Alibert ; v. TdF ‘oumiero’) omièr (abs. Dicort), -ièira : aprivadat, -ada e qu'a pas paur de l'òme. Vaca omièira. (v. omièira) Lop omièr. omissible, -bla : que pòt èsser omés, -esa. omission : accion o resulta d'ometre (t. a.) ; çò omés (t. a.) Una omission qu'es pas de perdonar. OMNI- : forma prefixada del latin omnis (tot) òmni nm : v. omnium. omnibus nm (datiu plural del lat. omnis, tot) : biais de carreg public. v. -BUS. Traïn omnibus : que s'arrèsta a totas las estacions. omnicolòr, -a : de totas menas de colors. omnidireccional, -a : dotat, -ada de las meteissas proprietats dins totas las direccions ; qualitat d'una antena aital dotada. omnipoténcia : poder de far tot çò que l'òm vòl ; vici o qualitat de poder far tot çò que l'òm vòl. omnipotent, -a adj (R. IV, 585): que pòt far tot çò que vòl. Dieu sol es vertadièirament omnipotent.